Europa musi uczynić więcej, by chronić kobiety z niepełnosprawnością

EKES: UE musi przeciwdziałać i zakazać wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć i niepełnosprawność odczuwanej przez 40 mln kobiet w Europie

11 lipca Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) reprezentujący europejskie zorganizowane społeczeństwo obywatelskie wezwał instytucje unijne i państwa członkowskie do wzmożenia wysiłków na rzecz ochrony kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnością, które nadal doświadczają wielorakich form dyskryminacji w europejskim społeczeństwie, zarówno ze względu na płeć, jak i niepełnosprawność, co często prowadzi do ich społecznego wykluczenia.

EKES stwierdził w opinii przyjętej na lipcowej sesji plenarnej, że UE i jej państwa członkowskie nie posiadają skutecznych ram prawnych zapewniających poszanowanie i ochronę wszystkich praw kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnością w kontekście praw człowieka. Nie uwzględniają także aspektu niepełnosprawności w swych politykach na rzecz równości płci i nie włączają perspektywy płci do strategii w zakresie niepełnosprawności, co jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami dotyczącymi niepełnosprawności.

Kobiety z niepełnosprawnością potrzebują szczególnego wsparcia, a tymczasem nie są odpowiednio uwzględniane w żadnej unijnej polityce – ani tej dotyczącej kobiet, ani w strategii na rzecz osób z niepełnosprawnością. Wygląda to tak, jakby osób tych nie było lub jakby były mniej wartościowe od reszty społeczeństwa – oznajmiła na sesji plenarnej sprawozdawczyni opinii Gunta Anča.

Komitet wezwał UE i państwa członkowskie do wdrożenia Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych (UNCRPD) i jej artykułu 6 dotyczącego kobiet z niepełnosprawnością.

Ponadto zaapelował o wykorzystanie funduszy UE do wspierania państw członkowskich w promowaniu dostępności dla kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnością oraz ich niedyskryminacji.

EKES podkreślił, jak ważne jest, by UE i jej państwa członkowskie przystąpiły do konwencji stambulskiej o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, na którą kobiety z niepełnosprawnością narażone są trzy do pięciu razy częściej niż kobiety pełnosprawne.

Wezwał też do zapewnienia im lepszego dostępu do opieki zdrowotnej – zarówno tej skierowanej do osób niepełnosprawnych, jak i do usług podstawowych. Placówki opieki zdrowotnej oraz sprzęt, taki jak mammografy i łóżka do badań ginekologicznych, są często fizycznie niedostępne dla kobiet z niepełnosprawnością, co wyklucza je z korzystania z usług profilaktycznych, takich jak badania przesiewowe w kierunku raka piersi.

Pomimo tego, że w Unii Europejskiej żyje około 40 mln kobiet z niepełnosprawnością (16% ogółu populacji kobiet), stanowią one jedną z najbardziej wrażliwych i zmarginalizowanych grup w społeczeństwie.

Wielu decydentów ignoruje tę grupę i brakuje wystarczających danych statystycznych lub badań na ich temat. Znajdują się one w gorszej sytuacji nie tylko w porównaniu z kobietami pełnosprawnymi, ale również w zestawieniu z niepełnosprawnymi mężczyznami – stwierdziła Gunta Anča.

Kobiety z niepełnosprawnością są często wykluczane z włączającej edukacji i szkoleń, a ich poziom zatrudnienia jest niski i wynosi zaledwie 18,8 % w porównaniu z 28,1 % w przypadku pracujących niepełnosprawnych mężczyzn. Nie obejmują one stanowisk przywódczych i w zbyt małym stopniu uczestniczą w życiu politycznym i publicznym. To wszystko sprawia, że są bardziej narażone na wykluczenie społeczne i ubóstwo.

EKES położył szczególny nacisk w opinii na prawa seksualne i reprodukcyjne, które są często odmawiane kobietom z niepełnosprawnością z powodu bezprawnej stereotypizacji i uprzedzeń, zarówno w danej społeczności, jak i w kręgu rodzinnym.

Często doradza się im sterylizację i twierdzi, że nie powinny mieć dzieci. A te z nich, które pragną je mieć, otrzymują bardzo mało wsparcia w tym względzie – oznajmiła Gunta Anča. EKES wezwał do zniesienia przymusowej sterylizacji i przyznania wszystkim kobietom prawa do podejmowania decyzji w sprawie zachowania płodności lub założenia rodziny.

Niektóre akty prawne uniemożliwiają kobietom z niepełnosprawnością podejmowanie decyzji dotyczących ich własnego życia. Ponadto borykają się one z przeszkodami w korzystaniu ze swych praw obywatelskich UE, stwierdziła sprawozdawczyni EKES-u.

Oprócz tego, ze muszą zmagać się z historią, postawami i uprzedzeniami, kobiety z niepełnosprawnością są prawie całkowicie pomijane przez media, a kiedy już się pojawiają, są traktowane co najwyżej z aseksualnej perspektywy medycznej i pomija się ich zdolności i wkład w otaczające środowisko.

Komitet sugeruje, by UE i państwa członkowskie zorganizowały kampanię uświadamiającą na temat przepisów dotyczących niepełnosprawności, by lepiej nagłośnić sytuację kobiet z niepełnosprawnością i walczyć z uprzedzeniami wobec nich.

Podczas omawiania opinii na sesji plenarnej EKES-u podkreślono, że kobiety z niepełnosprawnością powinny czynnie uczestniczyć w wyborach europejskich nie tylko jako wyborczynie, ale również w charakterze kandydatek.

Opinię sporządzono na wniosek Parlamentu Europejskiego jako wkład w sprawozdanie Parlamentu na ten sam temat, które ma zostać opublikowane jesienią.