Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przyłącza się do wysiłków UE na rzecz odwrócenia niepokojącej tendencji spadkowej w zakresie wolności mediów i coraz większego ograniczania niezależności dziennikarskiej spowodowanego rosnącą presją ze strony różnych struktur władzy i przedsiębiorstw, niskimi płacami, koncentracją własności mediów i rozpowszechnianiem fałszywych informacji w mediach społecznościowych i innych kanałach.

W trakcie debaty z udziałem szefowej brukselskiego biura Reporterów bez Granic, Julie Majerczak, i sekretarza generalnego Europejskiej Federacji Dziennikarzy, Ricarda Gutiérreza, która odbyła się podczas wrześniowej sesji plenarnej, EKES wyraził zaniepokojenie faktem, że dziennikarze coraz częściej są atakowani werbalnie i fizycznie, a od 2015 r. 16 z nich padło ofiarą morderstwa.

Obserwujemy w Europie tendencje, których nie możemy zaakceptować. Wolność i różnorodność mediów są warunkami wstępnymi dobrze funkcjonującej demokracji, a zatem dotyczą nas wszystkich. Zawodowe dziennikarstwo nigdy nie może ustąpić pola algorytmom, agregatorom wiadomości i sieciom społecznościowym – stwierdziła przewodnicząca EKES-u, Christa Schweng.

EKES poparł najnowsze inicjatywy Komisji Europejskiej, w tym zalecenie w sprawie bezpieczeństwa dziennikarzy, przedstawione w ubiegłym tygodniu przez komisarz Věrę Jourovą. Z zadowoleniem przyjął orędzie o stanie Unii wygłoszone przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen, w którym ogłosiła plany dotyczące europejskiego aktu na rzecz wolności mediów.

Jednak w opinii „Zapewnienie wolności i pluralizmu mediów w Europie”, przyjętej na sesji plenarnej, EKES wezwał Komisję do stosowania ogólnych przepisów związanych z warunkowością i do niezwłocznego nałożenia sankcji budżetowych na kraje, w których wolność mediów i pluralizm są poważnie zagrożone.

Sprawozdawca opinii, Christian Moos, ostrzegł: Nie wystarczą zapewnienia dotyczące ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy. Nie ma czasu do stracenia. Państwa członkowskie, które ograniczają wolność mediów, muszą zostać wyłączone z Next Generation EU. Należy stosować rozporządzenie w sprawie warunkowości. Węgry i Polska aktywnie niszczą lub już zniszczyły wolność mediów. Ich rządy muszą przywrócić demokrację i zasady państwa prawa, w przeciwnym wypadku nie mogą pozostać członkami UE, która prawnie gwarantuje demokrację i praworządność oraz, jako ich niezbędny warunek, wolność mediów.

Julie Majerczak i Ricardo Gutiérrez wyrazili poparcie dla opinii EKES-u i dla działań UE na rzecz zapewnienia wolności mediów i pluralizmu, lecz podkreślili, że najważniejsze jest, aby zalecenia i proponowane plany Komisji zostały wcielone w życie. (ll)