Het EESC is ingenomen met het nieuwe actieplan van de Europese Commissie inzake niet-renderende leningen, maar meent dat er geen nieuwe voorstellen in staan die op het COVID-19-tijdperk zijn afgestemd . Hierdoor moet Europa een buitengewone tijd het hoofd bieden met regels die voor gewone tijden zijn geschreven.

In een tijdens de zitting van 25 maart goedgekeurd advies heeft het EESC zich gebogen over de strategie voor niet-renderende leningen (NPL’s – non-performing loans). Daarin zet de Europese Commissie haar voornaamste punten van zorg uiteen met betrekking tot specifieke sectoren van de economie zoals banken, kredietkopers en kredietservicers. Het EESC echter brengt in zijn advies het standpunt van de bredere Europese samenleving naar voren.

“Het EESC acht de stabiliteit van de banksector zeer belangrijk”, zei de rapporteur van het advies, Kęstutis Kupšys. “Maar we maken ons ook zorgen om bedrijven die schulden hebben die zij niet meer kunnen afbetalen, en om levensvatbare bedrijven die extra geld van de bank nodig kunnen hebben. We denken ook aan kwetsbare burgers die schulden hebben en het doelwit kunnen worden van “aasgierfondsen”. Ten slotte hebben we ook de belastingbetaler voor ogen: wanneer – of beter gezegd indien – overheidsgeld wordt gebruikt om NPL-portefeuilles te kopen, zijn zij degenen die betalen om banken te redden van oninbare vorderingen”.

Het EESC beveelt aan om eerst en vooral de diepere oorzaken van niet-renderende leningen aan te pakken en zo te voorkomen dat deze zich in de toekomst ophopen. De beste manier om dit te doen, is door voortdurend te streven naar een beter concurrentievermogen, de nadruk te leggen op bedrijfscontinuïteit en economisch herstel, voor solide socialezekerheidsstelsels te zorgen, armoede, overmatige schuldenlast en werkloosheid te bestrijden, toereikende lonen te garanderen en anticyclische economische beleidsmaatregelen te nemen in tijden van crisis.

Gezien de impact van het coronavirus op de EU-economie zal de hoeveelheid niet-renderende leningen naar verwachting in de hele EU toenemen. Om de negatieve gevolgen te ondervangen, pleit het EESC ervoor dat steun aan kredietinstellingen hand in hand gaat met steunmaatregelen voor kredietnemers die alleen als gevolg van de pandemie in moeilijkheden zijn geraakt.

Terwijl de Europese Commissie voorstelt om de secundaire markten voor noodlijdende activa verder te ontwikkelen, meent het EESC dat de behoefte aan een pan-Europese, grensoverschrijdende markt voor niet-renderende leningen minder groot is dan wordt beweerd. Het is gevaarlijk om een voor de hele EU geldend “paspoort” te verstrekken aan incassobureaus zonder passend toezicht door zowel hun “herkomstlanden” als “gastlanden”. Dit is alleen te rechtvaardigen als er een reeks tegenmaatregelen wordt getroffen om noodlijdende kredietnemers te beschermen: een EU-brede norm voor consumentenbescherming tegen incassobureaus.

Bovendien is het zeer de vraag of de grensoverschrijdende operaties van kredietkopers tastbare economische voordelen opleveren voor het economisch stelsel als geheel, en niet alleen voor banken, kredietkopers en kredietservicers.

De verkoop van niet-renderende leningen aan vermogensbeheerders (in de wandeling ook wel “bad banks” genoemd) moet volgens het EESC een uitzondering blijven. De voorkeur moet uitgaan naar bilaterale saneringsovereenkomsten tussen de kredietinstelling en de kredietnemer, waarbij bedrijfscontinuïteit en economisch herstel voorop moeten staan.

Volgens rapporteur Kęstutis Kupšys wordt in het document van de Europese Commissie eng en technocratisch omgesprongen met een kwestie die concrete gevolgen heeft voor tal geledingen van de samenleving. “De boodschap die wij willen overbrengen is dat de problematiek van niet-renderende leningen niet op één hoop mag worden gegooid met kwesties die verband houden met de instandhouding van financiële stabiliteit”, merkte hij op. “Al met al dienen de banken volgens ons oplossingen te vinden voor niet-renderende leningen, en daartoe behoort niet ze gewoon op de markt te lozen zodra ze wankel beginnen te worden. Schulden mogen geen handelswaar worden!” (na)