door de groep Werknemers

Duitsland heeft het voorzitterschap van de Raad van de EU overgenomen op een voor Europa cruciaal moment: de EU staat op een tweesprong. We hebben te maken met de ergste crisis in vredestijd van de afgelopen 90 jaar, met alleen al in Europa meer dan honderdduizend doden en enorme klappen voor de economie, terwijl we bovendien niet weten of ons nieuwe golven van de pandemie te wachten staan. Tijdens de moeilijke maanden van de lockdown, toen werd geprobeerd om onze landen draaiende te houden, hebben gezondheidswerkers, maar ook mensen die producten afleveren of die werken in supermarkten en bij reinigingsdiensten — vaak onzekere en onderbetaalde banen —, het verreweg het zwaarst te verduren gehad.

‘Samen voor Europa’ is een motto waar we ons allemaal achter kunnen scharen, maar de onderliggende beginselen – duurzaamheid, eerlijkheid, veiligheid, gemeenschappelijke waarden en innovatie – moeten wel actief worden bevorderd. De noodzaak van concrete initiatieven in het kader van de Europese pijler van sociale rechten – zoals een Europees minimumloon, gelijke beloning voor gelijk werk, detachering van werknemers en transparante arbeidsvoorwaarden – is nog nooit zo groot geweest.

In plaats van de bezuinigingsmaatregelen van de vorige crisis, die ons in een neerwaartse spiraal van schulden en stagnatie hebben gebracht en onze gezondheidszorg financieel hebben uitgekleed (waarvoor we nu de prijs betalen in de vorm van sterfgevallen), moet Europa zorgen voor een krachtig en gemeenschappelijk herstel- en wederopbouwprogramma voor zowel de korte als de lange termijn. Het bbp zou met 15 % kunnen afnemen en business as usual is allang geen optie meer. Niet alle lidstaten beschikken over genoeg middelen om het hoofd te kunnen bieden aan de crisis, die steeds ernstigere vormen aanneemt. Als een gecoördineerde Europese reactie uitblijft, ligt een maatschappelijke en economische ineenstorting op de loer, waardoor zelfs het voortbestaan van de EU in gevaar zou kunnen komen.

De opgave die het Duitse voorzitterschap wacht is reusachtig, en al even groot is het gevaar van een mislukking als de herstelplannen maar niet door de Raad komen en aan nut inboeten door nationale veto's over elke afzonderlijke euro, of als ze worden omgevormd tot de trojka-achtige "reddingsplannen" waardoor de EU tien jaar geleden gehavend werd en nu niet voorbereid was. Zoals de voorzitter van de groep Werknemers opmerkte: “Hoe krachtiger de herstelmaatregelen zijn en hoe beter ze worden afgestemd op de afzonderlijke lidstaten en hun bevolking, hoe geloofwaardiger Europa zal zijn en hoe beter het de ongekende problemen zal kunnen aanpakken waar deze crisis ons voor stelt. Dit is dan ook een kwestie van sociale rechtvaardigheid en solidariteit, terwijl we op deze manier bovendien kunnen voorkomen dat ongelijkheid en sociale verschillen in EU-landen leiden tot autoritaire praktijken wanneer de noodsituatie in de gezondheidszorg eenmaal is overwonnen”.