De energietransitie vergt een duidelijke politieke visie. Het is immers niet alleen een technologische kwestie, maar ook een grote maatschappelijke uitdaging. In het advies dat werd opgesteld door Lutz Ribbe en Thomas Kattnig, en dat in september door de voltallige vergadering werd aangenomen, benadrukt het EESC dat het Europees energiesysteem van de toekomst zowel centrale als decentrale elementen moet omvatten, maar dat de organisatie van dit systeem niet aan het toeval mag worden overgelaten.

Tijdens het debat zei de heer Ribbe: “Er is een duidelijke visie nodig op wat prioriteit moet krijgen: centralisatie of decentralisatie? Want wat de Europese energietransitie vooral nodig heeft, is zekerheid omtrent investeringen – voor zowel de publieke als de particuliere sector – en dit kan alleen worden bereikt als er duidelijke fundamentele beslissingen worden genomen.”

De heer Kattnig beaamde dit en voegde eraan toe: “Werknemers, vakbonden en consumenten moeten bij de energietransitie worden betrokken. Dat hebben de beleidsmakers beloofd en ook het EESC heeft daarop gehamerd. Maar ook op dit punt zorgen de Commissie en de lidstaten voor meer vragen dan antwoorden. Bovendien leiden de huidige energiebeleidsinitiatieven ertoe dat brede participatie van het publiek wordt voorkomen, in plaats van aangemoedigd.”

Centrale en decentrale systemen hebben zowel voor- als nadelen. In een centraal systeem wordt de toegevoegde waarde doorgaans geschapen door een klein aantal marktdeelnemers. In een decentraal systeem kunnen consumenten echter een bijdrage leveren als actieve klanten, energiegemeenschappen van burgers, landbouwers, kleine en middelgrote ondernemingen en gemeentelijke bedrijven. (mp)