EKES wzywa do przeprowadzenia sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu transformacji w miarę osiągania przez Unię Europejską neutralności klimatycznej. W niedawnej opinii Komitet podkreśla potrzebę skoordynowania wysiłków w trosce o to, by przy realizacji ambitnych celów klimatycznych nie pominąć nikogo. Te zalecenia są zgodne z priorytetami Komisji Europejskiej na lata 2024–2029 dotyczącymi zatrudnienia, umiejętności, dobrobytu społecznego i dysproporcji regionalnych.

Komitet opowiada się za kompleksowym pakietem polityki sprawiedliwej transformacji, który umożliwi państwom członkowskim elastyczne uwzględnienie ich specyfiki. Ponadto uznaje dialog społeczny i rokowania zbiorowe za kluczowe narzędzia i proponuje, by określić luki w umiejętnościach oraz zapewnić inkluzywne programy szkoleniowe, przejrzyste plany transformacji przedsiębiorstw i szersze konsultacje z pracownikami. Zasady sprawiedliwej transformacji muszą stać się częścią unijnych ram – takich jak Europejski filar praw socjalnych.

Chcemy, aby w ramach sprawiedliwej transformacji uczciwość, odporność i zrównoważony rozwój torowały drogę ku bardziej ekologicznej i inkluzywnej przyszłości – stwierdził Dirk Bergrath, sprawozdawca opinii.

Zaznaczono w niej, że aby osiągnąć ambitne cele klimatyczne Europy – redukcję emisji o 75 % do 2030 r. i neutralność emisyjną netto do 2050 r. – odpowiednie strategie muszą brać pod uwagę sprawiedliwość. Trzeba też nadać priorytet godnej pracy, włączeniu społecznemu i ograniczaniu ubóstwa, gdyż ma to zasadnicze znaczenie dla utrzymania wsparcia publicznego i powodzenia Europejskiego Zielonego Ładu.

Komitet zwraca uwagę na zapewnienie ukierunkowanego wsparcia regionom, które niewspółmiernie mocno odczuwają skutki transformacji ekologicznej. Identyfikowanie potrzeb regionalnych i mapowanie transformacji w poszczególnych sektorach jest bardzo ważne, a Centrum Monitorowania Sprawiedliwej Transformacji musi śledzić postępy i dbać o to, by nie pomijano żadnej społeczności.

Trzeba zwiększyć skalę Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, aby wypełnić luki w finansowaniu, wykorzystać inwestycje prywatne i zharmonizować unijne instrumenty finansowe. Warunkowość społeczna i środowiskowa zapewnią sprawiedliwy przydział środków, ze szczególnym uwzględnieniem szkoleń i ochrony słabszych grup społecznych. (ks)