W nowej opinii EKES stwierdza, że kontrola konkurencyjności powinna mieć zastosowanie do każdej polityki i procesu stanowienia prawa UE. Opowiada się również za unijnym programem na rzecz konkurencyjności.

W opinii, przyjętej na grudniowej sesji plenarnej, EKES stwierdza, że ocena wpływu polityk i regulacji UE na konkurencyjność unijnych przedsiębiorstw powinna być dokładniejsza i bardziej systematyczna niż obecnie. 

Kontrola pod kątem konkurencyjności powinna obejmować prawodawstwo, środki fiskalne, strategie, programy, umowy międzynarodowe, a nawet europejski semestr. Należy przyjrzeć się ich wpływowi na przedsiębiorstwa, zatrudnienie, warunki pracy i koszty przestrzegania przepisów. Trzeba sprawdzić, jakie krótko- i długoterminowe skutki mogą mieć one dla różnej wielkości przedsiębiorstw stosujących odmienne modele biznesowe i działających w różnych sektorach.

Udział Europy w światowym PKB od jakiegoś czasu maleje i do 2050 r. może spaść poniżej 10%. Prognoza krótkoterminowa nie jest lepsza ze względu na skutki pandemii COVID-19, wojnę w Ukrainie, rosnącą inflację, gwałtowny wzrost cen energii i uzależnienie od kluczowych przywozów z zagranicy. Jeżeli dodamy do tego transformację ekologiczną i cyfrową, otrzymamy dobry obraz wielkich wyzwań, przed którymi stoją unijne przedsiębiorstwa.

Co zrobić, żeby konkurencyjność i przedsiębiorstwa odgrywały większą rolę w unijnym procesie decyzyjnym? EKES proponuje podejście trójtorowe.

Po pierwsze, na poziomie technicznym, EKES sugeruje wzmocnienie oceny skutków dokonywanej przez Komisję Europejską poprzez uczynienie tej oceny obowiązkową i zwiększenie jej zakresu. 

Komisja Europejska musi już przeprowadzać oceny skutków, w których uwzględnia się wpływ inicjatyw na konkurencyjność – powiedział Christian Ardhe, sprawozdawca opinii EKES-u. Istnieje jednak potrzeba ulepszeń, zwłaszcza w odniesieniu do wdrażania i egzekwowania.

Po drugie, na poziomie politycznym, konkurencyjność powinna być odpowiednio uwzględniana w momencie opracowywania nowych inicjatyw, które należy ocenić w świetle ich wkładu w konkurencyjność i jej wspierania.

Po trzecie, Komitet wzywa Komisję do przygotowania specjalnego programu na rzecz konkurencyjności, którego celem długoterminowym byłoby zwiększenie konkurencyjności UE. 

Dzięki tej opinii chcemy powrócić do sprawy monitorowania konkurencyjności i wziąć pod uwagę złożoność tej kwestii – powiedział współsprawozdawca Giuseppe Guerini. Obecnie konkurencyjność nie dotyczy już tylko pojedynczych przedsiębiorstw lub spółek, lecz całych ekosystemów. Musimy zatem podejść do tej kwestii bardziej kompleksowo

Opinia została przygotowana na wniosek prezydencji czeskiej w Radzie UE. (dm)