Il-KESE jemmen li s-sitwazzjoni fil-Belarussja hija kwistjoni Ewropea u għandha tingħata l-attenzjoni li jistħoqqilha. L-UE u l-Istati Membri tagħha jistgħu jgħinu biex iwasslu u jxerrdu aħbarijiet indipendenti mill-Belarussja madwar l-Ewropa billi jagħmluhom disponibbli b’lingwi oħra. 

Wara l-elezzjoni presidenzjali ta’ Awwissu 2020 fil-Belarussja, li l-oppożizzjoni u d-demokraziji tal-Punent raw bħala mbagħbsa, ir-reġim awtoritarju ta’ Aleksandr Lukashenko ħa passi krudili biex joħnoq moviment ta’ protesti bla preċedent fil-pajjiż, bit-tnedija ta’ attakk tal-massa fuq is-soċjetà ċivili u l-media tal-aħbarijiet. Aktar minn 35 000 persuna ġew arrestati, eluf ġew imsawta mill-awtoritajiet tal-infurzar tal-liġi u diversi dimostranti nqatlu. 

Matul dan iż-żmien kollu, il-ġurnalisti, il-bloggers u l-kittieba koprew il-protesti, iddokumentaw il-brutalità tal-pulizija u pprovdew informazzjoni dwar il-verità, huma u jfittxu konnessjonijiet tal-internet li jaħdmu biex ittellgħu filmati, u fl-istess ħin jippruvaw jevitaw li jiġu arrestati. Huwa bis-saħħa tagħhom li d-dinja kollha saret taf dwar il-kriżi bla preċedent tad-drittijiet tal-bniedem fil-Belarussja. Huwa importanti li tiġi rikonoxxuta l-ħidma inkredibbli tal-ġurnalisti Belarussi u l-isforzi tagħhom, u saħansitra rriskjaw ħajjithom u xi drabi kienu qed ipoġġu lill-familji tagħhom f’riskju biex iwasslu l-verità, u li nagħtu ġieħ lid-dimostranti kuraġġużi u paċifiċi kollha, li rnexxielhom isibu l-aktar modi kreattivi biex jesprimu l-oppożizzjoni tagħhom.

Il-KESE jenfasizza li s-sitwazzjoni fil-Belarussja hija kwistjoni Ewropea u għandha tingħata l-attenzjoni li jistħoqqilha. L-UE u l-Istati Membri tagħha jistgħu jgħinu fit-twassil tal-aħbarijiet mill-Belarussja lil udjenza usa’ billi jingħaqdu ma’ aġenziji tal-aħbarijiet indipendenti differenti mill-Belarussja u jagħmlu l-kontenut tagħhom disponibbli b’lingwi oħra. 

F’rapport ta’ informazzjoni reċenti, il-KESE jiddeskrivi l-passi kruċjali li jistgħu jittieħdu mill-Istati Membri tal-UE għall-appoġġ tal-midja indipendenti fil-Belarussja u potenzjalment anke f’pajjiżi oħra:

• billi jagħtu eżempju globali ta’ appoġġ għal-libertà tal-midja li tinsab fi kriżi billi jipprovdu assistenza u joffru kenn ta’ emerġenza u eżenzjonijiet mill-ħtieġa ta’ viża lill-ġurnalisti Belarussi li jfittxu rifuġju mir-repressjoni;
• billi jistabbilixxu fondi Ewropej u nazzjonali biex jappoġġjaw lill-midja indipendenti u lill-ġurnalisti Belarussi – mudell li jista’ potenzjalment jiġi estiż għal pajjiżi oħra li jgħixu taħt dittatorjat. Dan għandu jinkludi għajnuna ta’ emerġenza għal ġurnalisti ripressi u rilokati, li jeħtieġu appoġġ legali, finanzjarju u psikoloġiku;
• billi jiżviluppaw strateġija bil-għan li l-appoġġ jiġi pprovdut b’mod li jgħin biex il-ħidma tal-ġurnalisti tkun sostenibbli; 
• jeżaminaw modi ġurnalisti indipendenti Belarussi jkunu jistgħu jiġu integrati fl-istabbilimenti tal-midja nazzjonali tal-Istati Membri tal-UE jew billi joffrulhom opportunitajiet ta’ fellowships;
• billi jżidu l-assistenza u jiżguraw flessibilità billi titnaqqas il-burokrazija b’rabta mal-ksib tal-appoġġ finanzjarju tal-UE;
• billi jeżaminaw modi alternattivi biex jipprovdu konnessjonijiet tal-internet mill-UE fejn il-fornitur tal-Istat jaqta’ l-aċċess; 
• billi jappoġġjaw l-innovazzjoni fit-trasferimenti tal-informazzjoni; 
• billi jwaqqfu l-kunsinni tat-tagħmir jew is-software li jista’ jintuża biex jiġu ċċensurati l-internet u s-siti web fil-Belarussja, u jissanzjonaw lill-kumpanija nazzjonali tat-telekomunikazzjoni Beltelecom, li għandha l-monopolju tat-trasport tat-traffiku internazzjonali tal-web u li kienet responsabbli għall-qtugħ tal-internet tal-pajjiż;
• billi jiġġieldu s-sorveljanza tal-internet, u jagħtu lill-ġurnalisti Belarussi l-għodod biex jevitaw iċ-ċensura, u biex isaħħu l-kompetenza diġitali tagħhom. 

Il-KESE huwa wkoll tal-fehma li, b’mod urġenti, l-UE għandha żżid lill-imħallfin, lill-prosekuturi u lill-persunal tal-pulizija kollha involuti fil-prosekuzzjoni tal-ġurnalisti u tal-attivisti mal-lista tas-sanzjonijiet.

Tatjana Babrauskienė, membru tal-KESE