Η τεχνητή νοημοσύνη μεταμορφώνει τον κόσμο της εργασίας με πρωτοφανή ρυθμό, παρουσιάζοντας τόσο ευκαιρίες όσο και προκλήσεις για τους εργαζομένους, τις επιχειρήσεις και τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής. Στις 3 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) διοργάνωσαν κοινή διάσκεψη υψηλού επιπέδου με τίτλο «Κοινωνική δικαιοσύνη στην ψηφιακή εποχή: οι επιδράσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία και την κοινωνία»

Κατά τη διάσκεψη υψηλού επιπέδου, εξέχοντες αξιωματούχοι —μεταξύ των οποίων και αρκετές υπουργοί Εργασίας των κρατών μελών της ΕΕ— συζήτησαν στρατηγικές για την αξιοποίηση του δυναμικού της τεχνητής νοημοσύνης, με παράλληλη αντιμετώπιση των κινδύνων τους οποίους αυτή ενέχει όσον αφορά τα δικαιώματα των εργαζομένων και τις αγορές εργασίας. Η εκδήλωση αυτή αποτέλεσε σημαντική συμβολή στον Παγκόσμιο Συνασπισμό για την Κοινωνική Δικαιοσύνη και τόνισε την ανάγκη για συντονισμένη προσέγγιση της διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κοινή διάσκεψη υψηλού επιπέδου διοργανώθηκε από το τμήμα «Απασχόληση, κοινωνικές υποθέσεις, δικαιώματα του πολίτη» (SOC) της ΕΟΚΕ σε συνεργασία με τη ΔΟΕ.

Έκκληση για δεοντολογική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης χωρίς αποκλεισμούς

Τη διάσκεψη άνοιξε ο Πρόεδρος της ΕΟΚΕ, Oliver Röpke, ο οποίος υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη για μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση της τεχνητής νοημοσύνης, δηλώνοντας: «Η τεχνητή νοημοσύνη αναδιαμορφώνει ήδη τις κοινωνίες και τις αγορές εργασίας μας, παρουσιάζοντας τόσο ευκαιρίες όσο και προκλήσεις. Η ΕΟΚΕ και οι οργανώσεις-εταίροι της έχουν δεσμευτεί να διασφαλίσουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα λειτουργήσει υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης, ενισχύοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων, προωθώντας την ένταξη και αποτρέποντας νέες ανισότητες. Ένα δίκαιο και ανθρωποκεντρικό μέλλον στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί συλλογική δράση —από τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής έως τους κοινωνικούς εταίρους και την κοινωνία των πολιτών— προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία θα λειτουργήσει υπέρ των ανθρώπων και όχι εναντίον τους».

Ο Γενικός Διευθυντής της ΔΟΕ, Gilbert F. Houngbo, τόνισε τη σημασία των προορατικών πολιτικών για τον μετριασμό των ανατρεπτικών επιπτώσεων της τεχνητής νοημοσύνης στις θέσεις και στους χώρους εργασίας: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα διαμορφώσουμε την τεχνητή νοημοσύνη με τρόπους που προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη. Αυτό σημαίνει διάφορες δράσεις: στήριξη των εργαζομένων, μεταξύ άλλων με δεξιότητες και κοινωνική προστασία, διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων όλων των μεγεθών και σε κάθε μέρος του κόσμου στην τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης για την αξιοποίηση των οφελών στην παραγωγικότητα, καθώς και διασφάλιση ότι η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στους χώρους εργασίας θα προστατεύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων και θα προωθήσει τον κοινωνικό διάλογο στην ψηφιακή μετάβαση».

Στο πλαίσιο δύο ομάδων συζήτησης, διάφοροι ομιλητές υψηλού επιπέδου μοιράστηκαν τις απόψεις τους σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιλαμβάνονται όσον αφορά την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για την προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας και των αγορών εργασίας χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και για τη συμβολή στην ισότητα των φύλων κατά τα επόμενα έτη. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι υπουργοί Εργασίας της ΕΕ Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (Πολωνία), Yolanda Díaz (Ισπανία), Νίκη Κεραμέως (Ελλάδα) και Maria do Rosário Palma Ramalho (Πορτογαλία), καθώς και η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης στη ΔΟΕ και στην G7-G20, Anousheh Karvar (μεταξύ άλλων).

Στις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν τονίστηκε το γεγονός ότι, παρόλο που η διάδοση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης παρουσιάζει κινδύνους, δεν υπάρχει λόγος να αρνούμαστε την ύπαρξη αυτής της νέας τεχνολογίας. Είναι ωστόσο σημαντικό να δοθεί έμφαση στον κοινωνικό διάλογο και να συμπεριληφθούν οι εργαζόμενοι στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, με ιδιαίτερη προσοχή στις προσπάθειες επανειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων. Η κατάλληλη, ελεγχόμενη διάδοση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης και η ρύθμισή της θα συμβάλουν στην αποφυγή σοβαρών κλυδωνισμών και θα επιτρέψει στην τεχνολογία αυτή να μειώσει τα επαναλαμβανόμενα καθήκοντα χωρίς να οδηγήσει κατ’ ανάγκη σε απολύσεις μεγάλης κλίμακας.(lm)