Przewodniczący Luca Jahier skrytykował niedawną propozycję Rady UE, by w ramach pakietu przyznać rządom krajowym prawo weta w odniesieniu do programów reform w danym kraju. Podczas dyskusji z komisarzem ds. gospodarki Paolo Gentilonim na sesji plenarnej EKES-u Luca JAHIER powiedział, że cały Komitet popiera Komisję Europejską.

Luca Jahier powiedział, że Komisja stawiła czoła wyzwaniom kryzysu związanego z pandemią COVID-19, najpierw za pomocą wcześnie podjętych środków wprowadzających odstępstwo od zasad dotyczących deficytu budżetowego i pomocy państwa, a następnie dzięki zaproponowanemu pakietowi Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy, obejmującemu ok. 5 bln EUR  – ok. pięć razy więcej niż Plan Marshalla – by przeciwdziałać szerokim konsekwencjom pandemii.

„Pamiętajcie, że w bitwie o osiągnięcie dobrego porozumienia stoi za Wami – za Komisją i Parlamentem – cały EKES. Porozumienie to musi odpowiadać wyzwaniu, nie może powodować niebezpiecznego regresu, a przede wszystkim nie powinno doprowadzić do niepowodzeń, które jesienią mogłyby wpędzić Europę w destrukcyjne zawirowania społeczne” – powiedział Luca Jahier komisarzowi Gentiloniemu.

Paolo Gentiloni podkreślił, że pandemia COVID-19 wywiera ogromny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo oraz wywołała największy wstrząs gospodarczy od czasów wielkiego kryzysu lat 1929-1933. „Odporność naszych społeczeństw i wartości pozostanie naszą główną linią obrony przed wirusem i kryzysem. Kluczowe znaczenie ma zapewnienie silnej odbudowy po kryzysie”.

Następnie stwierdził, że „brak konwergencji gospodarczej i społecznej między państwami i regionami UE stanowi zagrożenie dla politycznej trwałości projektu integracji europejskiej. By zapewnić zrównoważoną odbudowę gospodarczą i odporność na przyszłe szoki oraz wzmocnić konwergencję w UE bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy znaczących inwestycji i reform”.

Luca Jahier ponownie wystąpił ze zdecydowaną krytyką wyrażoną już we wcześniejszymoświadczeniu, dotyczącą kontrpropozycji przedstawionych niedawno przez przewodniczącego Rady Charlesa Michela z myślą o umożliwieniu akceptacji pakietu przez szefów państw i rządów, zwłaszcza jeśli chodzi o cięcia budżetowe dotyczące wieloletnich ram finansowych oraz zarządzanie pakietem.

Choć proponowane cięcia do wieloletniego budżetu UE na lata 2020–2024 są bardzo niewielkie w wartościach bezwzględnych; zmniejszenie budżetu z 1,1 bln EUR zaproponowanych we wniosku Komisji z maja 2020 r do 1,074.3 bln EUR byłoby pierwszym rzeczywistym cięciem w ramach budżetu UE. Wpłynęłoby to na główne fundusze unijne wspierające kraje i regiony pozostające w tyle. Luca Jahier położył szczególny nacisk na fakt, że byłoby to punktem wyjścia dla negocjacji nad przyszłymi WRF i skutkowałoby skierowaniem unijnego budżetu przeznaczonego na działania strukturalne na niebezpieczną drogę stale malejących ambicji.

Jeszcze bardziej krytycznie EKES odniósł się do propozycji rozdzielenia zarządzania pakietem między Komisję (WRF), a rządy krajowe (Instrument Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy). Oznaczałoby to przejście od zintegrowanego zarządzania dającego Komisji dźwignię finansową w wyniku wzmocnionego budżetu na budżet podzielony co najmniej na dwie części.

Jeszcze bardziej niepokojąca, zdaniem Luki Jahiera, była propozycja z poprzedniego dnia dotycząca umożliwienia pojedynczym krajom stosowanie weta, po które sięga się w ostateczności, za pomocą zwoływania posiedzenia nadzwyczajnego ministrów finansów UE w sytuacji, gdy sprzeciwiają się oni proponowanym w ramach pakietu reformom danego państwa członkowskiego. Powiedział, że oznaczałoby to ostateczny, strukturalny podział europejskiego budżetu, co byłoby niebezpieczne i nie do przyjęcia.

Kolejną palącą kwestią, jaką zgromadzenie EKES-u chciało przedyskutować z komisarzem Gentilonim, było orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z poprzedniego dnia, anulujące europejską decyzję z 2016 r., która zmuszała Irlandię do zażądania od firmy Apple zwrotu 13 mld EUR z tytułu zaległych podatków.

Komitet poparł wysiłki Komisji zmierzające do zmuszenia gigantów technologicznych do płacenia wyższych podatków, a zarazem naprawienia rażącej niesprawiedliwości. Luca Jahier docenił również propozycje przedstawione przez Komisję poprzedniego dnia w zakresie wyeliminowania nieodpowiedniej i niezrównoważonej konkurencji podatkowej między państwami członkowskimi.

Zapytany o postępy nad opodatkowaniem gospodarki cyfrowej, Paolo Gentiloni nakreślił stan negocjacji nad ogólnoświatowym lub – jeżeli nie byłoby to możliwe – ogólnounijnym porozumieniem, które zapewniłoby UE bardzo potrzebne zasoby własne.

„Chcę wyrazić się jasno” – powiedział komisarz Gentiloni. „Nie ma tutaj łatwych rozwiązań ze względu na problemy natury politycznej, technicznej i międzynarodowej. Bardzo pozytywne jest jednak to, że jest na to coraz większe zapotrzebowanie ze strony opinii publicznej, Parlamentu Europejskiego, waszego Komitetu i zainteresowanych stron. Istnieje także szansa związana z faktem, że państwa członkowskie zauważają potrzebę dysponowania przez Komisję większymi zasobami własnymi w celu spłaty tego wspólnego długu.

Tak – rzeczywiście, musimy mieć do dyspozycji większe zasoby własne, aby zapewnić powodzenie Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy” – podsumował komisarz Paolo Gentiloni. „Doświadczenia naszej Unii pokazują, że jest to inicjatywa zupełnie nadzwyczajna. Nie jest on czymś trwałym, ale jeżeli zadziała, jeżeli zaowocuje dobrymi inwestycjami, przyczyni się do modernizacji naszej gospodarki, a my będziemy w stanie zwiększyć zasoby własne na spłatę tego długu, to zapewniam, że – jak zawsze w UE – będzie to stanowić precedens, do wykorzystania w przyszłości, w przypadku kolejnego kryzysu lub osiągania nowego wspólnego celu”. (dm)