Met nog twee maanden te gaan tot de volgende Europese verkiezingen wordt desinformatie steeds belangrijker in de Europese politiek vanwege de mogelijk schadelijke invloed ervan op de verkiezingsuitslag.

De kwalijke gevolgen van desinformatie zijn al jaren een bron van zorg voor het publiek in het algemeen en voor politici in het bijzonder. De democratische samenleving en onze kosmopolitische manier van leven worden in twijfel getrokken. Extreem rechts en andere extremistische Europese krachten en autocratische regimes in derde landen smeden allianties om, via sociale media en met behulp van algoritmes, desinformatiecampagnes te voeren die het Europese project ondermijnen. Technologie is hun belangrijkste wapen in deze kwaadaardige strijd.

Een multifactorstrategie is nodig om de democratie te beschermen en desinformatie tegen te gaan. Met de bestaande technologie moet ons dit lukken. Het is cruciaal dat er op drie terreinen tegelijk (desinformatie, hybride dreigingen en cyberbeveiliging) actie wordt ondernomen, zodat er synergie ontstaat en de veiligheid wordt vergroot, zonder dat de rechtsstaat hieronder lijdt.

Het is eveneens van essentieel belang dat het creëren en gebruiken van algoritmes wordt gereguleerd, zodat mensen zelf kunnen beslissen welke algoritmische elementen ze wel of niet accepteren en het juiste evenwicht wordt gevonden tussen de grondrechten van mensen enerzijds en de intellectuele-eigendomsrechten van bedrijven anderzijds. Het is echter onaanvaardbaar dat techbedrijven winst maken met manipulatie en haatzaaierij. Particuliere belangen mogen niet boven het openbaar belang worden gesteld.

Het is fundamenteel dat er via openbare, pluralistische en onafhankelijke informatie in alle talen van de EU onbetwistbare feiten worden overgebracht, ter bevordering van de nationale, regionale en lokale informatievoorziening in de lidstaten.

Op de agenda staat de oprichting van een Europees openbaar nieuwskanaal dat beschikbaar is op verschillende platforms en redactioneel onafhankelijk is, en dat alle Europese burgers in staat stelt toegang te krijgen tot de informatie die zij nodig hebben om weloverwogen keuzes te maken. Het is de hoogste tijd dat journalistiek als een Europees publiek goed wordt beschouwd, zoals voorgesteld door Unesco, en dat er meer wordt gedaan om journalisten te beschermen.

Wat geletterdheid en het mondiger maken van het grote publiek betreft, is het essentieel dat het uitstekende voorbeeld van Finland wordt gevolgd en mensen worden aangemoedigd om creatief te denken. Dit vergt maatregelen die instrumenten bieden om culturele, democratische en mediageletterdheid op alle onderwijsniveaus te bevorderen en gericht zijn op alle leeftijdsgroepen en minderheden.

Democratie betekent bestuur van het volk door het volk en wordt het best beschermd als mensen uiting geven aan hun sterke wens om in een democratie te leven!

Het Europese sociale model is de meest effectieve (en meest rationele) manier om — via sociale en regionale inclusie en cohesie, gelijkheid en solidariteit — mensen het gevoel te geven dat hun algemene welzijn hand in hand gaat met democratie; daardoor zullen ze sneller geneigd zijn om desinformatie te bestrijden.

Er is dringend behoefte aan een grondiger, meeromvattender aanpak van de vele aspecten van desinformatie en aan betere Europese regelgeving om dit verschijnsel aan banden te leggen. Dit alles komt aan de orde in advies TEN/830.

Carlos Trindade, EESC-lid