Το σχέδιο στρατηγικής για μια βιομηχανία μηδενικών καθαρών εκπομπών στερείται οράματος σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα παραμένει ανταγωνιστική και θα προσελκύει επενδύσεις.
Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας και η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών εκπομπών κινούνται, στο σύνολό τους, προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά χρειάζεται να συγκεκριμενοποιηθούν ως προς τις δράσεις που θα αναληφθούν για τη βελτίωση των επιτόπιων συνθηκών, για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών οικονομιών, καθώς και για τον διαχωρισμό της ΕΕ από τους συστημικούς ανταγωνιστές της.
«Είμαστε ιδιαίτερα επικριτικοί για το γεγονός ότι χρειάστηκε κάτι σαν τον νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ ώστε να ωθηθεί η ΕΕ να αναλάβει δράση», ανέφερε η Sandra Parthie, εισηγήτρια της γνωμοδότησης της ΕΟΚΕ με θέμα το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας και την πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών εκπομπών. «Θα προτιμούσαμε να έχει γίνει αυτό νωρίτερα. Θα θέλαμε η ΕΕ να αντιδράσει πιο δυναμικά και με μεγαλύτερη πεποίθηση, να δείξει στις εταιρείες και τις κοινωνίες μας ότι θέλουμε πραγματικά η Ευρώπη να παραμείνει σημαντική ως βιομηχανικός τόπος, με καλές θέσεις εργασίας και καλούς μισθούς για τους εργαζόμενους».
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει καταστεί λιγότερο ανταγωνιστική από εκείνη των κύριων ανταγωνιστών της τις τελευταίες δεκαετίες. Το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ στην ΕΕ μειώθηκε από περίπου 70 % του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 2000 σε λιγότερο από 66 %. Τα μερίδια των ΗΠΑ και της ΕΕ σε παγκόσμιες ακαθάριστες επενδύσεις μειώθηκαν αντίστοιχα από 29 % σε 20 % και από 23 % σε 15 % μεταξύ 1999 και 2020.
Για να αντιστραφεί αυτή η πτωτική τάση, η ΕΟΚΕ συνιστά τη διενέργεια ελέγχου για τον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο η ΕΕ μπορεί να ελέγξει και να βελτιώσει τις αξιακές αλυσίδες της και να αποφύγει τις υπερβολικές εξαρτήσεις. Προτείνει επίσης την υποβολή κάθε σχεδίου ενωσιακής νομοθεσίας σε έλεγχο ανταγωνιστικότητας.
Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι ένα πρόβλημα ως προς το οποίο απαιτείται τολμηρή δράση είναι η γραφειοκρατία και ο χρόνος διεκπεραίωσης. Όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση, για παράδειγμα, οι αποφάσεις για τη χορήγηση οικονομικής στήριξης για έργα και πρόσβασης σε χρηματοδότηση είναι υπερβολικά χρονοβόρες. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι, εάν θέλουμε να αποτρέψουμε τους επενδυτές από το να μεταφέρουν αλλού την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, χρειαζόμαστε μέτρα για να εξασφαλίσουμε έγκαιρη και προσβάσιμη χρηματοδότηση τόσο για το λειτουργικό κόστος όσο και για τις κεφαλαιουχικές δαπάνες, η οποία θα καλύπτει όλα τα είδη επιχειρήσεων, μεγάλων και μικρών.
Η αδειοδότηση είναι άλλο ένα σημείο όπου το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας δεν είναι στο ύψος των περιστάσεων: ξεχωρίζει μια σειρά τεχνολογιών καθαρού μηδενικού ισοζυγίου οι οποίες πρέπει να λαμβάνουν άμεσα αδειοδότηση και μεγαλύτερη οικονομική στήριξη για έργα, αφήνοντας άλλους τομείς να αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες.
Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας και η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών εκπομπών επικεντρώνονται υπερβολικά στην προώθηση των πράσινων τεχνολογιών και στην επιλογή «νικητών». Αντ’ αυτού, θα πρέπει να ενθαρρύνουν μια ποικιλόμορφη βιομηχανία με ευρύ φάσμα τομέων.
Η Ευρώπη φιλοξενεί πολλές ενεργοβόρες βαριές και πρωτογενείς βιομηχανίες που χρήζουν απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και δεν περιλαμβάνονται στο βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας.
Η χαλάρωση των ενωσιακών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις αποτελεί μια ακόμη πιθανή παγίδα, καθώς θα μπορούσε να διευρύνει το χάσμα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων κρατών μελών που δεν διαθέτουν δημοσιονομικά περιθώρια για να επενδύσουν στην πράσινη μετάβαση και να στηρίξουν τις πρωτοπόρες βιομηχανίες και τα νοικοκυριά τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να διεξαχθεί σοβαρή συζήτηση σχετικά με τη σύσταση ενός Ταμείου Ευρωπαϊκής Κυριαρχίας με σκοπό την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης σε επίπεδο ΕΕ ενόψει της μετάβασης.
Οι υπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι υπάρχει σημαντικό δυναμικό δημιουργίας θέσεων εργασίας στον τομέα των τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, με 180 000 εργαζόμενους να χρειάζονται στην κατασκευή κυψελών καυσίμου υδρογόνου, 66 000 στην κατασκευή φωτοβολταϊκών και 800 000 στην παραγωγή συσσωρευτών.
Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας υποστηρίζει την ανάπτυξη πράσινων δεξιοτήτων, ωστόσο η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να στηρίζει την ανάπτυξη ολόκληρου του φάσματος των δεξιοτήτων που απαιτούνται στη βιομηχανία. Θα πρέπει επίσης να επιταχύνει και να τυποποιήσει τις άδειες εργασίας για ειδικευμένους εργαζομένους που προέρχονται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. (dm)