Η βιομετρική αναγνώριση για τον εντοπισμό, την παρακολούθηση και την ανίχνευση των συναισθημάτων δεν θα πρέπει να έχει θέση στην ανθρωποκεντρική τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ), επισημαίνει η ΕΟΚΕ στην απάντησή της στη Λευκή Βίβλο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη που εγκρίθηκε από την Ολομέλεια της ΕΟΚΕ τον Ιούλιο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια εφαρμογή ΤΝ να θεωρείται υψηλού κινδύνου εφόσον αφορά τομέα υψηλού κινδύνου (υγειονομική περίθαλψη, μεταφορές, ενέργεια και τμήματα του δημόσιου τομέα) και ταυτόχρονα η χρήση της είναι υψηλού κινδύνου, με ορισμένες εξαιρέσεις που απομένει ακόμη να προσδιοριστούν. Μόνο εάν πληρούνται αυτές οι δύο προϋποθέσεις θα πρέπει να γίνεται λόγος για τεχνητή νοημοσύνη υψηλού κινδύνου, η οποία εμπίπτει σε ειδικούς κανονισμούς και ενδεδειγμένες δομές διακυβέρνησης.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι ο ορισμός αυτός ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας δυνητικά επικίνδυνων κενών.

«Δείτε το παράδειγμα των πολιτικών διαφημίσεων στο Facebook», σημειώνει η εισηγήτρια της γνωμοδότησης Catelijne Muller. «Η διαφήμιση αποτελεί τομέα χαμηλού κινδύνου και η λειτουργία ανάγνωσης ειδήσεων του Facebook μπορεί να θεωρηθεί ως χρήση χαμηλού κινδύνου. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια προεκλογικών εκστρατειών, είδαμε ότι η διάδοση στο Facebook ψευδών και παραποιημένων ειδήσεων που δημιουργούνται με τη βοήθεια της ΤΝ μπορεί να επιφέρει πληθώρα αρνητικών επιπτώσεων και να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ψηφίζουν οι πολίτες, με παρεμβολές προερχόμενες ακόμη και εκτός Ευρώπης».

Η ΕΟΚΕ κρίνει προτιμότερη την κατάρτιση καταλόγου με κοινά χαρακτηριστικά που θα θεωρούνται υψηλού κινδύνου, ανεξαρτήτως τομέα.

Η χρήση βιομετρικής αναγνώρισης μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, με σκοπό είτε την επιτήρηση είτε τον εντοπισμό, την παρακολούθηση και την ανίχνευση της ανθρώπινης συμπεριφοράς ή των συναισθημάτων, θα πρέπει επίσης να απαγορεύεται, τονίζει η ΕΟΚΕ. Πολλώ δε μάλλον τη στιγμή που δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι μπορούμε να αντιληφθούμε τα συναισθήματα ενός ατόμου βάσει των βιομετρικών του δεδομένων, υπογραμμίζει η κ. Muller.

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ προειδοποιεί ότι, κατά την προσπάθεια αναχαίτισης της επιδημίας του κορονοϊού, ελλοχεύει ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης παρείσφρησης των τεχνολογιών παρακολούθησης και εντοπισμού στην κοινωνία μας.

«Οι τεχνικές και οι προσεγγίσεις ΤΝ που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση της πανδημίας του κορονοϊού θα πρέπει να είναι εξίσου άρτιες, αποτελεσματικές, διαφανείς και εξηγήσιμες με κάθε άλλη τεχνική ΤΝ που εφαρμόζεται σε οποιαδήποτε άλλη περίσταση», δηλώνει η κ. Muller. «Θα πρέπει επίσης να συμβαδίζουν με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις δεοντολογικές αρχές και την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά και να είναι προαιρετικές διότι, καλώς ή κακώς, πολλές τεχνικές που αναδύθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης θα αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα». (dm)