«Πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης»

EOKE info: Ποια είναι η θέση της ΕΟΚΕ σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για τη νέα οικονομική διακυβέρνηση;

Javier Doz: Η Επιτροπή υπέβαλε την εν λόγω πρόταση ενόψει της λήξης, τον Ιανουάριο του 2024, της γενικής ρήτρας διαφυγής που περιλαμβάνεται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ), λόγω των υψηλών επιπέδων ελλειμμάτων και χρέους σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ μετά την πανδημία και, ενδεχομένως, μετά από κριτικό προβληματισμό σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες που έχει η αυστηρή εφαρμογή των αρχών του ΣΣΑ στην πολιτική διαχείριση της μεγάλης ύφεσης.

Με την πρόταση, διατηρούνται μεν τα όρια ελλείμματος και χρέους (3% και 60% του ΑΕγχΠ, αντίστοιχα), καθίστανται όμως πιο ευέλικτοι και διαφοροποιούνται —ανάλογα με την κατάσταση των επιμέρους κρατών μελών— ο τρόπος και οι προθεσμίες για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Επιπλέον, απλοποιούνται οι κανόνες, δεδομένου ότι ο ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών καθίσταται ο βασικός δείκτης, όπερ συνεπάγεται ότι εξαιρούνται οι τόκοι επί του χρέους, τα επιδόματα ανεργίας και οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται από μέτρα διακριτικής ευχέρειας ή ευρωπαϊκά ταμεία. Η κύρια καινοτομία είναι τα τετραετή έως επταετή δημοσιονομικά και διαρθρωτικά σχέδια, που κάθε κυβέρνηση θα διαπραγματεύεται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα οποία θα περιλαμβάνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Στις 26 Απριλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε δύο προτάσεις κανονισμών και μια πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση των αντίστοιχων στόχων του ΣΣΑ σχετικά με τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και τη δημοσιονομική εποπτεία, τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια. Μετά από πιέσεις της γερμανικής κυβέρνησης, εισήχθησαν ορισμένες αυστηρότερες διατάξεις σε σύγκριση με την ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο, ιδίως η υποχρέωση μείωσης του χρέους με ετήσιο ρυθμό 0,5% του ΑΕγχΠ για τις χώρες με επίπεδο ελλείμματος άνω του 3% ή η αυτόματη εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος σε όσες αποκλίνουν από το μεσοπρόθεσμο σχέδιο.

Παρότι συμφωνεί ως προς τις βασικές πτυχές της δέσμης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα διαφοροποιημένα εθνικά δημοσιονομικά και διαρθρωτικά σχέδια και τα στοιχεία ευελιξίας που εισάγονται στο ΣΣΑ, η ΕΟΚΕ φρονεί ότι πρέπει να διατηρηθούν οι όροι της αρχικής πρότασης του Νοεμβρίου και ζητεί να διεξαχθεί συζήτηση σχετικά με την ανάγκη υπέρβασης του πλαισίου του 1997.

Η ΕΟΚΕ φρονεί επίσης ότι θα πρέπει να εξεταστεί, μεταξύ άλλων, η δυνατότητα δημιουργίας μιας «μόνιμης δημοσιονομικής ικανότητας» της ΕΕ για τη χρηματοδότηση ενός αυξανόμενου φάσματος «ευρωπαϊκών κοινών αγαθών». Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ φρονεί ότι η συμμετοχή των εθνικών κοινοβουλίων, των τοπικών και περιφερειακών αρχών, των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στην εκπόνηση των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών σχεδίων θα ενίσχυε την «εθνική οικείωση» των δεσμεύσεων που περιλαμβάνουν τα εν λόγω σχέδια.

Η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαίο να διασφαλισθεί η διαφοροποιημένη μεταχείριση των επενδύσεων στα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά σχέδια, ιδίως όσον αφορά την πράσινη μετάβαση και την άμυνα, να ενισχυθούν οι κοινωνικοί και εργασιακοί στόχοι στις επενδύσεις και τις μεταρρυθμίσεις, και να επανεξετασθούν ενδελεχώς η μεθοδολογία για την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους και η συμμετοχή των κυβερνήσεων και των ανεξάρτητων εθνικών δημοσιονομικών οργανισμών στον καθορισμό της «τεχνικής πορείας» για τη μείωση του χρέους.