Niezbędne jest skrupulatne gromadzenie danych i odpowiednie strategie polityczne państw członkowskich, aby zapewnić skuteczną realizację unijnego planu działania przeciwko rasizmowi oraz demaskować rasizm i dyskryminację etniczną, które nasiliły się w czasie pandemii COVID-19 w Europie.

W trakcie wirtualnego wysłuchania zorganizowanego w EKES-ie 18 marca br. stwierdzono, że jedna czwarta Europejczyków czuje się dyskryminowana w co najmniej jednym z obszarów życia, a dyskryminacja rasowa i etniczna jest najbardziej odczuwalna w miejscu pracy. Sprawą pilną jest zatem podjęcie wysiłków, by zaktualizować i wdrożyć przepisy dotyczące walki z rasizmem w całej UE.

W wysłuchaniu „Unia równości: Unijny plan działania przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025” wzięli udział prelegenci reprezentujący zarówno instytucje UE, jak i europejskie platformy obrony praw człowieka i walki z rasizmem. Z przedstawionych danych wyłania się ponury obraz sytuacji w terenie.

Sprawozdawca opinii EKES-u w tej sprawie Cristian Pîrvulescu podkreślił aktualność unijnego planu działania przeciwko rasizmowi, który pojawia się w odpowiednim momencie, gdy zjawiska nierówności i dyskryminacji stają się coraz bardziej dotkliwe wskutek pandemii.

Przedstawiciel Komisji Europejskiej Thibault Balthazar zwrócił uwagę na istotną rolę państw członkowskich, zachęcając je do przyjęcia krajowych planów działania z udziałem społeczeństwa obywatelskiego i organizacji działających na rzecz równości. Aleksandra Wesoły przedstawiła instrumenty UE, takie jak sieć upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw i inne platformy, które pomagają zwalczać radykalizację i retorykę ekstremistyczną. Maria Daniella Marouda stwierdziła, że badanie przeprowadzone przez Europejską Komisję przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji pozwoliło zaobserwować postępy w obszarze prawodawstwa antydyskryminacyjnego.

Joanna Goodey z Agencji Praw Podstawowych podkreśliła, że choć istnieją przepisy, brak jest danych. Aby plan się powiódł, konieczne jest zatem solidne i regularne ich gromadzenie.

Sprawozdawczyni opinii Komitetu Regionów w sprawie unijnego planu działania przeciwko rasizmowi Yoomi Renström stwierdziła, że władze lokalne i regionalne muszą zostać uznane za strategicznego partnera w opracowywaniu, wdrażaniu i monitorowaniu krajowych planów działania.

Csaba Asztalos, przewodniczący rumuńskiej Rady ds. Zwalczania Dyskryminacji podkreślił znaczenie dostępnych baz danych i jasnych strategii informacyjnych. Natomiast Marie Mescam z organizacji „SOS Racisme” zwróciła uwagę na pilną potrzebę stworzenia w UE przestrzeni dialogu, w której społeczeństwo obywatelskie, organizacje działające na rzecz równości i przeciwko rasizmowi mogłyby wymieniać się doświadczeniami i wiedzą.

Juliana Wahlgren, starsza doradczyni w Europejskiej Sieci Przeciwko Rasizmowi, wyraziła nadzieję, że zaangażowanie osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych oraz wiedza fachowa organizacji społeczeństwa obywatelskiego odegrają istotną rolę w skutecznym wdrażaniu planu działania. (mt)