Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) is sterk voorstander van de ontwikkeling van een Europese gezondheidsunie en heeft de EU en de lidstaten opgeroepen om van gezondheid een prioriteit te maken, zoals de Europese burgers hebben gevraagd.

Volgens recente enquêtes wil maar liefst 66 % van de Europeanen dat de EU meer te zeggen krijgt over gezondheidskwesties en is meer dan de helft ervoor dat volksgezondheid qua uitgaven de topprioriteit van de EU wordt.

In een tijdens de plenaire zitting van april goedgekeurd advies heeft het EESC het maatregelenpakket van de Europese Commissie voor een EU-gezondheidsunie dan ook toegejuicht als een goede basis om alle Europeanen te laten genieten van hun recht op kwaliteitszorg. Aldus moeten gezondheidszorgdiensten van goede kwaliteit gewaarborgd en beschikbaar worden voor alle EU-burgers, ongeacht hun sociaal-economische positie of het land of de plaats waar zij wonen; momenteel is dit nog steeds niet het geval.

Het in november gepresenteerde Commissiepakket is vooral bedoeld om grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen en mogelijke toekomstige pandemieën beter te voorkomen en te beheersen, maar het EESC beschouwt het als “een belangrijke nieuwe ontwikkeling” die de aanzet moet geven tot een systeemverandering die verder gaat dan louter crisisbeheer. 

EESC-voorzitter Christa Schweng lichtte het standpunt van het EESC als volgt toe: “Deze initiatieven zijn de eerste stappen op weg naar de echte Europese gezondheidsunie die we nodig hebben en waarin alle EU-lidstaten samenwerken om de preventie en behandeling van ziekten en de nazorg te verbeteren. Zo’n unie zou de EU-landen in staat stellen om zich op toekomstige gezondheidscrises voor te bereiden en deze samen aan te pakken. Bij acties op dit gebied moet ook rekening worden gehouden met de standpunten van het maatschappelijk middenveld en de sociale partners, die bij de bescherming en bevordering van rechten tijdens de pandemie een cruciale rol hebben gespeeld.”

Rapporteur Ioannis Vardakastanis zei: “Onze boodschap is simpel: EU-burgers vinden dat volksgezondheid op zowel EU- als nationaal niveau prioriteit moet krijgen, en we moeten de rol van de EU op dit gebied versterken.” Hij wees er ook op dat de pandemie duidelijk heeft gemaakt dat we anders over gezondheidszorg moeten gaan denken en dat gezondheidszorg niet als handelswaar mag worden behandeld.

Zoals het EESC in zijn advies aangeeft, is het voor het welslagen van de toekomstige Europese gezondheidsunie cruciaal dat er verbetering wordt gebracht in de arbeidsomstandigheden van gezondheidswerkers, waarbij het onder meer gaat om beloning en stimulansen om hen voor deze sector te behouden, en dat ook hun gezondheid en veiligheid worden verbeterd.

De gezondheidsunie moet focussen op niet-overdraagbare ziekten, aangezien de huidige pandemie aan het licht heeft gebracht dat er een “toxische relatie” tussen overdraagbare en niet-overdraagbare ziekten bestaat. Ook aan geestelijke gezondheid moet de nodige aandacht worden besteed. (ll)