door Séamus Boland, voorzitter van de EESC-groep Maatschappelijke Organisaties

Hoewel de EU rijker is dan het grootste deel van de wereld, zijn miljoenen Europese kinderen voor hun dagelijkse voeding van schoolmaaltijden afhankelijk. In steeds meer lidstaten wordt ook tijdens de schoolvakanties eten aan kinderen uitgedeeld. Dit is op zich al een teken dat armoede in zijn meest elementaire vorm bestaat en nog toeneemt. De nieuwe Europese Commissie moet dit resoluut en krachtdadig aanpakken.

De Europese armoedestatistieken stemmen niet vrolijk. Ongeveer 21 % van de bevolking in de EU loopt het risico op armoede en sociale uitsluiting (Eurostat-gegevens voor 2023) en bijna 25 % van de kinderen dreigt in de armoedeval terecht te komen (Eurostat-gegevens voor 2023). Als de EU geen initiatieven zou nemen om armoede te bestrijden, zou het probleem wellicht nog groter zijn. Maar er is veel meer nodig. Daarom zijn het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en zijn groep van maatschappelijke organisaties verheugd over de aankondiging van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen dat de Commissie in de mandaatsperiode 2024-2029 aan een EU-strategie voor armoedebestrijding zal werken om de onderliggende oorzaken van armoede aan te pakken. Het EESC, en mijn groep in het bijzonder, dringt al lang aan op een dergelijke strategie.

Helaas is armoede niet alleen een ‘gebrek’ aan de basismiddelen die gezinnen dagelijks nodig hebben. Het is het resultaat van een reeks hardnekkige omstandigheden die gepaard gaan met langdurige ontberingen. Deze ontberingen worden veroorzaakt door politieke systemen die in het beste geval bepaalde bevolkingsgroepen negeren en in het slechtste geval discrimineren.

Bij het zoeken naar een oplossing moeten we kijken naar de diepgewortelde historische oorzaken van armoede, wat inhoudt dat alle fasen van het leven onder de loep moeten worden genomen, van de geboorte tot de dood. Ook voor huisvesting is zo’n onderzoek nodig, want dit wordt een van de ernstigste problemen in de Europese samenlevingen. Daarom heeft het EESC op verzoek van mijn groep een studie laten uitvoeren naar duurzame en betaalbare huisvesting in de EU. Deze werd gepresenteerd tijdens onze conferentie op 21 november over de bescherming van de meest kwetsbare burgers in Europa door middel van duurzame en betaalbare huisvesting. Met deze conferentie hebben we aangetoond dat betaalbare huisvesting doorslaggevend is om armoede te bestrijden.

Het is een goede zaak dat de nieuwe Europese Commissie een commissaris voor energie en huisvesting zal hebben en zo zal bijdragen tot de uitbanning van armoede. Het is echter zorgwekkend dat de meeste politici het uitroeien van armoede blijven zien als een probleem dat moet worden opgelost aan de hand van grote, bureaucratisch beheerde budgetten. Alleen als deze mentaliteit verandert, zullen de middelen bij de juiste mensen terechtkomen. Armoede is een transversaal probleem en de nieuwe Europese commissarissen voor Energie en Wonen, voor Gelijkheid, voor Cohesie en Hervormingen en voor Rechtvaardige Transitie moeten dringend de verantwoordelijkheid nemen om deze verandering op gang te brengen.