Καθώς γράφω αυτή τη μαρτυρία, οι πύλες του αποκλεισμού ανοίγουν δειλά δειλά και αρχίζουν να εγείρονται ερωτήματα: Προς τι είδους κόσμο οδεύουμε; Τι σημάδια ή ουλές θα αφήσει αυτή η επιδημία στις οικονομίες, τις κοινωνίες και τις ζωές μας; Διδαχθήκαμε κάτι; Σκοπεύουμε να διαφοροποιήσουμε τον τρόπο δράσης μας;

Ως Ελληνίδα, η είσοδος της χώρας μου σε μια νέα κρίση ακριβώς όταν η Ελλάδα άρχιζε να συνέρχεται από έναν δεκαετή εφιάλτη, μου προκάλεσε στενοχώρια και μια αίσθηση αδικίας. Χρειάστηκε να αντιμετωπίσουμε αυτή τη νέα πανδημία με ένα αποδυναμωμένο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και μια εξασθενημένη οικονομία λόγω της προηγούμενης κρίσης. Σήμερα μπορώ να δηλώσω με περηφάνια ότι η Ελλάδα χειρίστηκε το πρώτο στάδιο με ταχύτητα, ρεαλισμό και επιτυχία. Παντού υπήρχε αλληλεγγύη και μια αίσθηση κοινού σκοπού.

Ως εκπρόσωποι των επιχειρήσεων, πρώτιστο μέλημά μας ήταν να σώσουμε ζωές. Οι επιχειρήσεις κινητοποιήθηκαν αστραπιαία και έκαναν σημαντικές δωρεές για την αγορά ιατρικού και νοσοκομειακού εξοπλισμού. Παράλληλα, χρειάστηκε να οργανώσουμε την εργασία εξ αποστάσεως, να κρατήσουμε τους εργαζόμενους ασφαλείς στο χώρο εργασίας, να εξετάσουμε μέτρα για τη διάσωση των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας, να διευκολύνουμε τη ρευστότητα, να διατηρήσουμε ανέπαφες τις αλυσίδες αξίας και να προετοιμαστούμε για το επόμενο στάδιο.

Οι αποφάσεις λαμβάνονταν από την κυβέρνησή μας, αλλά γνωρίζαμε ότι κανείς δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μόνος του αυτόν τον ασύμμετρο κλυδωνισμό. Η Ευρώπη ήταν πιο σημαντική από ποτέ άλλοτε! Η Ευρώπη ανταποκρίθηκε ―«με κάποια καθυστέρηση», κατά τη γνώμη ορισμένων―, αλλά όντως ανταποκρίθηκε και μπορούμε να είμαστε περήφανοι ως Ευρωπαίοι. Νομίζω ότι, για μια ακόμη φορά, αυτό είναι το πρώτο μάθημα που πρέπει να διδαχθούμε από αυτήν την κρίση: το μέλλον μας είναι αλληλένδετο.

Το δεύτερο μάθημα, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τις προσπάθειές μας όταν θα έχουμε αφήσει πίσω μας την απειλή του κορονοϊού, αλλά ότι οφείλουμε να συνεχίσουμε την πορεία μας προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ιδίως δεδομένων των εξελίξεων μεταξύ της Κίνας και των ΗΠΑ. Οφείλουμε να συνεχίσουμε την πορεία που σχεδιάσαμε και χαράξαμε κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης, με στόχο την υλοποίηση μιας βαθύτερης οικονομικής, χρηματοπιστωτικής, δημοσιονομικής, οικολογικής, κοινωνικής και πολιτικής Ευρώπης. Είμαι βέβαιη ότι αυτή τη φορά θα εμμείνουμε στις προσπάθειές μας.

Τρίτον, πριν από αυτήν την πανδημία, έμενα πάντα έκπληκτη από τον βαθμό στον οποίο οι κοινωνίες μας υποτιμούσαν, απαξίωναν και υποχρηματοδοτούσαν δύο βασικές εκφάνσεις της ζωής μας: την υγεία και την εκπαίδευση. Τώρα υφιστάμεθα τις συνέπειες αυτής της στάσης: οι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους και ο λαϊκισμός βρίσκεται σε έξαρση. Επομένως, η δημιουργία μιας ισχυρότερης Ευρώπης όσον αφορά την υγεία και την εκπαίδευση έχει σήμερα ακόμη μεγαλύτερη σημασία.

Σε πιο προσωπικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης είχα τον χρόνο να διαβάσω κάποια φιλοσοφικά έργα και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα ωραίο ιδεώδες. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν σε έναν «κόσμο διαπνεόμενο από αρμονία», και εδραζόμενο σε δύο θεμελιώδεις αξίες: στην αιδώ, ως έκφραση του σεβασμού προς τους άλλους και προς όλες τις συνιστώσες ―φυτική, ζωική και ανθρώπινη― του κόσμου μας, και στη δίκη, ως έκφραση σεβασμού προς τη δικαιοσύνη. Ας εμπνευστούμε λοιπόν από αυτό το ιδεώδες για τη δημιουργία του δικού μας «κόσμου»!