W nowym sprawozdaniu grupy ds. praw podstawowych i praworządności (PPiP) w Europejskim Komitecie Ekonomiczno-Społecznym (EKES-ie) podkreśla się coraz większe wyzwania stojące przed organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w Europie. Sprawozdanie zostało przedstawione w dniu 7 listopada podczas konferencji grupy PPiP dotyczącej obecnego stanu praworządności i jej wpływu na przestrzeń obywatelską.

Czwarta doroczna konferencja EKES-u na temat praw podstawowych i praworządności poświęcona była nowym trendom i wyzwaniom oraz niezbędnej roli społeczeństwa obywatelskiego w monitorowaniu i ochronie praworządności. Podstawą do dyskusji były sprawozdanie grupy PPiP oraz sprawozdanie Komisji Europejskiej na temat praworządności z 2023 r.

Przewodniczący Oliver Röpke położył nacisk na znaczenie obrony wolności, demokracji i praw człowieka i zaproponował utworzenie forum społeczeństwa obywatelskiego ds. praw podstawowych i praworządności. Komisarz europejski ds. wymiaru sprawiedliwości Didier Reynders wspomniał o kluczowej roli społeczeństwa obywatelskiego w ochronie praworządności, wzywając do jej obrony, wsparcia i wzmocnienia.

Czwarte wydanie sprawozdania Komisji Europejskiej na temat praworządności zostało przyjęte w lipcu 2023 r. Podobnie jak w 2022 r. sprawozdanie zawiera zalecenia dla poszczególnych państw członkowskich. Tegoroczne sprawozdanie ocenia również postępy we wdrażaniu zaleceń z ubiegłego roku. Według Komisji zaledwie dwie trzecie z nich zostało w pełni lub częściowo uwzględnionych.

W trakcie konferencji grupa PPiP w EKES-ie ogłosiła swoje sprawozdanie sporządzone w oparciu o wizyty krajowe w Grecji, Finlandii, Portugalii, Słowacji, Słowenii i Szwecji w 2022 r. W sprawozdaniu wykazano, że żadne państwo członkowskie nie jest wolne od problemów oraz wskazano tendencje i główne zagrożenia dla praw podstawowych i praworządności w Europie. Te wyzwania obejmują przeszkody, które organizacje społeczeństwa obywatelskiego napotykają w uzyskaniu finansowania, zmiany społeczno-gospodarcze w sektorze mediów oraz trwałe problemy związane ze sprawnością wymiaru sprawiedliwości. Wszystkie te trudności są widoczne w wielu różnych krajach europejskich.

Paul Soete, przewodniczący grupy PPiP, wezwał do większej mobilizacji na poziomie krajowym i unijnym, by chronić przestrzeń obywatelską i, ogólnie, demokrację. (gb)