Het EESC dringt aan op een eerlijke en inclusieve transitie naar een klimaatneutrale EU. In een recent  advies benadrukt het EESC dat er gecoördineerde inspanningen nodig zijn om te garanderen dat bij het nastreven van ambitieuze klimaatdoelstellingen niemand wordt achtergelaten. Deze aanbevelingen sluiten aan bij de prioriteiten van de Europese Commissie voor 2024-2029: banen, vaardigheden, maatschappelijk welzijn en het aanpakken van regionale verschillen.

Het EESC pleit voor een alomvattend beleidspakket voor een rechtvaardige transitie dat de lidstaten flexibiliteit biedt om hun eigen specifieke omstandigheden in aanmerking te nemen. Het EESC beschouwt de sociale dialoog en collectieve onderhandelingen als essentiële instrumenten en stelt ook voor om tekorten aan vakmensen in kaart te brengen, inclusieve opleidingsprogramma’s alsook transparante plannen voor de transitie van bedrijven te ontwikkelen, werknemers meer te raadplegen en beginselen inzake een rechtvaardige transitie te integreren in EU-kaders zoals de Europese pijler van sociale rechten.

“De rechtvaardige transitie zou volgens ons op faire, veerkrachtige en duurzame wijze het pad moeten effenen voor een groenere, inclusievere toekomst,” aldus Dirk Bergrath, rapporteur voor het advies.

Wil Europa zijn klimaatdoelen halen (75 % minder uitstoot in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050), dan is een rechtvaardig beleid op alle terreinen geboden, aldus het EESC in het advies. Om het maatschappelijk draagvlak te behouden en de Europese Green Deal te doen slagen is het van essentieel belang dat prioriteit wordt gegeven aan fatsoenlijk werk, sociale inclusie en armoedebestrijding.

Voorts dringt het EESC aan op gerichte steun voor regio’s die door de groene transitie onevenredig zwaar worden getroffen. Zeer belangrijk is ook dat er een inventarisatie wordt gemaakt van regionale behoeften en sectorale transities. Daarbij moet het waarnemingscentrum voor een rechtvaardige transitie de vooruitgang monitoren en ervoor zorgen dat geen enkele gemeenschap over het hoofd wordt gezien.

Om te voorkomen dat de financiering tekortschiet, is het absoluut zaak om het Fonds voor een rechtvaardige transitie uit te breiden, particuliere investeringen aan te trekken en de financiële instrumenten van de EU op elkaar af te stemmen. Sociale en milieuvoorwaarden moeten waarborgen dat middelen billijk worden toegewezen, met speciale aandacht voor opleiding en bescherming van kwetsbare groepen. (ks)