Biljana Spasovska

Bałkańska Sieć Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (BCSDN)

Macedonia Północna znajduje się w krytycznym momencie procesu akcesyjnego do UE, ponieważ zakłócają go komplikacje i opóźnienia spowodowane nierozwiązanymi sporami dwustronnymi i słabnącym poparciem społecznym. Mimo tych przeszkód obietnica osiągnięcia dobrobytu gospodarczego i stabilności w regionie nadal silnie motywuje ten kraj do ubiegania się o członkostwo w UE.

Badania opinii publicznej ujawniły jednak niepokojącą tendencję: w ostatnich latach spada poparcie dla przystąpienia do UE. Jest to wyrazem szerszej frustracji powodowanej powolnym tempem postępów i postrzeganym brakiem zaangażowania ze strony państw członkowskich.

Na swej drodze do UE Macedonia Północna napotyka złożone kwestie wykraczające poza granice tego kraju. Kryzys demokracji oraz brak stabilności politycznej w regionie i w państwach członkowskich UE, w połączeniu z nasilaniem się prawicowego nacjonalizmu, jest poważnym wyzwaniem dla procesu integracji. Mimo tego istnieją przesłanki do optymizmu i odnowy, ponieważ dla wielu osób integracja z Unią jest kluczem do przyszłego dobrobytu i poprawy poziomu życia. Równie obiecujące jest to, że prawodawstwo tego kraju jest już dosyć zbliżone do przepisów unijnych.

Na następnym etapie Macedonia Północna musi nadać priorytet postępom w reformach i rozdziałach negocjacyjnych w najważniejszych obszarach, takich jak praworządność, wymiar sprawiedliwości, demokracja i poprawa administracji publicznej. Widoczny postęp w tych dziedzinach w ramach procesu akcesyjnego zwiększyłyby również poparcie społeczne dla Unii Zaangażowanie na rzecz wartości demokratycznych i współpracy regionalnej oraz chęć dzielenia wspólnego losu z innymi narodami europejskimi będą miały decydujące znaczenie w miarę pokonywania przez Macedonię Północną przeszkód na drodze do członkostwa w UE.

Kraj ten musi wykazać się dojrzałością polityczną i przeprowadzić niezbędne reformy, natomiast Unia Europejska musi pokazać mieszkańcom Macedonii Północnej, że proces akcesyjny postępuje, że jest on sprawiedliwy i oparty na osiągnięciach. Trzeba zademonstrować polityczną wolę przyspieszenia procesu przystąpienia, tak jak uczyniono w stosunku do Ukrainy. Należy także nagradzać postępy i podjąć kroki gwarantujące odpowiednią zdolność obu stron do prowadzenia tego procesu.

Musi też być jasne, że nie ma lepszej i obopólnie korzystnej alternatywy dla przystąpienia Macedonii Północnej i całego regionu do Unii. Macedonia Północna jest może niewielka, ale jej bogate dziedzictwo kulturowe, strategiczne położenie i zaangażowanie na rzecz wartości demokratycznych zapewniłoby stabilność w regionie i możliwość wzrostu gospodarczego oraz wzmocniłoby różnorodność i spójność Unii Europejskiej.