Door Christian MOOS

De zorgen over kwaadwillige invloed van vijandige staten zoals Rusland zijn volledig gerechtvaardigd. Er zijn tal van voorbeelden geweest van gunstige leningen voor extreemrechtse partijen, posities in raden van commissarissen voor uitgerangeerde politici, lucratieve contracten voor dubieuze ondernemers en de financiering van vermeende ngo’s.

Daarom moeten we met het oog op de Europese verkiezingen zeer alert zijn. Het pakket voor de verdediging van de democratie bevat weliswaar een aantal goede aanbevelingen aan de lidstaten, maar komt veel te laat. Om te beginnen is de Commissie laat aan het pakket begonnen. Vervolgens, aan het begin van de zomer van 2023 heeft zij het met ruim een half jaar uitgesteld, omdat de kritiek op het wetgevingsvoorstel dat het pakket moest omvatten zeer fel en vooral unaniem was.

Het in december gepubliceerde pakket bevestigde echter de ergste vrees. De voorgestelde richtlijn zou ngo’s die middelen ontvangen van regeringen van niet-EU-landen, zoals de VS, stigmatiseren. Het voorstel op zich dient als rechtvaardiging voor autoritaire regeringen die wetten inzake buitenlandse agenten gebruiken om elke democratische oppositie het zwijgen op te leggen.

Daarnaast zijn de definities van de richtlijn vaag en zijn er enorme mazen voor de eigenlijke agenten van Moskou. Vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld vragen zich af waarom de Commissie geen algemeen transparantieregister opzet dat alle belangenvertegenwoordigers omvat en dat verenigbaar is met de bestaande wetgeving op nationaal niveau en een duidelijke en veilige rechtsgrond voor alle belanghebbenden creëert.

De Commissie moet deze ontwerprichtlijn intrekken en voor de opvolger ervan in 2025 een bredere benadering hanteren die de vijanden van de democratie niet in de kaart speelt.