Door de groep Werknemers van het EESC
De conferentie over de toekomst van Europa is een bijzondere gebeurtenis, een uniek moment op weg naar de broodnodige totstandbrenging van een echte Europese publieke ruimte. In gesprek gaan met de burgers, het oor te luisteren leggen bij het maatschappelijk middenveld, vakbonden en bedrijfsorganisaties - dat is de sleutel tot het succes van deze conferentie. De thema’s die aan bod zullen komen, zijn niet alleen nu, maar ook in de toekomst van groot belang voor de lidstaten en Europa als geheel. Het gaat onder meer om de Europese democratie, sociale rechtvaardigheid, banen, het milieu, migratie en klimaatverandering.
Een dergelijke ambitieuze agenda wekt – terecht – hoge verwachtingen. Het is dan ook belangrijk dat er echte debatten worden gevoerd over deze thema’s en concrete voorstellen worden gedaan en dat burgers en werknemers van over heel Europa bij de conferentie worden betrokken en deze niet beperkt blijft tot de Brusselse bubbel. Anders bestaat het risico dat de conferentie al gauw op een teleurstelling uitdraait, wat kan bijdragen aan het gevoel van onvrede dat tot uiting komt in de toename van het extremisme en populisme. Politieke debatten nemen veel tijd in beslag, in het bijzonder wanneer aan gewone burgers wordt gevraagd om zich over zeer complexe aangelegenheden te buigen. De conferentie biedt een kans, maar door de beperkte looptijd ervan en doordat er tot op heden wat inhoud betreft alleen nog maar enkele beknopte samenvattingen van de constituerende zitting zijn gedeeld, dreigt deze bijeenkomst weinig meer dan een reeks algemene ideeën en verklaringen op te leveren.
De burgerpanels, die bestaan uit EU-burgers die willekeurig zijn geselecteerd om de bevolking te vertegenwoordigen, zijn een essentieel onderdeel van de conferentie. Het eerste burgerpanel zal in september plaatsvinden, maar tot op heden is echter niet duidelijk wat precies zal worden besproken, aangezien nog wordt gewacht op de publicatie van de resultaten van het eerste tussentijdse verslag dat een externe contractant op basis van de onlinebijdragen zou opstellen. De burgerpanels kunnen er zeker voor zorgen dat ideeën van buitenaf worden meegenomen in de politieke discussies, maar er is ook een risico dat er te veel verschillende kwesties worden besproken of dat cruciale onderwerpen over het hoofd worden gezien, op basis van de onlinebijdragen in de voorgaande maanden en de criteria van de externe contractant. Aangezien de conferentie slechts tot maart loopt en er voor ieder panel maar drie bijeenkomsten zijn gepland, is de kans reëel dat het beoogde doel niet wordt bereikt. Een andere fundamentele kwestie, met name wat de representatieve kant van het politieke proces betreft, zijn de plenaire werkgroepen van de conferentie en de plenaire vergaderingen ervan, waaraan leden van het EESC zullen deelnemen. Hoewel het de bedoeling is dat zij binnenkort aan de slag gaan, is er los van de titels van de groepen verder nog niets bekend.
Om alle mogelijkheden van de conferentie te benutten en buiten de Brusselse bubbel te treden, moeten in het kader van de conferentie concrete standpunten en voorstellen worden uitgewerkt. De conferentie moet ook discussies mogelijk maken, evenals samenwerking tussen de representatieve en participatieve zijden van de democratie. Als vakbondsleden zullen wij hiervoor ons best doen en erop toezien dat de burgers en werknemers op de eerste plaats komen. Daarvoor is het wel belangrijk dat de informatiestroom transparanter wordt en dat ons, indien nodig, extra tijd wordt gegund. (ppr)