Η 10η «Ημέρα ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών», αφιερωμένη στον ομώνυμο θεσμό, διεξήχθη κατ' εξαίρεση διαδικτυακά και σε διάστημα δύο ημερών. Η Πρόεδρος της ΕΟΚΕ κ. Christa Schweng, η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Věra Jourová και ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Pedro Silva Pereira αξιολόγησαν την πρόοδο αυτού του μοναδικού μέσου συμμετοχικής δημοκρατίας.

Στις εισαγωγικές της παρατηρήσεις, η κ. Schweng επεσήμανε πως ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό κάθε συμμετοχικής διαδικασίας είναι η απήχησή της: «Η έλλειψη απήχησης μπορεί να προκαλέσει την απογοήτευση, αποστασιοποίηση και δυσαρέσκεια των πολιτών». Προσέθεσε δε ότι «μόνο αν ενισχυθεί η απήχησή τους θα καταστεί δυνατό να επανασυνδέσουν οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτών την ΕΕ με τους πολίτες της»

Μέχρι στιγμής, μόλις έξι πρωτοβουλίες κατάφεραν να συλλέξουν τον απαιτούμενο αριθμό υπογραφών από το 2012, η απήχησή τους ήταν μάλλον περιορισμένη και επήλθε καθυστερημένα. Ωστόσο, υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας, καθώς το 2021 τέθηκαν σε ισχύ τα δύο πρώτα νομοθετήματα με πηγή έμπνευσης ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτών: η Οδηγία για το πόσιμο νερό, που επηρεάστηκε από την πρωτοβουλία Right2Water, και ο λεγόμενος Κανονισμός για τη διαφάνεια, που αποτελεί συνέχεια της πρωτοβουλίας για την απαγόρευση της γλυφοσάτης.

Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμά της, η κ. Jourová τόνισε τις αλλαγές και τις βελτιώσεις που εισήγαγε ο νέος κανονισμός για τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτών, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2020. Εν συνεχεία εξήγησε πως η πραγματική επίδραση των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών πολιτών υπερβαίνει την παρακολούθηση της νομοθεσίας: «Ακόμα και πρωτοβουλίες που δεν φτάνουν στο τελικό τυπικό στάδιο της διαδικασίας μπορούν να έχουν πολλαπλή επίδραση», επεσήμανε. «Από τη στιγμή που πολίτες ξεκινούν μια τέτοια πρωτοβουλία, θέτουν το ζήτημα που τους απασχολεί στη δημόσια σφαίρα. Αυτό δημιουργεί ευαισθητοποίηση και παράγει αποτελέσματα».

Ο κ. Silva Pereira ανέφερε πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθεί να ηγείται του διαλόγου για την ευαισθητοποίηση με θέμα τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτών και τη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας τους: «Είναι σημαντικό να μεριμνούμε ώστε, αν μια πρωτοβουλία φτάνει στο τελικό στάδιο, να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και να τυγχάνει της δέουσας αντιμετώπισης». (na)