EESC info: «Πώς μπορεί η κοινωνία των πολιτών να συμβάλει στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και στη μελλοντική προσχώρηση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων;
Ionut Sibian: «Αποτελεί ακράδαντη πεποίθηση της ΕΟΚΕ ότι η οργανωμένη κοινωνία των πολιτών πρέπει να αναλάβει ενεργό ρόλο στη διαδικασία διεύρυνσης, επιδιώκοντας τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της πολιτικής και των ανθρώπων και συμβάλλοντας στην παρακολούθηση του εάν και κατά πόσον θεμελιώδεις αρχές, όπως η ελευθερία λόγου, το κράτος δικαίου, η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, η ίση μεταχείριση, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η πρόληψη συγκρούσεων συμφερόντων, εφαρμόζονται όντως στην πράξη.
Η ΕΟΚΕ ανέκαθεν προκρίνει τη συστηματική συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ) στις διαδικασίες σχεδιασμού, προγραμματισμού, υλοποίησης και παρακολούθησης που σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις κατά τη διαδικασία προσχώρησης. Η αρχή αυτή θα πρέπει να αναμένεται όχι μόνο να ισχύει και να τηρείται από τις κυβερνήσεις των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων, αλλά και να γίνεται σεβαστή και από τα ίδια τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ, του Μαρτίου 2021, με θέμα «Ενίσχυση της διαδικασίας προσχώρησης – Μια αξιόπιστη προοπτική της ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια» συνιστάται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βελτιωθεί η αναγνώριση της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της νέας μεθοδολογίας και να της ανατεθεί σημαντικότερος ρόλος στη διαδικασία διεύρυνσης. Αυτό θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση όχι μόνο των πολιτικών, αλλά και των οικονομικών και των κοινωνικών προκλήσεων. Γι’ αυτό το λόγο, η ανάπτυξη των ικανοτήτων των κοινωνικών εταίρων και των λοιπών ΟΚΠ σε εθνικό επίπεδο, η διευκόλυνση της περιφερειακής συνεργασίας και η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης θα πρέπει να παραμείνουν μεταξύ των προτεραιοτήτων της ενωσιακής χρηματοδότησης.
Επιπλέον, προκειμένου να ελέγχεται η διαφάνεια και η λογοδοσία των πολιτικών ελίτ στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, η ΕΕ ενθαρρύνεται να αναθέτει στις ΟΚΠ της εν λόγω περιοχής την εκπόνηση τακτικών σκιωδών εκθέσεων σχετικά με την κατάσταση της δημοκρατίας. Ζητήθηκε επίσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε οι εκθέσεις ανά χώρα που περιλαμβάνονται στην ετήσια δέσμη μέτρων της για τη διεύρυνση να έχουν σαφή δομή όσον αφορά την παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο οι κυβερνήσεις των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων αντιμετωπίζουν την κοινωνία των πολιτών, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις στρατηγικές κατευθύνσεις της ΓΔ για τη στήριξη από την ΕΕ της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή της διεύρυνσης κατά την περίοδο 2021-2027. Αυτό θα αποτελέσει τη βάση για την απόκριση με πολιτικές δράσεις όπου σημειώνεται οπισθοδρόμηση, ενώ η πρόοδος θα αποφέρει πιο συγκεκριμένα οφέλη στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης.
Ποιος είναι ο ρόλος του Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών των Δυτικών Βαλκανίων που εγκαινιάστηκε από την ΕΟΚΕ;»
Το Φόρουμ της κοινωνίας πολιτών των Δυτικών Βαλκανίων εμπίπτει στο έργο που επιτελεί η ΕΟΚΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Συμπληρώνει δε τις υφιστάμενες διμερείς εργασίες της ΕΟΚΕ με χώρες που διεξάγουν διαπραγματεύσεις ενόψει της προσχώρησής τους στην ΕΕ μέσω Μικτών Συμβουλευτικών Επιτροπών (ΜΣΕ) της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίες συγκροτούνται δυνάμει της νομικής βάσης που προβλέπεται στις συμφωνίες σταθεροποίησης και σύνδεσης.
Το Φόρουμ της κοινωνίας των πολιτών της ΕΟΚΕ, το οποίο διεξάγεται ανά διετία από το 2006, παρέχει δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων σχετικά με τη σημερινή κατάσταση της κοινωνίας των πολιτών στη συγκεκριμένη περιοχή, τις ανάγκες της και τη μελλοντική της εξέλιξη. Συγκεντρώνει ΟΚΠ από χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μέλη της ΕΟΚΕ, εκπροσώπους των εθνικών Οικονομικών και Κοινωνικών Επιτροπών και παρεμφερών οργανισμών, καθώς και εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και διεθνών οργανισμών. Οι συμμετέχοντες εγκρίνουν συστάσεις που διαβιβάζονται στις εθνικές αρχές και στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Το φετινό Φόρουμ πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια (από τις 30 Σεπτεμβρίου έως την 1η Οκτωβρίου) λίγο πριν από τη διεξαγωγή της συνόδου κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, στις 6 Οκτωβρίου στο Μπρντο, και η τελική δήλωσή του διανεμήθηκε σε όλους τους ενδιαφερομένους πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής. Οι συστάσεις παρέχουν επίσης κατευθυντήριες γραμμές για τις μελλοντικές εργασίες της ΕΟΚΕ με τις χώρες της εν λόγω περιοχής.
Ionut Sibian, πρόεδρος της επιτροπής παρακολούθησης «ΕΕ-Δυτικά Βαλκάνια»