Ba dhíol sásaimh do Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (CESE) iarrachtaí an Choimisiúin comhchuibhiú a dhéanamh ar na bearta lena rialaítear filleadh deonach imirceach agus a n-ath-lánpháirtiú ina dtír thionscnaimh, ach dúirt sé go raibh amhras air faoi roinnt de na tograí a cuireadh chun cinn agus chuir sé imní in iúl go bhféadfadh sé gurbh ionann filleadh deonach agus díbirt imirceach ón Aontas Eorpach.
Chuir CESE i bhfáth nach raibh an filleadh deonach éifeachtach den chuid is mó toisc nach raibh na tíortha tionscnaimh rannpháirteach go leordhóthanach agus toisc drogall a bheith ar imircigh i staid neamhrialta filleadh abhaile.
Cuireadh seasamh CESE in iúl sa tuairim Straitéis maidir le filleadh deonach agus ath-lánpháirtiú a glacadh ag seisiún iomlánach mhí Mheán Fómhair, ina ndearna an Coiste mionscrúdú ar an straitéis arb í ceann de phríomhchuspóirí an Chomhshocraithe Nua maidir le hImirce agus Tearmann.
D’athdhearbhaigh CESE an cáineadh a rinne siad cheana ar an gComhshocrú inar díríodh go huile is go hiomlán, geall leis, ar staideanna neamhrialta a chomhrac ag an teorainn trí bhíthin filleadh deonach agus éigeantach, agus nach gcuirtear cur chuige cuimsitheach ar fáil chun imirce a bhainistiú trí shoghluaisteacht dhlíthiúil agus shábháilte a chur chun cinn. Measann CESE gur laige straitéiseach i mbeartas imirce agus tearmainn an Aontais atá sa mhéid sin.
‘Ní mór dúinn dul i ngleic leis an neamhrialtacht sula dtarlaíonn an neamhrialtacht. Ciallaíonn sé sin go bhfuil orainn bealaí sábháilte agus éifeachtacha a chinntiú le dul isteach san Aontas Eorpach. Ach an méid sin a dhéanamh, d’fhéadfadh sé go dtiocfadh laghdú ar líon na n-imirceach neamhrialta’ arsa an rapóirtéar don tuairim, José Antonio Moreno Díaz.
Tá roinnt laigí sa chóras reatha atá treallach go maith.
Fágann na dreasachtaí arna dtabhairt do thíortha tionscnaimh faoi láthair go bhféadfaí aon iarracht a dhéanfaidís chun an sreabha sin a laghdú a dhíspreagadh toisc na dreasachtaí sin a bheith á gcur ar fáil trí chláir a bhfuil sé intuigthe leo go bhfuil daoine i staid neamhrialta.
Dúirt CESE gur chúis mhór imní dó cuspóir an chomhshocraithe maidir le filleadh deonach tapa na n-imirceach ó theorainneacha seachtracha an Aontais a mhéadú.
‘An bhfuil filleadh brostaithe na n-imirceach sin deonach i ndáiríre nó an amhlaidh gur díbirt atá i gceist ? Is cúis imní dúinn go bhféadfadh ‘filleadh deonach’ a bheith ina shofhriotal chun tagairt don díbirt nó do chúiteamh airgeadais a íoctar do thíortha cinn scríbe a ghlacann le fillithe, gan a mianta nó – cúis níos mó imní fós – a gcearta a chur san áireamh in aon chor' arsa an tUasal Moreno Díaz.
Ba é conclúid CESE nach mór an comhar le tríú tíortha i dtaca le ceist ar bith a bheith bunaithe ar a n-urraim don dlí poiblí idirnáisiúnta, chomh maith le cosaint chearta an duine agus saoirsí bunúsacha.