EKES zdecydowanie potępia nieustanne naruszanie praw człowieka i praworządności na Białorusi od czasu wyborów prezydenckich, które nie były ani wolne, ani uczciwe. Ogromna brutalność i tortury stosowane wobec pokojowo nastawionych demonstrantów, zwłaszcza kobiet i osób młodych, a także niesłabnące, arbitralne i nieuzasadnione aresztowania i zatrzymania nie mogą pozostać bezkarne.
Białorusini niestrudzenie i odważnie kontynuują swą pokojową walkę o wolność i demokrację. Niemniej brutalne represje nadal trwają. W ciągu ostatnich pięciu tygodni zatrzymano ponad 7500 pokojowych demonstrantów. Ponadto odnotowano i udokumentowano co najmniej 500 przypadków tortur.
UE nie powinna przyglądać się temu z założonymi rękami; przeciwnie, musi podtrzymywać silną presję polityczną i ponawiać swoje żądanie dotyczące przeprowadzenia nowych wyborów pod nadzorem OBWE. Obiecane sankcje wobec znacznej liczby osób odpowiedzialnych za przemoc, represje i fałszowanie wyników wyborów powinny zostać przyjęte przed posiedzeniem Rady Europejskiej w dniach 24–25 września, jeżeli chcemy zachować wiarygodność Europy.
EKES – jako głos zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego w UE – w pełni popiera determinację Białorusinów, by budować przyszłość tego kraju zgodnie z zasadami demokracji, praworządności i praw człowieka. Wyrażamy pełną solidarność ze zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim i wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w dyskusje na temat przyszłości Białorusi, w tym z członkami Rady Koordynacyjnej, którzy muszą być chronieni przed zastraszaniem, przymusowym wydaleniem z kraju, arbitralnymi aresztowaniami i przemocą.
EKES wzywa zatem władze Białorusi do deeskalacji sytuacji i powstrzymania się od użycia siły wobec osób zaangażowanych w pokojowe zgromadzenia. Należy natychmiast uwolnić wszystkie bezprawnie zatrzymane osoby, w tym więźniów politycznych, a zarzuty dotyczące tortur i innego złego traktowania osób zatrzymanych muszą zostać w pełni zbadane. Władze białoruskie powinny zagwarantować niezawisłość wymiaru sprawiedliwości i ochronę adwokatów broniących zatrzymane osoby.
Obecny kryzys można rozwiązać jedynie za pomocą szeroko zakrojonego i dalekosiężnego dialogu, wolnego od jakiejkolwiek zewnętrznej ingerencji, a także w drodze reform i pociągnięcia do odpowiedzialności winnych za poważne naruszenia praw człowieka. Dialog ten należy rozpocząć natychmiast w interesie demokracji i stabilności geopolitycznej. Nie można zapewnić sprawiedliwości bez jednoznacznego zobowiązania się państwa do pociągnięcia do odpowiedzialności winnych i zadośćuczynienia za naruszenia praw człowieka. Komitet uważa, że należy dogłębniej rozważyć możliwość współpracy między UE a Białorusią w niektórych obszarach, przy czym należy położyć nacisk na kontakty międzyludzkie i wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego. Kwestia ta została również podniesiona w niedawnych rozmowach Komitetu z przedstawicielami białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, którzy apelują o pomoc UE i „wspieranie tego nowo utworzonego, silnego i zmobilizowanego społeczeństwa obywatelskiego w różnych sferach, aby jego obywatelskie i polityczne zaangażowanie oraz upodmiotowienie były bardziej widoczne”.
Jedynie pokojowy i pluralistyczny dialog, stymulowany przez niezależne media i silne społeczeństwo obywatelskie, utoruje drogę do trwałych i konstruktywnych rozwiązań dla Białorusi.