Κατά τη σύνοδο ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) τον Μάιο συζητήθηκαν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από τη διεύρυνση της ΕΕ το 2004. Η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση και η κατάσταση στον τομέα της ασφάλειας καθιστούν την περαιτέρω διεύρυνση ένα ακόμη πιο επείγον καθήκον για την Ευρώπη. 

Κατά τη συζήτηση που διεξήχθη στην Ολομέλειά της σχετικά με τη μεγάλη διεύρυνση του 2004, η ΕΟΚΕ υποδέχθηκε προσκεκλημένους ομιλητές οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στη διαπραγματευτική διαδικασία, μεταξύ των οποίων τον πρώην Πολωνό υπουργό αρμόδιο για την προσχώρηση στην ΕΕ, Jarosław Pietras, τον γενικό γραμματέα του Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών, László Andor, από την Ουγγαρία, και τον πρώην Ευρωπαίο επίτροπο αρμόδιο για τη Διεύρυνση, Štefan Füle, από την Τσεχία. 

Στη συζήτηση, οι συμμετέχοντες τόνισαν ότι η ΕΕ —η οποία μόλις πρόσφατα άρχισε να ανακτά το ενδιαφέρον της για περαιτέρω διευρύνσεις— πρέπει να παράσχει έναν σαφή χάρτη πορείας για την προσχώρηση των υποψήφιων χωρών. Εάν αφήσουμε αυτές τις χώρες επί μακρόν στην αναμονή, η διαδικασία διεύρυνσης κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία της. 

Ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ, Oliver Röpke, δήλωσε: «Η επέτειος των 20 χρόνων σηματοδοτεί όχι μόνον ένα σημαντικό ορόσημο, αλλά επίσης τη συνεχιζόμενη επιτυχημένη πορεία της διαδικασίας διεύρυνσης της ΕΕ, με περισσότερες χώρες να φιλοδοξούν να προσχωρήσουν». 

Ο κ. Pietras δήλωσε: «Η διεύρυνση αποτελεί μια αμφίδρομη διαδικασία μετασχηματισμού, η οποία αποφέρει οφέλη όχι μόνο στις υποψήφιες χώρες αλλά και στα κράτη μέλη της ΕΕ». 

Ο κ. Füle, ο οποίος σήμερα προεδρεύει της ειδικής ομάδας του Κέντρου Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τη διεύρυνση της ΕΕ, τόνισε ότι «πρέπει να προετοιμάσουμε τόσο τις υποψήφιες χώρες όσο και τα κράτη μέλη της ΕΕ για το νέο κύμα διευρύνσεων». 

Μιλώντας για την κινητήρια δύναμη της διεύρυνσης του 2004, η δρ Tinatin Akhvlediani, ερευνήτρια στη Μονάδα Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής, υπογράμμισε τις οικονομικές πτυχές της διεύρυνσης, δεδομένου ότι οι τότε υποψήφιες χώρες αντιμετώπιζαν δυσχερή οικονομική κατάσταση. Ωστόσο, το κύριο κίνητρο για τη μελλοντική διεύρυνση είναι τώρα η ασφάλεια. 

Σύμφωνα με τον κ. Andor, το κράτος δικαίου αντιπροσώπευε μία από τις ελλείψεις της διεύρυνσης του 2004, με την ΕΕ να μην έχει καταφέρει να δημιουργήσει τα κατάλληλα εργαλεία για την αντιμετώπισή της. Γι’ αυτόν τον λόγο θεσπίστηκε πρόσφατα ο μηχανισμός αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου. 

Τον Σεπτέμβριο, η ΕΟΚΕ θα διοργανώσει σύνοδο κορυφής της κοινωνίας των πολιτών με θέμα τη διεύρυνση και θα προσκαλέσει, για πρώτη φορά, όλα τα μέλη από χώρες της διεύρυνσης να συμμετάσχουν στη σύνοδο ολομέλειάς της.