Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η κατάσταση στη Λευκορωσία συνιστά ευρωπαϊκό ζήτημα και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μετάδοση και διάδοση ανεξάρτητης ειδησεογραφικής κάλυψης από τη Λευκορωσία σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθιστώντας τη διαθέσιμη σε άλλες γλώσσες. 

Από τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2020 στη Λευκορωσία, οι οποίες θεωρήθηκαν προϊόν νοθείας από την αντιπολίτευση και τις δυτικές δημοκρατίες, το αυταρχικό καθεστώς του Αλεξάντερ Λουκασένκο έχει λάβει σκληρά μέτρα για να καταπνίξει το άνευ προηγουμένου κίνημα διαμαρτυρίας στη χώρα, εξαπολύοντας μαζική επίθεση κατά της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης. Πάνω από 35 000 άτομα έχουν συλληφθεί, χιλιάδες έχουν ξυλοκοπηθεί από τις αρχές επιβολής του νόμου και αρκετοί διαδηλωτές έχουν δολοφονηθεί. 

Κατά την περίοδο αυτή, δημοσιογράφοι, κάτοχοι ιστολογίων και συγγραφείς κάλυπταν τις διαδηλώσεις, παρέχοντας τεκμήρια για την αστυνομική βία και αληθείς πληροφορίες, αναζητώντας λειτουργικές συνδέσεις στο Διαδίκτυο για να ανεβάσουν υλικό και προσπαθώντας να αποφύγουν τη σύλληψη. Χάρη σε αυτούς, ολόκληρος ο κόσμος έχει πληροφορηθεί την άνευ προηγουμένου κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σοβεί στη Λευκορωσία. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε το τεράστιο έργο των Λευκορώσων δημοσιογράφων, τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει, διακινδυνεύοντας τη ζωή τους και ενίοτε θέτοντας σε κίνδυνο τις οικογένειές τους μόνο και μόνο για να λάμψει η αλήθεια, καθώς και να εξάρουμε όλους τους γενναίους και ειρηνικούς διαδηλωτές που βρήκαν τους πιο ευρηματικούς τρόπους για να διαμαρτυρηθούν.

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η Λευκορωσία συνιστά ευρωπαϊκό ζήτημα και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα μπορούσαν να συνδράμουν ώστε να διαδίδονται οι ειδήσεις από τη Λευκορωσία σε ένα ευρύτερο κοινό, μέσω της σύνδεσής τους με διαφορετικά ανεξάρτητα ειδησεογραφικά πρακτορεία από τη Λευκορωσία και της διάθεσης του περιεχομένου τους σε άλλες γλώσσες. 

Σε πρόσφατη ενημερωτική έκθεση, η ΕΟΚΕ παρουσιάζει τα κρίσιμα μέτρα που θα μπορούσαν να λάβουν τα κράτη μέλη της ΕΕ για τη στήριξη των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στη Λευκορωσία και ενδεχομένως σε άλλες χώρες:

  • να δώσουν ένα παγκόσμιο παράδειγμα στήριξης στην ελευθερία των ΜΜΕ σε περιόδους κρίσης, παρέχοντας βοήθεια και επεκτείνοντας τα καταφύγια έκτακτης ανάγκης και τις απαλλαγές θεώρησης στους Λευκορώσους δημοσιογράφους που αναζητούν καταφύγιο από την καταστολή·
  • να δημιουργήσουν ευρωπαϊκό και εθνικά ταμεία για τη στήριξη των ελεύθερων μέσων ενημέρωσης και των δημοσιογράφων της Λευκορωσίας – ένα μοντέλο που θα μπορούσε ενδεχομένως να επεκταθεί και σε άλλες χώρες που τελούν υπό δικτατορικό καθεστώς. Σε αυτό πρέπει να περιλαμβάνεται επείγουσα βοήθεια για τους δημοσιογράφους που βιώνουν καταστολή ή έχουν μετεγκατασταθεί, οι οποίοι χρειάζονται νομική, οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη·
  • να αναπτύξουν στρατηγική για τον τρόπο διάθεσης της βοήθειας κατά τρόπο που θα συμβάλει ώστε να καταστεί βιώσιμη η εργασία των δημοσιογράφων· 
  • να εξετάσουν τρόπους για την ενσωμάτωση Λευκορώσων ανεξάρτητων δημοσιογράφων στα εθνικά δίκτυα των κρατών μελών της ΕΕ ή να τους προσφέρουν ευκαιρίες υποτροφιών·
  • να εντείνουν τη συνδρομή και να εξασφαλίσουν ευελιξία μειώνοντας τη γραφειοκρατία που απαιτείται για τη χορήγηση ενωσιακής οικονομικής στήριξης·
  • να αναζητήσουν εναλλακτικούς τρόπους παροχής υπηρεσιών διαδικτύου από την ΕΕ για την περίπτωση που ο κρατικός πάροχος διακόψει την πρόσβαση· 
  • να στηρίξουν την καινοτομία στον τομέα τις μετάδοσης πληροφοριών· 
  • να σταματήσουν την παροχή εξοπλισμού ή λογισμικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη λογοκρισία του Διαδικτύου και των ιστοτόπων στη Λευκορωσία και να επιβληθούν κυρώσεις στην εθνική επιχείρηση τηλεπικοινωνιών Beltelecom, η οποία κατέχει το μονοπώλιο όσον αφορά τη διεθνή ροή δεδομένων στο διαδίκτυο και βρίσκεται πίσω από τις διακοπές στη διαδικτυακή συνδεσιμότητα της χώρας·
  • να αντιμετωπίσουν τον έλεγχο του Διαδικτύου, παρέχοντας στους Λευκορώσους δημοσιογράφους τα εργαλεία με τα οποία θα παρακάμψουν τη λογοκρισία και βελτιώνοντας τον ψηφιακό τους γραμματισμό. 

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να συμπεριλάβουν επειγόντως στον κατάλογο των κυρώσεων όλους τους δικαστές, τους εισαγγελείς και το αστυνομικό προσωπικό που εμπλέκονται στη δίωξη δημοσιογράφων και ακτιβιστών.

Tatjana Babrauskienė, μέλος της ΕΟΚΕ