We hebben gesproken met de Georgisch-Franse journalist Régis Genté over de belangrijkste zorgen met betrekking tot de Europese verkiezingen van 2024: de opkomst van extreemrechtse, ongemotiveerde jonge kiezers en desinformatie. Régis Genté is een politiek deskundige op het gebied van de voormalige Sovjet-Unie en brengt verslag uit voor de reguliere media van Radio France Internationale, France TV 24 en Le Figaro.

EESC-info: Denkt u dat de opkomst van extreemrechtse partijen in heel Europa gevolgen zal hebben voor de uitslag van de Europese verkiezingen?

Ik ben helemaal geen deskundige op het gebied van extreemrechts in Europa, maar kijkend naar de huidige enquêtes in mijn land (Frankrijk) moet ik erkennen dat extreemrechts aan kop ligt. De Europese verkiezingen zijn een politiek middel voor Europese burgers om een boodschap over hun eigen land te verwoorden of aan hun politici kenbaar te maken. Europese burgers denken eerst over de politieke situatie in hun eigen land na en pas daarna over de situatie in Europa. Dus ja, de extreemrechtse partijen zullen waarschijnlijk van invloed zijn op deze verkiezingen, in een context waarin kwesties over soevereiniteit versus Europese integratie steeds belangrijker worden.

Denkt u dat jongeren gemotiveerd zijn om te gaan stemmen voor de Europese verkiezingen?

Ik zal antwoorden als gewone burger die al 22 jaar in een post-Sovjetgebied heeft gewoond en als iemand die ook vaak met jongeren in Europa praat. Ik zie dat ze niet erg gemotiveerd zijn om te gaan stemmen. Ik stel hetzelfde vast in Georgië, waar ik woon. Jongeren zijn politiek bewust, maar staan niet op de bres voor een regeringsgezinde partij of voor de oppositie. Zij willen betrokken worden bij het politieke leven van hun land, maar weigeren te stemmen omdat geen enkele partij of de leider daarvan hen echt vertegenwoordigt. Het is een interessante positie die ik respecteer omdat het de mogelijkheid biedt om politiek op een andere leest te schoeien, buiten de representatieve democratie en buiten de partijen om. Maar ondertussen wordt het politieke speelveld bezet door politici en verschillende politieke krachten... zonder jongeren.

In hoeverre kan desinformatie de kiezers tijdens de komende Europese verkiezingen beïnvloeden?

Desinformatie zal succesvol zijn als de doelgroep ervan zwak is, waarbij wij, Europeanen, in dit geval de doelgroep zijn. De Russische desinformatie is niet de oorzaak van problemen, maar maakt er wel gebruik van. En we begrijpen allemaal dat onze samenlevingen momenteel een diepe politieke en morele crisis doormaken. Dat betekent helaas dat de omstandigheden voor doeltreffende desinformatie gunstig zijn. Maar ik heb de indruk dat we, als Europeanen en als wereldburgers, nu beter opgeleid zijn en meer ervaring hebben met de interpretatie van het nieuws op sociale media. De afgelopen tien jaar hebben we veel geleerd. We weten iets beter hoe het nieuws op socialemediaplatforms kan worden gefilterd, aangezien we beseffen dat deze platforms fungeren als speeltuin voor manipulatie en nepnieuws. We moeten niet te pessimistisch zijn, omdat we hierdoor al het slachtoffer zijn geworden van desinformatie. Samenlevingen zijn niet meer naïef en mensen zijn zich ervan bewust dat landen en andere politieke actoren sociale netwerken kunnen inzetten om de publieke opinie te manipuleren. Volgens mij is op sociale media slechts een minderheid van de mensen actief; het leeuwendeel van de gemiddelde bevolking, goed opgeleide mensen, doet er vaak het zwijgen toe. En dit grote aantal mensen slikt niet alle onzin die op sociale media wordt geschreven.