EESC info

137 van de 329 leden van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) zullen in oktober, wanneer het Comité aan zijn mandaatsperiode 2020-2025 begint, nieuw zijn.

De nieuwe leden van het EESC beginnen hun ambtstermijn in een tijd vol beperkingen als gevolg van COVID-19, waarbij ‘social distancing’ en hybride vergaderingen nog steeds de regel zijn in Brussel gezien het stijgende aantal besmettingen in heel Europa.

De 329 leden van het EESC worden elke vijf jaar opnieuw benoemd. Deze keer is meer dan 40 % van de leden nieuw. Zij zullen de terugkerende leden bijstaan met een frisse blik, nieuwe ideeën en verse energie.

In de nieuwe mandaatsperiode is 33 % van de leden vrouw. Vorige keer was dat nog 27,30 % en in 2010-2015 slechts 24,70 %. Het land met de meeste vrouwelijke leden (85,71 %) is Estland, gevolgd door Tsjechië en Kroatië met ieder 66,67 %. Aan het andere eind van het spectrum staan Portugal en Cyprus, die geen enkele vrouw hebben afgevaardigd. In het geval van Zweden is de man-vrouwverdeling perfect in evenwicht.

Het jongste lid is 27, terwijl het oudste lid, onder wiens leiding het nieuwe voorzitterschap van het EESC zal worden gekozen, 76 is.

Leden worden op voordracht van de lidstaten voor een periode van vijf jaar benoemd door de Raad. De volledige ledenlijst voor de nieuwe mandaatsperiode 2020-2025 wordt binnenkort gepubliceerd op de website van het EESC.

De 329 nieuwe en terugkerende leden komen op 27 oktober voor het eerst (virtueel) bijeen in Brussel. Op 28 oktober kiezen zij een nieuwe voorzitter en twee vicevoorzitters (voor respectievelijk communicatie en begroting) voor een termijn van tweeënhalf jaar. 

De voorzitter wordt beurtelings gekozen uit de leden van de drie groepen van het Comité (Werkgevers, Werknemers en Diversiteit Europa). De twee vorige voorzitters waren afkomstig uit de groep Werknemers en de groep Diversiteit Europa.

Elk lid sluit zich aan bij een van de drie groepen, die ook hun eigen voorzitter kiezen voor een (verlengbare) termijn van tweeënhalf jaar.

De belangrijkste taak van het EESC is de Europese beleidsmakers — de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad — te adviseren over ontwerpwetgeving en beleidsvoorstellen. De EESC-adviezen worden voorbereid door zes “afdelingen” (vakcommissies) en door één adviescommissie, die samen een breed scala aan beleidsterreinen bestrijken, zoals sociaal beleid, economie, landbouw, milieu en vervoer. (dm)

De leden van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) hebben op 17 september een afsluitende ceremonie gehouden tijdens hun laatste zitting voor het begin van de nieuwe mandaatsperiode in oktober. Luca Jahier, voorzitter van het EESC sinds april 2018, bedankte alle leden en sprak over de belangrijke bijdrage die de in het EESC vertegenwoordigde maatschappelijke organisaties aan het Europese project hebben geleverd.

Jahier herinnerde in zijn laatste toespraak aan de voornaamste prioriteiten van zijn mandaatsperiode: duurzame ontwikkeling, hechtere betrekkingen tussen de EU en Afrika, de uitbreiding van de EU en cultuur als bindmiddel voor Europa. Ook wees hij erop hoe het EESC zich de afgelopen jaren heeft ingezet om met oplossingen te komen voor de uitdagingen waar de EU voor staat. Zo kwam het EESC als eerste EU-instelling met het idee voor een Europese gezondheidsunie. Tot slot sprak hij de hoop uit dat het EESC een actieve rol krijgt in de conferentie over de toekomst van Europa die de Europese Commissie en het Europees Parlement hebben voorgesteld.

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen prees in een videoboodschap het “uitstekende werk” van het EESC in de laatste vijf jaar en zijn belangrijke bijdrage aan de EU-wetgevingsprocedure. Europees Parlementsvoorzitter David Sassoli verklaarde in een videoboodschap bereid te zijn nauwer met het EESC samen te werken om een gestructureerde dialoog met het maatschappelijk middenveld op te zetten. Vicevoorzitter van het Europees Parlement Klara Dobrev benadrukte in een toespraak tijdens de EESC-zitting dat “er niets in de wereld kan veranderen zonder de steun van de burgers en dat het juist de rol van het EESC is om contact te onderhouden met maatschappelijke organisaties, met echte mensen dus met verschillende achtergronden en behoeften”. (dgf)

De coronapandemie richt een ravage aan binnen de toeristische sector in Europa. Over een halfjaar is misschien wel de helft van de bedrijven verdwenen als de EU niet snel ingrijpt, aldus het Europees Economisch en Sociaal Comité in een nieuw advies.

In een door Panagiotis Gkofas opgesteld advies dat het in september heeft goedgekeurd, stelt het EESC dat de EU actie moet ondernemen om te voorkomen dat toeristische bedrijven door de COVID-19-crisis ten onder gaan en hun werknemers hun baan kwijtraken. En er is geen tijd te verliezen: over een halfjaar is misschien wel de helft van deze bedrijven over de kop gegaan.

Dit kan worden opgemaakt uit een online-enquête die het EESC deze zomer heeft gehouden onder 175 organisaties van duizenden toeristische bedrijven die in de hele EU honderdduizenden werknemers in dienst hebben.

Uit de antwoorden blijkt dat we op een ramp afstevenen.

88,2 % van de respondenten gaf aan dat de COVID-19-crisis hen “zeer negatief” heeft beïnvloed, 80,6 % voorspelde dat de gevolgen ervan hen op de lange termijn nog harder zullen raken en slechts 45 % verwacht het einde van 2021 te zullen halen.

Het advies is opgesteld naar aanleiding van de mededeling van de Europese Commissie “Toerisme en vervoer in en na 2020”.

Als gevolg van COVID-19 verliest de toeristische sector in de EU naar schatting ongeveer 1 miljard EUR aan inkomsten per maand en dreigen er in 2020 6,4 miljoen banen te verdwijnen.

Om de sector een impuls te geven moet de EU in de eerste plaats maatregelen nemen om mensen weer het vertrouwen te geven dat reizen veilig is, aldus het EESC.

In afwachting van een vaccin is het EESC voorstander van invoering van een EU-gezondheidspaspoort met een geharmoniseerd Passenger Locator Formulier (PLF) en QR-codes in combinatie met een meertalig platform voor gezondheidsbijstand.

Mensen zouden de QR-code kunnen gebruiken om toegang te krijgen tot informatie en gezondheidsdiensten in het land dat zij bezoeken en om in geval van nood toegang te krijgen tot gezondheids- en socialezekerheidsstelsels.

Een andere topprioriteit is toeristische bedrijven en hun werknemers zo snel mogelijk te voorzien van liquide middelen, aangezien zij anders in onoverkomelijke betalingsproblemen dreigen te komen.

Tot ten minste 30 juni 2021 zou het Europese instrument SURE werknemers in de toeristische sector die zonder werk zitten, moeten steunen en kleine en middelgrote ondernemingen looncompensatie moeten bieden.

Het EESC vindt daarnaast dat de EU een mechanisme moet opzetten om toezicht te houden op de uitvoering van de steunmaatregelen. Een veelgehoorde klacht tijdens de enquête is namelijk dat de door de EU toegezegde financiële steun uitblijft. (dm)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft een advies uitgebracht over Fatsoenlijke minimumlonen in heel Europa, waarmee het een bijdrage levert aan de huidige discussie over dit onderwerp in de EU.

Dit verkennend advies is opgesteld op verzoek van het Europees Parlement, naar aanleiding van de aankondiging door de Europese Commissie dat zij overweegt met een voorstel te komen voor een wettelijk instrument dat elke werknemer in de EU een minimumloon – en dus een fatsoenlijke levensstandaard – garandeert.

In het advies stelt het EESC dat een fatsoenlijk minimumloon, in combinatie met een persoonsgericht, geïntegreerd en actieve-inclusiebeleid, armoede onder werkende armen kan helpen terugdringen.

Wel is het daarbij van belang dat elk EU-initiatief gebaseerd is op een nauwkeurige analyse van de situatie in de lidstaten en dat de rol en autonomie van de sociale partners, evenals de verschillende modellen voor arbeidsverhoudingen, ten volle geëerbiedigd worden.

Maar hoe dit alles in het vat moet worden gegoten, daar zijn de drie groepen in het EESC – die de werkgevers, werknemers en maatschappelijke organisaties vertegenwoordigen – het niet over eens.

Namens de groep Werkgevers van het EESC zei rapporteur Stefano Mallia: “De groep Werkgevers is van mening dat de EU geen zeggenschap heeft over lonen, laat staan over de hoogte van die lonen, en dat het vaststellen van minimumlonen een nationale aangelegenheid is die afhangt van de specifieke kenmerken van het nationale stelsel. Elke ondoordachte EU-maatregel moet worden voorkomen, vooral nu. Waar de sociale partners steun nodig hebben, moeten we nagaan hoe we in specifieke behoeften kunnen voorzien door de uitwisseling van goede praktijken en capaciteitsopbouw te bevorderen, zonder echter in de val lopen van een uniforme aanpak die ernstige negatieve gevolgen kan hebben.”

Co-rapporteur Oliver Röpke, die de groep Werknemers in het EESC vertegenwoordigt, reageerde hierop: “De garantie dat werknemers in de hele EU een fatsoenlijk minimumloon krijgen moet een essentieel onderdeel zijn van de herstelstrategie van de EU. Voor de groep Werknemers staat het buiten kijf dat alle werknemers, ongeacht waar ze werken, een eerlijk minimumloon moeten ontvangen dat een fatsoenlijke levensstandaard waarborgt. Collectieve onderhandelingen blijven de meest effectieve manier om eerlijke lonen te garanderen en moeten ook worden versterkt en bevorderd in alle lidstaten. We zijn dan ook blij dat de Commissie erkent dat er ruimte is voor EU-actie ter bevordering van de rol van collectieve onderhandelingen bij het streven naar een toereikend minimumloon voor iedereen”. (ll)

De wereldwijde klimaatcrisis waarmee we thans worden geconfronteerd heeft miljoenen jongeren over de hele wereld op de been gebracht, van wie velen hun toekomst ernstig bedreigd zien door de klimaatverandering. Tegelijkertijd zijn het de jongeren die herhaaldelijk blijk hebben gegeven van hun energie, creativiteit en motivatie om de huidige niet-duurzame modellen aan te vechten en de beleidsmakers aan te zetten tot een ambitieus beleid. Het is echter niet alleen zaak dat we naar hen luisteren, maar ook dat we hun voorstellen voor maatregelen daadwerkelijk in de praktijk brengen.

Het EESC probeert hier in zijn advies gehoor aan te geven omdat het van mening is dat een gestructureerde en formele betrokkenheid van jongeren in alle fasen van het EU-besluitvormingsproces van cruciaal belang is.

“Zowel in Europa als wereldwijd zijn ambitie, leiderschap en actie nodig. Tot nu toe waren onze systemen erop gebaseerd dat we teren op de voorraden van de toekomst, maar nu is het tijd om te investeren in de toekomst”, benadrukte Cillian Lohan, rapporteur van het advies.

Het EESC stelt in dit verband voor om in samenwerking met de Commissie en het Parlement rondetafelbijeenkomsten voor jongeren inzake klimaat en duurzaamheid te organiseren, en een jongerenvertegenwoordiger mee te nemen in de officiële EU-delegatie naar de COP-vergaderingen van het UNFCCC.

Dit is een kans die elke generatie maar één keer krijgt om systemische ongelijkheden recht te zetten en de weg naar een betere toekomst in te slaan. (mr)

Het EESC dringt al jarenlang aan op de uitwerking van een alomvattend voedselbeleid in de EU, met als doel gezonde voeding uit duurzame voedselsystemen te leveren, de landbouw aan voedings- en ecosysteemdiensten te koppelen en voor bevoorradingsketens te zorgen die de volksgezondheid van de hele Europese samenleving beschermen.

Volgens het Comité weerspiegelt de voorgestelde “van boer tot bord”-strategie deze doelstellingen onvoldoende.

Doorslaggevend instrument voor de uitvoering van de strategie is de begroting van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), aangezien deze ongeveer 40 % van de totale uitgaven van de EU beslaat. Daarom moet de GLB-begroting conform deze doelstellingen worden verhoogd.

De strategie gaat evenmin in op de kwestie van duurzaam landbeheer en de toegang tot grond, een van de belangrijkste hinderpalen voor de vernieuwing van de landbouwbevolking. De inkomenssteun die GLB-betalingen bieden is bovendien van vitaal belang en zal dat nog jarenlang blijven, ook als stappen worden ondernomen om de werkelijke productiekosten in de voedselprijzen te verrekenen.

Zorgwekkend voor de landbouwers in de EU is verder dat zij moeten concurreren met geïmporteerde producten die niet voldoen aan de doelstellingen voor duurzaamheid. Het EESC dringt er dan ook bij de EU op aan om in preferentiële handelsovereenkomsten echte wederkerigheid van normen te garanderen.

Europa en de wereld hebben nog veel werk voor de boeg om volledig duurzaam te worden. Europa heeft de instrumenten en de knowhow om daarin te slagen. Laten we bewijzen dat we ook de nodige politieke wil en inzet hebben, en anderen het goede voorbeeld geven. (mr)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft er bij de EU en de lidstaten op aangedrongen om de arbeidsvoorwaarden in de platformeconomie te verduidelijken, omdat het door het ontbreken van standaarddefinities van de status van zowel werknemers als werkgevers vaak lastig is om de arbeidswetgeving en tal van arbeidsbeschermingsrechten toe te passen.

Er moet vooral duidelijkheid komen over de vraag of platforms moeten worden gedefinieerd als “werkgevers” of als “bemiddelaars tussen vraag en aanbod”. Dat laatste is nu vaak het geval waardoor platformwerkers worden beschouwd als “zelfstandigen” in plaats van “werknemers”. Ze kunnen dan geen aanspraak maken op veel wettelijke en sociale beschermingsregelingen, zoals die inzake gezondheid en veiligheid op het werk en arbeidsbescherming, waarvan het belang juist tijdens de huidige pandemie duidelijk is gebleken.

Om te bepalen of een platformwerker werknemer of zelfstandige is, zouden de EU en de lidstaten volgens het EESC het concept van economische afhankelijkheid en ondergeschiktheid moeten hanteren. Het EESC vindt ook dat de EU en de lidstaten grondig zouden moeten overwegen om uit te gaan van het beginsel dat een platformwerker wordt beschouwd als werknemer totdat het tegendeel is bewezen. Maar echte zelfstandigen zouden, als zij dat willen, die status moeten kunnen behouden.

Als voordelen van de platformeconomie noemt het EESC de flexibiliteit en autonomie van de platformwerkers, de extra inkomsten die zij met hun werk kunnen genereren alsmede de grotere mogelijkheden voor kwetsbare personen om aan de slag te gaan. Toch waarschuwt het ook voor de niet te onderschatten risico’s van platformwerk.

Behalve dat platformwerkers het gevaar lopen dat hen basisrechten worden ontzegd, waaronder het recht om zich te organiseren en collectief te onderhandelen, zijn er ook risico’s voor de samenleving als geheel door de toegenomen dreiging van concurrentie op basis van ondermijning van sociale normen. Dit heeft ook schadelijke gevolgen voor werkgevers, die onder een onhoudbare concurrentiedruk komen te staan, en voor de lidstaten, die belastinginkomsten en socialezekerheidsbijdragen mislopen.

Het EESC heeft zijn standpunten hierover uiteengezet in het advies Fatsoenlijk werk in de platformeconomie, dat het op verzoek van het Duitse EU-voorzitterschap heeft opgesteld en tijdens de septemberzitting heeft goedgekeurd. Rapporteur voor dit advies was het Portugese lid Carlos Manuel Trindade. (ll)

Sinds 1992 probeert de EU biodiversiteitsstrategieën uit te voeren, maar zonder significante resultaten. Dit is vooral te wijten aan gebrekkige tenuitvoerlegging van het regelgevingskader op nationaal niveau en ontoereikende financiering voor de noodzakelijke maatregelen.

Het EESC is ingenomen met de nieuwe verbintenis en inspanningen van de Europese Commissie voor de ontwikkeling van een biodiversiteitsstrategie, waarin streefcijfers voor 2030 worden bepaald, in het kader van de verwezenlijking van de Green Deal. 

Volgens rapporteur Antonello Pezzini en corapporteur Lutz Ribbe is zo’n strategie de juiste weg om de Europese biodiversiteit centraal te stellen in een post-COVID-19-herstel dat ten goede komt aan de burgers, het klimaat en de planeet, zodat de natuur weer in ons leven wordt gebracht.

De EU moet haar inspanningen ter bescherming van onze resterende natuurlijke hulpbronnen significant opvoeren, via bewustwordings- en voorlichtingscampagnes. Het EESC acht het tevens noodzakelijk om de omvang van de beschermde gebieden uit te breiden, met name de strikt beschermde gebieden, habitats te herstellen en de verdwijning van soorten tegen te gaan.

Volgens het EESC kan niet van landbouwers en boseigenaren worden verwacht dat ze de kosten van de bescherming van de biodiversiteit dragen. Het beschikbaar stellen van deze en andere publieke “waarden en goederen” moet voor hen juist een aantrekkelijke kans vormen om inkomsten te genereren.

In de aanloop naar de volgende Conferentie van de partijen bij het Verdrag inzake biologische diversiteit in China in 2021 moet veel meer worden gedaan om de wereldwijde biodiversiteit te beschermen. Europa moet nu zijn voortrekkersrol waarmaken en de andere partijen ervan overtuigen dat de goedgekeurde strategieën navolging verdienen. (mr)

De aanhoudende COVID-19-crisis heeft de kwetsbaarheid van mondiale toeleveringsketens blootgelegd. Ook is duidelijk geworden hoe kwetsbaar werknemers zijn en welke nadelige gevolgen de bedrijfsactiviteiten in de huidige toeleveringsketens hebben op sociaal, gezondheids- en veiligheidsgebied. Op een cruciaal moment voor concrete beleidsmaatregelen en besluitvorming hebben het Duitse EU-voorzitterschap en het Europees Parlement het EESC om aanbevelingen verzocht. In twee adviezen die het tijdens zijn zitting van september heeft uitgebracht, verzoekt het Comité de Europese Commissie om een Europees actieplan op te stellen en bindende zorgvuldigheidsverplichtingen vast te stellen voor mondiale toeleveringsketens.

In een verkennend advies dringt het EESC aan op een Europees actieplan inzake mensenrechten, fatsoenlijk werk en duurzaamheid in de mondiale toeleveringsketens, met bindende sectoroverschrijdende Europese regels voor zorgvuldigheidseisen ten aanzien van de mensenrechten en verantwoord ondernemerschap als uitgangspunt. Daarbij moet een ruime definitie van mensenrechten worden gehanteerd, waaronder ook de rechten van werknemers en vakbonden worden begrepen, en moet worden voortgebouwd op een reeks internationale instrumenten.

Naast zijn werkzaamheden met betrekking tot het actieplan heeft het EESC ook het Europees Parlement geadviseerd over een Europees wetgevingsinitiatief waarin bindende zorgvuldigheidseisen worden gesteld ten aanzien van de mensenrechten en de milieugevolgen van bedrijfspraktijken. Het initiatief, dat in april 2020 door Europees commissaris Didier Reynders werd aangekondigd en in 2021 wordt verwacht, zal het voor bedrijven die in de EU actief zijn, wettelijk bindend maken om de negatieve effecten van hun activiteiten op de mensen- en werknemersrechten en op het milieu vast te stellen, te voorkomen, te verzachten en te verantwoorden. (dgf)

Het waarborgen van duurzame toegang tot grondstoffen, waaronder metalen, industriële mineralen en grondstoffen voor de bouw, en met name kritieke grondstoffen (CRM), is van enorm belang voor de Europese economie, waar ten minste 30 miljoen banen afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van grondstoffen. De huidige COVID-19-pandemie wijst ons op het belang van digitale transformatie. 

Tijdens zijn septemberzitting, en op een cruciaal moment voor de uitvoering van de Green Deal en het EU-herstelplan, heeft het EESC een initiatiefadvies goedgekeurd over Digitale mijnbouw in Europa: nieuwe oplossingen voor de duurzame productie van grondstoffen.

In het advies beveelt het EESC aan om de digitalisering van de grondstoffensector in de EU aan te grijpen als een unieke kans om de veerkracht van de Europese industriële toeleveringsketens te vergroten, de milieuprestaties van de delfstoffensector te verhogen en de transparantie en de dialoog met burgers en gemeenschappen die negatieve effecten van de mijnbouw ondervinden, te verbeteren.

"De digitale transformatie van de mijnbouwsector vereist een ambitieuze inspanning om veranderingen in de wet- en regelgeving door te voeren, en die inspanning moet worden geleverd onder het toezicht van supranationale organisaties en op het niveau van het internationaal recht", aldus de rapporteur van het advies, Marian Krzaklewski.

Het EESC wijst op het belang van een wereldwijd, alomvattend netwerk voor informatie over delfstoffen om de digitale transformatie en de besluitvorming op EU-niveau met kennis van zaken te onderbouwen. Het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (GCO) ontwikkelt en beheert een Europees informatiesysteem voor grondstoffen, dat door het EESC wordt erkend.

Het EESC is van mening dat de EU en de lidstaten de digitalisering van de mijnbouwsector in de EU actief moeten ondersteunen. Dit is een cruciale stap om de veerkracht van de EU-industrie en de waardeketen van grondstoffen kracht bij te zetten. Mijnen waar gebruik wordt gemaakt van digitale technologieën, waaronder geïntegreerde automatisering, cognitieve netwerken en realtime-analyses, zijn efficiënter, schoner en veiliger. In "slimme mijnen" kunnen makkelijker minder milieubelastende en veiligere omgevingen tot stand worden gebracht, en dit is van cruciaal belang om een "sociale vergunning" voor activiteiten in Europa te bemachtigen. (ks)

Het EESC dringt er bij de Europese Commissie op aan een alomvattende routekaart op te stellen voor het herstel van de gehele Europese luchtvaart, met specifieke middelen om alle subsectoren en hun werknemers te ondersteunen. In dit tijdens de septemberzitting goedgekeurde advies van rapporteur Thomas Kropp wijst het Comité op de noodzaak van een ambitieuze en gecoördineerde beleidsreactie, waarbij een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen een initiële herstelfase op de korte termijn en de noodzaak om op de middellange en lange termijn het internationale concurrentievermogen van de sector en een gelijk speelveld te waarborgen.

In de marge van de zitting merkte Thomas Kropp op: “De luchtvaart heeft al eerder met crises te maken gehad, maar de omvang van de huidige crisis is ongekend. Volgens de jongste prognoses zal de sector vóór 2024 niet volledig zijn hersteld. De Europese instellingen en andere internationale instanties moeten nog regelgeving coördineren om internationale normen vast te stellen. Wanneer we het hebben over de luchtvaart, hebben we het niet alleen over luchtvaartmaatschappijen, maar evenzeer over andere belangrijke spelers zoals luchthavens, verleners van luchtvaartnavigatie- en grondafhandelingsdiensten en andere dienstverleners, die allemaal in aanmerking moeten worden genomen bij het zoeken naar oplossingen.

Algemeen gesproken moet de Commissie streven naar een goed evenwicht tussen de herstelmaatregelen en de financiële vereisten die voortvloeien uit de Europese Green Deal, zonder dat er extra regelgevingslasten worden gecreëerd, met name in de herstelfase, waarin de hele sector zich in een uiterst kwestbare financiële positie bevindt.

De energietransitie vergt een duidelijke politieke visie. Het is immers niet alleen een technologische kwestie, maar ook een grote maatschappelijke uitdaging. In het advies dat werd opgesteld door Lutz Ribbe en Thomas Kattnig, en dat in september door de voltallige vergadering werd aangenomen, benadrukt het EESC dat het Europees energiesysteem van de toekomst zowel centrale als decentrale elementen moet omvatten, maar dat de organisatie van dit systeem niet aan het toeval mag worden overgelaten.

Tijdens het debat zei de heer Ribbe: “Er is een duidelijke visie nodig op wat prioriteit moet krijgen: centralisatie of decentralisatie? Want wat de Europese energietransitie vooral nodig heeft, is zekerheid omtrent investeringen – voor zowel de publieke als de particuliere sector – en dit kan alleen worden bereikt als er duidelijke fundamentele beslissingen worden genomen.”

De heer Kattnig beaamde dit en voegde eraan toe: “Werknemers, vakbonden en consumenten moeten bij de energietransitie worden betrokken. Dat hebben de beleidsmakers beloofd en ook het EESC heeft daarop gehamerd. Maar ook op dit punt zorgen de Commissie en de lidstaten voor meer vragen dan antwoorden. Bovendien leiden de huidige energiebeleidsinitiatieven ertoe dat brede participatie van het publiek wordt voorkomen, in plaats van aangemoedigd.”

Centrale en decentrale systemen hebben zowel voor- als nadelen. In een centraal systeem wordt de toegevoegde waarde doorgaans geschapen door een klein aantal marktdeelnemers. In een decentraal systeem kunnen consumenten echter een bijdrage leveren als actieve klanten, energiegemeenschappen van burgers, landbouwers, kleine en middelgrote ondernemingen en gemeentelijke bedrijven. (mp)

De evaluatie van de economische governance 2020 door de Europese Commissie komt op het juiste moment en moet het pad effenen naar een uitgebreide hervorming, waarbij de stap wordt gezet naar een nieuw en evenwichtiger kader en niet wordt “teruggekeerd naar normaal”. In een advies dat werd opgesteld door Judith Vorbach en Tommaso Di Fazio, en dat in september door de voltallige vergadering werd aangenomen, stelt het EESC dat er op EU-niveau behoefte is aan een nieuw economisch beleid – een beleid dat gericht is op welvaart, om het welzijn van mensen te bevorderen, en op een reeks belangrijke beleidsdoelstellingen zoals duurzame en inclusieve groei, volledige werkgelegenheid en fatsoenlijk werk, rechtvaardige verdeling van materiële welvaart, volksgezondheid en levenskwaliteit, milieuduurzaamheid, stabiliteit van de financiële markten, prijsstabiliteit, evenwichtige handelsbetrekkingen, een sociale markteconomie die de concurrentie aankan en stabiele overheidsfinanciën.

In een dringend verzoek aan de Commissie en de lidstaten om hun beraad over de huidige EU-regels na de COVID-19-pandemie te hervatten zei mevrouw Vorbach: “We moeten het kader voor economische governance nodig herzien en moderniseren. Het beleid moet evenwichtiger zijn en gericht zijn op welvaart, om het welzijn van de burgers in Europa te bevorderen. Niemand mag buiten de boot vallen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen worden bereikt door bij overheidsinvesteringen de “gulden regel” toe te passen, om de productiviteit en de sociale en ecologische basis voor het welzijn van toekomstige generaties veilig te stellen. Verder is het belangrijk om voor voldoende overheidsinkomsten en een eerlijk belastingbeleid te zorgen en om de invloed van economisch twijfelachtige indicatoren op de beleidsvorming te beperken. Essentieel is ook dat het Europees Parlement, de sociale partners en het maatschappelijk middenveld in het algemeen nauwer worden betrokken.”

De heer Di Fazio sloot zich hierbij aan en voegde er nog aan toe: “Vanwege de enorme schok die de COVID-19-crisis teweegbrengt, is volledige financiële armslag vereist. We moeten alle neuzen één kant op krijgen om de economische en sociale gevolgen van deze pandemie in toom te houden en de lasten van de daaruit voortvloeiende schade op rechtvaardige wijze binnen en tussen de lidstaten te verdelen. Er zijn al belangrijke kortetermijnmaatregelen genomen, zoals de inwerkingstelling van de algemene ontsnappingsclausule van het begrotingskader. Maar in plaats van te snel “terug te keren naar normaal”, moeten we een sprong voorwaarts wagen en een nieuwe economische visie ontwikkelen, waarbij de investeringen in opleiding, onderzoek en ontwikkeling en in strategische productieactiviteiten worden opgevoerd.” (mp)

De nieuwe, herziene stedelijke en territoriale agenda van de EU moet de gevolgen van de door de COVID-19-pandemie veroorzaakte crisis aanpakken, en het cohesiebeleid kan het geschikte instrument zijn om het economische herstel van Europa vorm te geven. In twee adviezen die tijdens de septemberzitting zijn goedgekeurd, maakt het EESC de balans op van het territoriale beleid van de EU en schetst het een weg vooruit.

In het eerste advies focussen Petr Zahradník en Roman Haken op de herziening van het Handvest van Leipzig betreffende duurzame Europese steden en scharen zij zich achter de oproep in de nieuwe Territoriale Agenda 2030 voor een rechtvaardig en groen Europa en voor een robuustere territoriale dimensie in alle beleidsterreinen en op alle bestuursniveaus.

Op lokaal niveau moeten integratie, duurzaamheid en veerkracht van steden en regio’s de sleutelbegrippen voor de toekomst zijn. Petr Zahradník zei tijdens de zitting: “De mogelijkheden voor het uitvoeren van geïntegreerde projecten op het gebied van territoriale en stedelijke ontwikkeling zijn enorm, net als de voordelen die een dergelijke benadering biedt in de vorm van synergieën, kostenbesparingen en functionele verbindingen.”

Roman Haken voegde hieraan toe: “Rekening houdend met de gevolgen van de klimaatverandering, het gebruik van hulpbronnen en de noodzaak om milieurisico’s in te perken, kunnen de duurzaamheid en veerkracht van steden en regio’s niet los van elkaar worden gezien. De stedelijke agenda moet daarom zo nauw mogelijk met het territoriale cohesiebeleid worden gecoördineerd”.

Cohesie is met andere woorden essentieel, en staat ook centraal in een advies van rapporteur Gonçalo Lobo Xavier, waarin het EESC stelt dat dit het ideale instrument kan zijn om de vele uitdagingen van de pandemie het hoofd te bieden en waarin het de Commissie oproept om actie te ondernemen. “We moeten dringend handelen en snel reageren. De financiële middelen om de lidstaten te helpen en te ondersteunen moeten in overeenstemming met de relevante criteria worden ingezet, maar tegelijkertijd van moed getuigen”, aldus Gonçalo Lobo Xavier. “Europa heeft meer dan ooit behoefte aan een gedifferentieerde aanpak voor één enkele uitdaging”. (mp)

Door de groep Werkgevers van het EESC

De groep Werkgevers van het EESC heeft reacties van het hoogste politieke niveau ontvangen nadat de groep had aangedrongen op een snel akkoord over een ambitieuze herstelbegroting. In juni 2020 had de groep Werkgevers een brief over dit onderwerp gestuurd aan de leden van de Europese Raad en aan de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, en de voorzitter van het Europees Parlement, David Sassoli.

Een belangrijke boodschap van de groep Werkgevers was dat succesvolle, veerkrachtige bedrijven de sleutel vormen tot het herstel van de hele EU-economie. Daarom is het van cruciaal belang om bij de voorbereiding op de periode na de crisis bijzondere aandacht te schenken aan de bedrijfsomstandigheden. Frédéric Bernard, kabinetschef van de heer Michel, wijst er in zijn reactie van 3 juli op dat het komende MFK een essentieel instrument voor een stabiel herstel wordt en bovendien een “volledig functionerende en gemoderniseerde eengemaakte markt” zal ondersteunen.

De heer Sassoli onderschrijft in zijn antwoord van 17 juli aan de groep Werkgevers dat we “buitengewone, ongekende economische maatregelen en een echte, onvoorwaardelijke Europese eenheid” nodig hebben. Hij is verheugd dat er met de groep Werkgevers overeenstemming bestaat over de noodzaak van een eensgezind antwoord van de EU. Om de Europese burgers en bedrijven te helpen de crisis te boven te komen, is een ambitieus MFK nodig.

Mevrouw Von der Leyen sprak ook haar dank uit voor de brief en de standpuntnota Bedrijven zijn van groot belang voor het herstel van de EU na de coronacris. Beide documenten zijn doorgestuurd aan Maroš Šefčovič, vicevoorzitter van de Commissie voor Interinstitutionele Betrekkingen en Prognoses. Namens president Macron heeft zijn stafchef Patrick Strzoda beaamd dat het belangrijk is om de economie snel weer op gang te brengen. De brief is ook toegezonden aan Bruno le Maire, de Franse minister van Economie en Financiën, en Clément Beaune, de Franse staatssecretaris voor Europese Zaken.

Door de groep Werknemers van het EESC

De Werelddag voor fatsoenlijk werk, die jaarlijks op 7 oktober wordt gehouden, was dit jaar belangrijker dan ooit. De COVID-19-pandemie heeft de bestaande tekortkomingen in onze samenlevingen verergerd, met name op het gebied van fatsoenlijk werk, loon en inkomen. Mensen die reeds tot de kwetsbaarste groepen behoren, worden onevenredig zwaar getroffen: jongeren met onzekere banen, vrouwen, die oververtegenwoordigd zijn in de sectoren die de zwaarste klappen krijgen of die thuisblijven om thuisonderwijs te geven of om voor familieleden te zorgen, zelfstandigen en platformwerkers, laagbetaalde werknemers, migranten en werknemers in de informele economie.

Op de Werelddag voor fatsoenlijk werk hield de groep Werknemers van het EESC samen met het IVV en het EVV een pleidooi voor een nieuw sociaal contract voor herstel en veerkracht om op duurzame wijze de gevolgen van de COVID-19-crisis te bestrijden en eindelijk tegemoet te komen aan de behoeften van de mensen. Om het Europese project echt te vernieuwen, moeten degelijke sociale investeringen de economische maatregelen aanvullen, met de nadruk op het veiligstellen en het scheppen van hoogwaardige banen, eerlijke lonen en de beëindiging van onzekere arbeidsomstandigheden.

De Commissie moet dringend de Europese pijler van sociale rechten verder uitvoeren, met name door middel van initiatieven op het gebied van eerlijke minimumlonen, minimuminkomen, loontransparantie en de versterking van regelgeving inzake veiligheid en gezondheid op het werk. In dit verband moeten collectieve onderhandelingen en de belangen van kwetsbare werknemers en werknemers in onzekere dienstverbanden worden gewaarborgd. Het is ook van cruciaal belang om te zorgen voor billijkheid in de platformsector, waar bedrijven enorme winsten opstrijken terwijl de werknemers zich in een uiterst precaire situatie bevinden wat hun arbeidsrechten, loon en arbeidsomstandigheden betreft.

Door de groep Diversiteit Europa van het EESC

Door Simo Tianen, lid van de groep Diversiteit Europa en vertegenwoordiger van het Finse Centraal Verbond van Land- en bosbouwproducenten (MTK).

Een beter economisch, sociaal en regionaal evenwicht in Europa en het concurrentievermogen van de Europese industrieën en bedrijven, waaronder die in de landbouwsector, moeten hoog op de Europese agenda blijven staan. Ons concurrentievermogen moet gebaseerd zijn op duurzame productie, werkgelegenheid en economische groei. Alleen een Europa dat economisch sterk staat, kan leiderschap tonen en verantwoordelijkheid opnemen. Bij handelsovereenkomsten mogen de Europese principes op het gebied van voedselproductie, zoals duurzaamheid, hoge normen en voedselzekerheid, nooit in het gedrang komen.

De landbouw is van fundamenteel belang voor de strategische, economische, milieu- en sociale uitdagingen van morgen. De Europeanen willen duurzaam en veilig voedsel blijven eten. Daarom moet het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) zorgen voor gezond en veilig voedsel, bescherming van het milieu en het platteland, dierenwelzijn, maatregelen ter beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering, maatregelen om te garanderen dat boeren in hun levensonderhoud kunnen voorzien, en maatregelen om plattelandsgebieden leefbaar te houden. De EU moet een Europees landbouwmodel verdedigen dat is gebaseerd op de beginselen van voedselsoevereiniteit en duurzaamheid. Het GLB moet worden vereenvoudigd en er moet minder bureaucratie en meer subsidiariteit aan te pas komen.

Tot slot moet het EU-beleid duurzaam bosbeheer bevorderen. De EU heeft behoefte aan een krachtige bosbouwstrategie die rekening houdt met alle dimensies van duurzaamheid. Daarmee wordt het mogelijk om meer hout en andere producten in Europa te produceren en een belangrijke bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van een nieuw soort bio-economie, aan koolstofneutraliteit en aan banen en groei. Duurzaam bosbeheer, de nodige koolstofputten en instandhouding van de biodiversiteit zijn volkomen verenigbaar.

Verkenning van de relatie tussen mens en natuur via luchtfotografie

Bij het EESC is binnenkort de fototentoonstelling “Habitat” te bezichtigen, met werk van de bekroonde Duitse fotograaf en ontwerper uit München Tom Hegen.

In zijn luchtfotografieprojecten toont Tom Hegen de impact van de menselijke activiteit op onze planeet, waarbij vaak de relatie tussen mens en natuur wordt belicht. Het “Habitat”-project nodigt kijkers uit om onze planeet te ontdekken vanuit een nieuw perspectief, om de omvang van de menselijke invloed erop te begrijpen en om uiteindelijk verantwoordelijkheid te nemen. De tentoonstelling, die bestaat uit 31 foto’s waarbij de nadruk ligt op landschappen die door de mens zijn getransformeerd,

loopt van 26 oktober tot 30 november 2020 bij het EESC, in samenhang met het Duitse voorzitterschap van de EU. (ck)