Za pośrednictwem swojej sieci zaangażowania społecznego AgeWell irlandzka fundacja charytatywna Third Age walczy z samotnością osób starszych. Uczestniczki i uczestnicy AgeWell, sami w wieku powyżej 50 lat, odwiedzają raz w tygodniu osoby starsze w ich domach, by spędzić z nimi nieco czasu, a przede wszystkim monitorować ich zdrowie i dobre samopoczucie za pomocą aplikacji na telefon. Alison Branigan z fundacji Third Age powiedziała nam, że do tej pory ponad 500 osób w irlandzkim hrabstwie Meath otrzymało wsparcie. Niektóre z nich uznały je za wręcz ratujące życie lub opisywały jako „światło na końcu bardzo długiego tunelu”.

Co skłoniło Panią do rozpoczęcia projektu?

AgeWell wprowadzono w hrabstwie Meath w celu pomocy coraz większej liczbie osób starszych, które mają szczególne potrzeby w zakresie opieki społecznej, emocjonalnej, psychologicznej i fizycznej. Nasza służba zdrowia znajduje się pod ogromną presją,ludzi jest coraz więcej i są coraz starsi, a ponadto istnieją długie listy oczekujących na usługi, w tym wsparcie świadczone w domu. AgeWell działa szybko i praktycznie, uzupełniając i wzmacniając system opieki zdrowotnej dzięki pomocy osobom starszym, które mieszkając same, czują się samotne, mają problemy ze zdrowiem, nie mogą opuścić domu czy znajdują się w trudnej sytuacji. Dzięki programowi nawiązują kontakty, a ponadto mają zapewnioną ciągłą kontrolę zdrowia i samopoczucia. Pozwala to rozpoznać problemy i zareagować na nie, zanim zmienią się w poważne wyzwania. AgeWell dobrze wpisuje się również w tradycję organizacji Third Age, która wspiera osoby w podeszłym wieku bezpośrednio za pośrednictwem innowacyjnych usług i programów oraz stwarza wyjątkowe możliwości wolontariatu, dzięki którym starsze osoby mogą pomagać swoim rówieśnikom i innym grupom społecznym. 

Jak przyjęto Pani projekt? Czy otrzymała Pani informacje zwrotne od osób, którym organizacja udzieliła pomocy?  (Czy może Pani podać przykłady?)

Dotychczas AgeWell pomogło ponad 500 starszym osobom w hrabstwie Meath. Wiele z nich głęboko docenia aspekt towarzyski programu: ufają jego uczestniczkom i uczestnikom, co z kolei pozwala nam lepiej zrozumieć potrzeby i obawy starszych osób i odpowiednio ukierunkować wsparcie.

Otrzymaliśmy wiele komentarzy: „wsparcie ratuje życie”, „nawet nie zdawałem sobie sprawy, że potrzebuję pomocy, dopóki jej nie otrzymałem”, „jestem niezmiernie wdzięczna za pomoc i osobę odwiedzającą, to najsympatyczniejszy moment w tygodniu”, „byłem bardzo samotny, nie widywałem się z nikim, teraz z niecierpliwością oczekuję na wizyty”. Jedna ze starszych osób, której było bardzo ciężko i która wielokrotnie rozważała samobójstwo, powiedziała, że AgeWell pomogło jej dojrzeć „światło na końcu bardzo długiego tunelu” i że każdy powinien mieć dostęp do tej usługi.

Wolontariuszki i wolontariusze – również już w zaawansowanym wieku – z kolei twierdzą, że uwielbiają poświęcać swój czas, że poczucie, iż mogą coś zmienić, daje im radość, a także że pomagając innym, poznali siebie lepiej.

Statystycznie możemy udowodnić, że AgeWell poprawia samopoczucie oraz wsparcie społeczne, emocjonalne i informacyjne, zmniejsza poczucie odosobnienia i samotności, poprawia samoocenę zdrowia, a także zwiększa poziom aktywności fizycznej.

Inne rezultaty, jakie zaobserwowaliśmy, obejmują spokój członków rodziny naszych klientów oraz uznanie naszej pracy przez placówki opieki zdrowia, które nieustannie kierują klientów bezpośrednio do nas.

Jakiej rady udzieliłaby Pani innym organizacjom, by ich działania i programy przynosiły efekty?

Poznaj odbiorców, zaangażuj uczestników w proces i słuchaj ich sugestii i potrzeb. Ufaj sobie i wiedz, czego możesz dokonać, wykaż odwagę, kreatywność i wytrwałość. Jeśli twój pomysł jest wystarczająco dobry, znajdziesz sposób na jego realizację. Trzeba być również otwartym na współpracę z innymi osobami: finansowanie bądź wsparcie i promocja ze strony organów publicznych czy organów ochrony zdrowia może wydatnie zwiększyć wiarygodność programu, jego zasięg i sukces.

Co jest Pani zdaniem główną przyczyną pogarszania się zdrowia psychicznego w zaawansowanym wieku, oprócz czynników fizjologicznych? Czy jako społeczeństwo możemy poprawić zdrowie psychiczne osób starszych?

Samotność i izolacja zawsze były czynnikami przyczyniającymi się do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego w podeszłym wieku. Choć może to być problemem na obszarach wiejskich w Irlandii, to trzeba pamiętać, że jest tak samo rozpowszechnione w dużych miastach. W ostatnich latach skutki pandemii, przymusowa izolacja, odosobnienie spowodowane ochroną zdrowia oraz utrata kontaktów społecznych, dostępu do aktywności i swobody działania wywołały epidemię strachu, lęku, depresji i problemów ze zdrowiem psychicznym. Pewną rolę odegrały również wydarzenia krajowe i światowe, w tym coraz wyższe koszty życia, wojna i konflikty. Wraz z postępującymi latami często kurczą się nasze kontakty społeczne, pojawiają się choroby, które mogą utrudnić mobilność, niektóre osoby nie są w stanie opuścić domu lub przestają być samodzielne. To wszystko może mieć wpływ na nasz wizerunek siebie, poczucie własnej wartości, nastroje i nadzieję. Bardzo ważne jest, byśmy nie zapominali o starszych osobach tylko dlatego, że ich nie widać. Musimy pamiętać o znaczeniu społeczności, interwencji społecznych oraz wadze kontaktów społecznych i inicjatyw im służących.