Een van de topprioriteiten van de gehandicaptenbeweging, de Europese gehandicaptenkaart, zal mensen met een handicap in staat stellen hun grondrecht op vrij verkeer in de EU op dezelfde voet uit te oefenen als mensen zonder handicap.

Het EESC is ingenomen met het initiatief van de Europese Commissie voor de invoering van een Europese gehandicaptenkaart, waarmee mensen met een handicap worden geholpen om zich vrij binnen de Europese Unie te verplaatsen en er te verblijven.

In een advies dat het tijdens zijn zitting van april heeft goedgekeurd, heeft het EESC er echter op gewezen dat het succes van de kaart zal afhangen van de wederzijdse erkenning van de gehandicaptenstatus tussen de EU-landen, wat momenteel niet het geval is en waardoor personen met een handicap geen gebruik kunnen maken van steunmaatregelen wanneer zij naar andere landen reizen. Dit is een fundamentele schending van hun vrijheid van verkeer, wat een kernwaarde van de EU is.

De rapporteur van het advies, Ioannis Vardakastanis, zei: “We hebben nu eerste- en tweederangs Europese burgers, waarbij eersterangsburgers degenen zijn die zich vrij van de ene naar de andere lidstaat kunnen bewegen om te reizen, werken of studeren, of om zich daar te vestigen, en de tweederangsburgers degenen zijn die dat niet kunnen. De Europese gehandicaptenkaart zal deze barrières doorbreken.”

Het EESC merkt in zijn advies op dat de Europese gehandicaptenkaart een oude wens en een topprioriteit van de gehandicaptenbeweging is. Het beveelt aan dat de kaart wordt ingevoerd door middel van een verordening, omdat dit een geschikter instrument is om ervoor te zorgen dat de kaart consequent en universeel wordt toegepast en om verschillen in de uitvoering op nationaal niveau te voorkomen.

Er zijn ook aanvullende maatregelen nodig om het vervoer, diensten en gebouwen voor iedereen toegankelijk te maken. Bovendien moeten de aan de kaart verbonden persoonsgegevens worden beschermd door de voorschriften inzake gegevensbescherming. Op die manier zal de kaart fungeren als een Europees gehandicaptenpaspoort.

Het EESC denkt dat de lidstaten er met de kaart toe worden verplicht de huidige, hoofdzakelijk op een medische benadering gebaseerde stelsels te verbeteren en meer in overeenstemming te brengen met de modellen van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap.

Om ervoor te zorgen dat de kaart een succes wordt roept het EESC op om personen met een handicap en hun vertegenwoordigende organisaties volledig te betrekken bij alle fases van de invoering van de kaart, en bij het monitoringsproces.

Ook dringt het erop aan dat de Europese gehandicaptenkaart en de Europese parkeerkaart twee aparte kaarten blijven. Dit zou het voor personen met een handicap gemakkelijker maken om het openbaar vervoer te gebruiken en toegang te krijgen tot openbare diensten. (ll)