Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) zdecydowanie opowiedział się za stworzeniem Europejskiej Unii Zdrowotnej, wzywając UE i państwa członkowskie do spełnienia oczekiwań Europejczyków i priorytetowego potraktowania kwestii zdrowia.

Niedawne sondaże pokazały, że aż 66% Europejczyków chce, aby UE miała więcej do powiedzenia w sprawach dotyczących zdrowia, zaś ponad połowa uważa, że zdrowie publiczne powinno stać się najwyższym priorytetem Unii w zakresie wydatków.

Dlatego w opinii przyjętej podczas kwietniowej sesji plenarnej Komitet z zadowoleniem przyjął pakiet Komisji w sprawie Europejskiej Unii Zdrowotnej jako punkt wyjścia dla realizacji prawa Europejczyków do dobrej opieki zdrowotnej. Dzięki temu zagwarantuje się i udostępni wysokiej jakości świadczenia zdrowotne wszystkim obywatelom UE, niezależnie od ich społecznego i ekonomicznego statusu czy państwa lub miejsca zamieszkania. Obecnie postulat ten nie jest bynajmniej spełniony.

Chociaż pakiet Komisji, przedstawiony w listopadzie, skupia się na lepszym zapobieganiu transgranicznym zagrożeniom zdrowia oraz potencjalnym przyszłym pandemiom i zarządzaniu nimi, EKES określił go jako „istotne nowe osiągnięcie”, które powinno zapoczątkować zmianę systemową wykraczającą poza zarządzanie kryzysowe. 

Komentując stanowisko EKES-u, przewodnicząca EKES-u Christa Schweng powiedziała: Te inicjatywy są pierwszym krokiem w kierunku prawdziwej Europejskiej Unii Zdrowotnej, której potrzebujemy i w ramach której wszystkie państwa członkowskie UE współpracują, aby poprawić profilaktykę, leczenie i dalszą opiekę po chorobie. Taka Unia umożliwi państwom członkowskim przygotowanie się na wszelkie przyszłe kryzysy zdrowotne i wspólne zarządzanie nimi. Działania w tej dziedzinie muszą uwzględniać też opinie społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych, którzy odegrali kluczową rolę w ochronie i promowaniu praw podczas pandemii.

Sprawozdawca Ioannis Vardakastanis powiedział: Nasze przesłanie jest proste: obywatele Unii uważają, że zdrowie publiczne powinno być priorytetem zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, a my musimy wzmocnić rolę UE w tym zakresie. Zaznaczył też, że pandemia dobitnie pokazała, iż musimy zmienić nasze postrzeganie opieki zdrowotnej, której nie można traktować jako towar.

EKES w swojej opinii podkreślił, że zarówno polepszenie warunków pracy pracowników służby zdrowia, w tym ich płac i zachęt do dalszej pracy w sektorze, jak dbałość o ich zdrowie i bezpieczeństwo są kluczowe dla powodzenia przyszłych działań Europejskiej Unii Zdrowotnej.

Unia Zdrowotna powinna skupiać się na chorobach niezakaźnych, ponieważ obecna pandemia obnażyła ich toksyczny związek z chorobami zakaźnymi. Należy również pamiętać o zdrowiu psychicznym. (ll)