Als essentieel onderdeel van elk digitaal product zijn halfgeleiders van vitaal belang voor de defensie- en de lucht- en ruimtevaartindustrie, hoewel deze laatste slechts ongeveer 1 % van de mondiale chipmarkt voor zijn rekening neemt.
De halfgeleiders die zij nodig hebben, moeten resistent en betrouwbaar zijn en in staat zijn gegevens en informatie volledig veilig en beveiligd op te slaan. Terwijl onderbrekingen van de bevoorradingsketen in het algemeen een economische en mogelijk ook een sociale uitdaging vormen, worden tekorten in deze strategische sectoren ook een veiligheidsprobleem.
Europa is afhankelijk van een klein aantal buitenlandse leveranciers, en dit heeft gevoelige implicaties. De Verenigde Staten, China en Zuid-Korea investeren grote bedragen. Met de chipwet wil de Europese Commissie de productie in Europa verdubbelen tot een wereldwijd aandeel van 20 % in 2030, met een totale investering van ongeveer 43 miljard EUR.
Het EESC verzoekt de Commissie echter om de bronnen van deze financiering te verduidelijken, aangezien een deel ervan afkomstig lijkt te zijn van een herverdeling van reeds in de begroting toegewezen bedragen aan andere prioritaire gebieden zoals ruimtevaart, AI en cyberbeveiliging, die niet in gevaar mogen worden gebracht. Evenmin mogen de kredieten van het Europees Defensiefonds worden verlaagd, gezien de reeds beperkte beschikbare middelen. In een context van toenemende geopolitieke spanningen moet de chipwet er absoluut voor zorgen dat de defensie- en de lucht- en ruimtevaartsector op voldoende financiële steun kunnen rekenen.
Wij stellen ook voor dat de chipwet zich niet alleen richt op en bevorderlijk is voor innovatie van kleine halfgeleiders, maar ook van de grotere, die nog steeds veel worden gebruikt in de defensie- en de lucht- en ruimtevaartindustrie.
De ontwikkeling van certificeringsprocedures is voor beide sectoren eveneens van fundamenteel belang. Zo moet de ontwikkeling van gezamenlijke militair-civiele normen worden gesteund als onderdeel van de Europese strategie voor normalisatie.
Een kwestie die onverwijld moet worden aangepakt is de rechtszekerheid op het gebied van staatssteun, waarbij op EU-niveau de criteria voor het toestaan van eventuele maatregelen kenbaar moeten worden gemaakt en de administratieve procedures op nationaal niveau moeten worden gestroomlijnd.
Ook moet de samenwerking met geallieerde landen zoals de Verenigde Staten worden versterkt via de Handels- en Technologieraad van de EU en de VS. Kortom, het wereldwijde ecosysteem van halfgeleiders voor defensie en de lucht- en ruimtevaart is complex en intern sterk verweven. Alleen door de sterke punten optimaal te benutten en gecoördineerde strategieën te ontwikkelen, kan dubbel werk worden voorkomen en kan het gehele systeem efficiënter worden gemaakt.
Maurizio Mensi, lid van het EESC