Οι κοινωνίες μας διαβρώνονται από την αόρατη νόσο της πανταχού παρούσας επισφάλειας, δεδομένου ότι οι άνθρωποι αισθάνονται βαθιά αποδυναμωμένοι και έρμαιο στα χέρια δυνάμεων που εκφεύγουν του ελέγχου τους, αναφέρει η καθηγήτρια πανεπιστημίου και βραβευμένη συγγραφέας Albena Azmanova, η οποία εκφώνησε μια βαρυσήμαντη κεντρική ομιλία κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας της Κοινωνίας των Πολιτών της ΕΟΚΕ. Στη συνέντευξη αυτή στο ΕΟΚΕ Info, αναλύει τις κύριες αιτίες αυτής της επιδημίας, συμπεριλαμβανομένης της τάσης να δίνεται προτεραιότητα στην ισότητα έναντι της οικονομικής σταθερότητας.
Οι κοινωνίες μας διαβρώνονται από την αόρατη νόσο της πανταχού παρούσας επισφάλειας, δεδομένου ότι οι άνθρωποι αισθάνονται βαθιά αποδυναμωμένοι και έρμαιο στα χέρια δυνάμεων που εκφεύγουν του ελέγχου τους, αναφέρει η καθηγήτρια πανεπιστημίου και βραβευμένη συγγραφέας Albena Azmanova, η οποία εκφώνησε μια βαρυσήμαντη κεντρική ομιλία κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας της Κοινωνίας των Πολιτών της ΕΟΚΕ. Στην συνέντευξη αυτή στο ΕΟΚΕ Info, αναλύει τις κύριες αιτίες αυτής της επιδημίας, συμπεριλαμβανομένης της τάσης να δίνεται προτεραιότητα στην ισότητα έναντι της οικονομικής σταθερότητας.
Στην κεντρική σας ομιλία κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας της Κοινωνίας των Πολιτών, αναφερθήκατε σε μια επιδημία επισφάλειας, η οποία αποτελεί την αιτία για την παρακμή των πολιτικών ελευθεριών. Την περιγράψατε ως μια αόρατη νόσο που μας οδηγεί στην τρέλα. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για το τι εννοείτε ως «επιδημία επισφάλειας»; Πώς δημιουργείται;
Οι άνθρωποι είναι ολοένα περισσότερο απεγνωσμένοι, οι δε θάνατοι που οφείλονται σε απελπισία —ιδίως οι αυτοκτονίες στον εργασιακό χώρο— αυξάνονται στις εύπορες κοινωνίες. Πρόκειται για την πιο επώδυνη και, ως εκ τούτου, την πιο ορατή κορυφή ενός τεράστιου αλλά αόρατου παγόβουνου επισφάλειας, που οφείλεται στην ανασφάλεια ως προς τα μέσα διαβίωσής μας. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι εξοργισμένοι και ότι η εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς μειώνεται, αν και συχνά ακούμε γι’ αυτό. Η δυσπιστία μπορεί να είναι υγιής: προωθεί το αίτημα για λογοδοσία. Ο θυμός μπορεί να είναι παραγωγικός: μπορεί να πυροδοτήσει αγώνες για δικαιοσύνη και να οδηγήσει σε ουσιαστική μεταμόρφωση.
Η σημερινή νόσος των κοινωνιών μας — αυτό που στο έργο μου αναφέρεται ως «πανταχού παρούσα επισφάλεια», είναι κάτι διαφορετικό. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο είδος ανασφάλειας, μια οξεία αποδυνάμωση, δεδομένου ότι οι άνθρωποι αισθάνονται ότι είναι έρμαιο δυνάμεων τις οποίες αδυνατούν να ελέγξουν.
Ως άτομα, αντιμετωπίζουμε την επισφάλεια ως ανικανότητα να αντεπεξέλθουμε στα βασικά καθήκοντα της ζωής μας. Η αίσθηση της ανικανότητας αντιμετώπισης προκαλεί φόβο παρακμής, απώλειας των όσων έχουμε — της εργασίας μας, των αποταμιεύσεών μας, της ικανότητάς μας να είμαστε αποδοτικοί, της υγείας μας. Επομένως, το πρόβλημα δεν είναι τόσο η φτώχεια ή η ανισότητα, αλλά η αίσθηση ή η αναμονή απώλειας, ο φόβος παρακμής. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο τα άτομα βιώνουν την επισφάλεια.
Οι κοινωνίες βιώνουν την επισφάλεια ως ανικανότητα να αυτοκυβερνηθούν και να διαχειριστούν τις αντιξοότητες. Πάρτε ως παράδειγμα την πανδημία της νόσου COVID-19. Πώς ήταν δυνατόν οι πλούσιες, επιστημονικώς λαμπρές και θεσμικά εξελιγμένες κοινωνίες μας να επιτρέψουν να μετατραπεί ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας —το οποίο προκλήθηκε από έναν ιό που δεν ήταν εντελώς άγνωστος ούτε υπερβολικά θανατηφόρος— σε σοβαρή υγειονομική κρίση και, στη συνέχεια, σε οικονομική και κοινωνική κρίση; Η απάντηση είναι ότι οι κυβερνήσεις μας μείωσαν τις δημόσιες επενδύσεις, μεταξύ άλλων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Υπάρχει ένα άλλο χαρακτηριστικό της επισφάλειας. Ενεργοποιείται από συγκεκριμένες πολιτικές, από τον νεοφιλελεύθερο συνδυασμό ελεύθερων αγορών και ανοικτών οικονομιών, όπου οι αποφάσεις υπαγορεύονται από την κερδοφορία. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα σε εθνικό ή σε ενωσιακό επίπεδο στην παγκόσμια αγορά, στο πλαίσιο ενός πλανητικού κερδοσκοπικού ανταγωνισμού, οι κεντροαριστερές και οι κεντροδεξιές ελίτ έσπευσαν να μειώσουν τόσο την ασφάλεια των θέσεων εργασίας (προκειμένου να δοθεί στις επιχειρήσεις η ευελιξία που τις κατέστησε ανταγωνιστικές) όσο και τις δαπάνες για δημόσιες υπηρεσίες. Αυτό σήμαινε ότι όλοι είχαν περισσότερες ευθύνες αλλά λιγότερους πόρους για την εκτέλεσή τους. Μας ζητείται να παράγουμε περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερα μέσα.
Ιδού ένα παράδειγμα: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από τα κράτη να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες για την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά τους ζητεί επίσης να μειώσουν τις δαπάνες. Αυτή η αναντιστοιχία μεταξύ των συνεχώς αυξανόμενων ευθυνών και της συρρίκνωσης των πόρων οδηγεί σε μια αίσθηση αβεβαιότητας και αμφιβολιών ως προς τα αν διαθέτουμε ικανότητα αντιμετώπισης. Δεν πρόκειται για το υγιές είδος αβεβαιότητας που μας ωθεί να επενδύσουμε στον έξω κόσμο, να εξετάσουμε τις επιλογές μας, να αναλάβουμε κινδύνους ή να αποδείξουμε τις δυνατότητές μας. Αντιθέτως, πρόκειται για έναν τοξικό φόβο, τον φόβο απώλειας των μέσων διαβίωσής μας και την αναμονή ενός πιο σκοτεινού μέλλοντος.
Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η αιτία της ανόδου αυταρχικών ηγετών και ακροδεξιών κομμάτων; Πώς αξιολογείτε τις δημοκρατικές ελευθερίες και τον σεβασμό των βασικών αξιών της ΕΕ στην Ευρώπη σήμερα;
Η αυξημένη στήριξη των ακροδεξιών αυταρχικών ηγετών και κομμάτων οφείλεται στην πολιτικά δημιουργούμενη επισφάλεια. Οι άνθρωποι αισθάνονται ανασφαλείς, με αποτέλεσμα να στερούνται ασφάλειας και σταθερότητας· αισθάνονται αποδυναμωμένοι και, ως εκ τούτου, στηρίζουν τις ελπίδες τους σε ισχυρούς ηγέτες, οι οποίοι θα εξασφαλίσουν άμεση σταθερότητα με απόλυτη πυγμή. Για παράδειγμα, αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες και ενισχύουν τη δύναμη της αστυνομίας — όπως πρόκειται να κάνει τώρα η ΕΕ.
Οι βάσεις για όλα αυτά τέθηκαν νωρίτερα από κεντρώα κόμματα, καθώς κατέστησαν τις κοινωνίες μας πιο επισφαλείς για νεοφιλελεύθερους λόγους. Κατά τη γνώμη μου, η κεντροαριστερά φέρει ιδιαίτερη ευθύνη για τη θλιβερή αυτή κατάσταση. Ενώ η αυτοανακηρυχθείσα έκκληση της κοινωνικής δημοκρατίας αφορά τον αγώνα υπέρ της δικαιοσύνης, έχει επικεντρωθεί στην καταπολέμηση μιας μορφής αδικίας: της ανισότητας. Εν τω μεταξύ, αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι είναι η οικονομική σταθερότητα: η δυνατότητα να διαχειρίζονται τη ζωή τους και να σχεδιάζουν το μέλλον τους.
Αναλογιστείτε το εξής: θα μπορούσαμε να έχουμε απόλυτα ισότιμες, αλλά εξαιρετικά επισφαλείς κοινωνίες — και αυτό δύσκολα θα το αποκαλούσα ακμάζουσα κοινωνία. Επιπλέον, οι άνθρωποι δεν είναι απαραίτητα πρόθυμοι να εξαλείψουν την ανισότητα αν αυτό συνεπάγεται ότι αντιμετωπίζονται ως ηττημένοι που αποζημιώνονται (και ταπεινώνονται) μέσω μιας μικρής αναδιανομής: δεν θέλουν να είναι οι εξαρχής ηττημένοι.
Στην ομιλία σας μιλήσατε επίσης για «Ολυμπιακούς Αγώνες ανάδειξης θυμάτων». Θα μπορούσατε να περιγράψετε τι είναι αυτό και γιατί θα πρέπει να το αποφύγουμε;
Κατά τις τελευταίες πέντε περίπου δεκαετίες, η καταπολέμηση των διακρίσεων έχει λάβει τη μορφή πολιτικής ταυτότητας. Ομάδες που στο παρελθόν υπέστησαν διακρίσεις αντιμετωπίστηκαν ως «προστατευόμενες μειονότητες», με το καθεστώς τους να αναβαθμίζεται μέσω μέτρων θετικής δράσης, όπως στοχευμένες προαγωγές και συστήματα ποσοστώσεων. Όταν αυτό συμβαίνει σε ένα πλαίσιο πανταχού παρούσας επισφάλειας, όπου οι καλές θέσεις εργασίας και οι λοιποί πόροι σπανίζουν, οι προστατευόμενες αυτές ομάδες αρχίζουν να ανταγωνίζονται για αυτούς τους περιορισμένους πόρους. Σε ένα τέτοιο κλίμα, η θυματοποίηση μετατρέπεται σε ένα είδος «άσσου στο μανίκι»: όσο μεγαλύτερη είναι η αίσθηση περί θυματοποίησης, τόσο ισχυρότερη είναι η αξίωση για προστασία.
Τούτο, αφενός, δημιουργεί εχθρότητα μεταξύ των ανταγωνιστικών ομάδων, διαβρώνοντας την αλληλεγγύη. Από την άλλη πλευρά, κανείς εξ αυτών δεν κερδίζει πραγματικά, διότι παραμένουν θύματα. Πράγματι, η ιδιότητα του θύματος και της δυσμενούς διακρίσεως είναι ακριβώς αυτό που τους παρέχει τους λόγους για να αξιώνουν προστασία. Οι μόνοι νικητές σε αυτό το ανέντιμο παιχνίδι ανταγωνισμού για την πρόσβαση σε πόρους και την ειδική προστασία είναι οι ελίτ που χαίρουν αιγίδας σε μεγάλο βαθμό. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι οι αποδυναμωμένες ομάδες μάχονται μεταξύ τους ως εχθροί, ενώ οι προστάτες τους, οι πολιτικές ελίτ, αντλούν περισσότερη δύναμη από αυτή την αντιπαλότητα.
Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά, γιατί η κοινωνία των πολιτών είναι τόσο σημαντική για τη διατήρηση της δημοκρατίας και των πολιτικών ελευθεριών που πολλοί από εμάς θεωρούν δεδομένες; Γιατί η κοινωνία των πολιτών, και όχι οι δημοκρατικές εκλογές, είναι το αντίδοτο στις καταχρήσεις εξουσίας;
Όταν ψηφίζουμε, είμαστε μόνοι μας. Νιώθουμε έντονα την αποδυνάμωσή μας και την απογοήτευση που προκαλεί η ανασφάλεια και δίνουμε φωνή σε αυτό το άγχος μέσω της ψήφου μας. Εξ ου και η άνοδος των αντιδραστικών κομμάτων σε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Η κοινωνία των πολιτών κινείται με διαφορετική λογική και διαθέτει ειδική πηγή ενέργειας: τη συλλογικότητα. Οσάκις συμπορευόμαστε με άλλους, ενωμένοι με τους δεσμούς ενός κοινού σκοπού, δεν είμαστε μόνοι μας, αισθανόμαστε λιγότερο επισφαλείς, λιγότερο αποδυναμωμένοι, διότι μπορούμε να επαφιόμαστε στη στήριξη των εταίρων μας. Μόλις μειωθεί η επισφάλεια, ο φόβος υποχωρεί και μπορούμε να σκεφτούμε το μέλλον, μπορούμε να καταστρώσουμε μεγάλα σχέδια.
Η Albena Azmanova είναι καθηγήτρια πολιτικών και κοινωνικών επιστημών στο City St George, University of London και συνσυντάκτρια του περιοδικού Emancipations. Το τελευταίο της βιβλίο, Capitalism on Edge (2020) κέρδισε πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Βιβλίου Michael Harrington, το οποίο απονέμεται από την American Political Science Association (Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Επιστημών) για «ένα εξαιρετικό έργο που δείχνει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι υποτροφίες στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο».
Ηευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών «Η φωνή μου, η επιλογή μου»υποστηρίζει το δικαίωμα όλων των γυναικών ανά την ΕΕ σε ασφαλή και προσιτή άμβλωση. Έχοντας ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2024 ―με συντονιστή το σλοβενικό «Ινστιτούτο της 8ης Μαρτίου»― κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές πολύ πριν από τη λήξη της σχετικής προθεσμίας. Το EESC Info μίλησε με τους διοργανωτές σχετικά με τον επείγοντα χαρακτήρα της εκστρατείας τους στη σημερινό πολιτικό κλίμα, όπου οι γυναίκες χάνουν ολοένα και περισσότερο τον έλεγχο των αναπαραγωγικών τους δικαιωμάτων.
Ηευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών «Η φωνή μου, η επιλογή μου»υποστηρίζει το δικαίωμα όλων των γυναικών ανά την ΕΕ σε ασφαλή και προσιτή άμβλωση. Έχοντας ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2024 ―με συντονιστή το σλοβενικό «Ινστιτούτο της 8ης Μαρτίου»― κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από ένα εκατομμύριο υπογραφές πολύ πριν από τη λήξη της σχετικής προθεσμίας. Το EESC Info μίλησε με τους διοργανωτές σχετικά με τον επείγοντα χαρακτήρα της εκστρατείας τους στη σημερινό πολιτικό κλίμα, όπου οι γυναίκες χάνουν ολοένα και περισσότερο τον έλεγχο των αναπαραγωγικών τους δικαιωμάτων.
Τι σας ώθησε να ξεκινήσετε την πρωτοβουλία «Η φωνή μου, η επιλογή μου» (My Voice, My Choice)και ποιος είναι ο απώτερος σκοπός σας;
Αρχίσαμε να συλλαμβάνουμε την ιδέα μιας εκστρατείας για την προστασία των δικαιωμάτων άμβλωσης στην Ευρώπη σχεδόν πριν από τρία χρόνια, όταν ανατράπηκε στις ΗΠΑ η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας στην υπόθεση Roe κατά Wade. Οι γυναίκες στις ΗΠΑ έχασαν αυτό το συνταγματικό τους δικαίωμα εν μία νυκτί και αντιληφθήκαμε αμέσως ότι πρέπει να προστατεύσουμε την άμβλωση και στην Ευρώπη. Οι γυναίκες στην Πολωνία πεθαίνουν σε νοσοκομεία λόγω της σχεδόν πλήρους απαγόρευσης των αμβλώσεων και γι’ αυτό έχουν πραγματοποιήσει τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες για τα δικαιώματα άμβλωσης τα τελευταία χρόνια. Οι γυναίκες στη Μάλτα εξακολουθούν να κινδυνεύουν με φυλάκιση εάν κάνουν άμβλωση. Φέτος, η Giorgia Meloni έδωσε σε οργανώσεις που τάσσονται κατά των αμβλώσεων την άδεια να διαμαρτύρονται εντός κλινικών αμβλώσεων και να παρενοχλούν τις γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν άμβλωση. Περισσότερα από 20 εκατομμύρια γυναικών στην Ευρώπη δεν έχουν τη δυνατότητα άμβλωσης.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ξεκινήσαμε την εκστρατεία «Η φωνή μου, η επιλογή μου». Εργαστήκαμε επί της πρότασής μας με μια διεθνή ομάδα δικηγόρων και δημιουργήσαμε ένα ισχυρό δίκτυο οργανώσεων από ολόκληρη την Ευρώπη.
Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε τα δικαιώματα της άμβλωσης σε επίπεδο ΕΕ και να βελτιώσουμε την πρόσβαση στην άμβλωση όσων γυναικών πρέπει έως και σήμερα να μεταβαίνουν στο εξωτερικό για να το πράξουν λόγω της απαγόρευσης της άμβλωσης στη χώρα τους (όπως οι γυναίκες στη Μάλτα και την Πολωνία), λόγω του υψηλού ποσοστού αντιρρησιών συνείδησης του κλάδου (όπως συμβαίνει στην Ιταλία και την Κροατία) ή όσων δεν έχουν επί του παρόντος την οικονομική δυνατότητα να υποστούν άμβλωση (π.χ. σε χώρες όπως η Γερμανία ή η Αυστρία).
Το σημερινό πολιτικό κλίμα είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο η εκστρατεία μας έχει επείγοντα χαρακτήρα. Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να αποδείξουμε ότι η πλειονότητα των ανθρώπων τάσσεται υπέρ των δικαιωμάτων άμβλωσης και κατά των περιορισμών της αναπαραγωγικής ελευθερίας. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι υποστηρίζουμε τα δικαιώματα στην άμβλωση και πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι για την προάσπισή τους.
Ποια συγκεκριμένα μέτρα ζητάτε να λάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό, δεδομένου ότι η υγεία αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών;
Προτείνουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκαθιδρύσει έναν χρηματοδοτικό μηχανισμό στον οποίο θα συμμετέχουν προαιρετικά τα κράτη μέλη και ο οποίος θα καλύπτει το κόστος της διαδικασίας της άμβλωσης. Θα λειτουργεί, δηλαδή, κατά τρόπο παρόμοιο με τα προγράμματα πρόληψης και θεραπείας του καρκίνου.
Το σκεπτικό είναι ότι όποια γυναίκα πρέπει να ταξιδέψει στο εξωτερικό για να κάνει άμβλωση —εξαιτίας των σοβαρών σχετικών περιορισμών ή λόγω του υψηλού ποσοστού αντιρρήσεων συνείδησης του κλάδου στη χώρα της— δεν θα χρειαστεί να πληρώσει η ίδια για τη διαδικασία αυτήν. Σήμερα, χιλιάδες γυναίκες ταξιδεύουν για τον σκοπό αυτόν σε άλλες χώρες και ενίοτε καλούνται να πληρώσουν χιλιάδες ευρώ για τη σχετική διαδικασία. Όμως, δεν έχουν όλες αυτήν την οικονομική δυνατότητα.
Μπορεί η άμβλωση να μην εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τα χρηματοδοτικά προγράμματα που σχετίζονται με την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και κάπως έτσι μπορέσαμε να καταχωρίσουμε την πρωτοβουλία μας.
Γιατί επιλέξατε να το επιδιώξετε μέσω μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτών; Πόσο αισιόδοξες είστε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ανταποκριθεί θετικά;
Η σλοβενική μας οργάνωση, το Ινστιτούτο της 8ης Μαρτίου, το οποίο συντονίζει την εκστρατεία «Η φωνή μου, η επιλογή μου», έχει εκτεταμένη πείρα σε πρωτοβουλίες πολιτών, συλλογή υπογραφών και δημοψηφίσματα εντός της χώρας. Μέσω του εθνικού μηχανισμού πρωτοβουλίας πολιτών έχουμε ήδη αλλάξει επιτυχώς 15 νόμους στη Σλοβενία και έχουμε κερδίσει δύο εθνικά δημοψηφίσματα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θέλαμε να βρούμε ένα παρόμοιο μέσο άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ. Κάπως έτσι μάθαμε πώς λειτουργεί η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών. Θέλαμε να επιτύχουμε άμεσες αλλαγές με διαρκή επίδραση στα αναπαραγωγικά δικαιώματα όλων στην Ευρώπη, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αποφασίσαμε να αρχίσουμε να συλλέγουμε υπογραφές.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας εξασφαλίσαμε την πολιτική συνδρομή όλων των αριστερών και κεντροαριστερών πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, λάβαμε στήριξη από σημαίνοντες πολιτικούς ιθύνοντες σε εθνικό επίπεδο από πολλά κράτη μέλη της ΕΕ και έχουμε καλές διασυνδέσεις και παγιωμένες σχέσεις με τους Ευρωπαίους επιτρόπους. Ελπίζουμε ότι θα ακούσουν τα περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια ατόμων που έχουν προσυπογράψει την πρωτοβουλία μας.
Πώς καταφέρατε να κινητοποιήσετε άτομα από διάφορες χώρες της ΕΕ για να υποστηρίξουν την πρωτοβουλία σας και να βοηθήσουν στη συγκέντρωση υπογραφών; Ποιους διαύλους επικοινωνίας χρησιμοποιείτε για να διαδώσετε το μήνυμα;
Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας συγκροτήσαμε ένα ισχυρό δίκτυο περισσότερων από 300 οργανώσεων και δημιουργήσαμε μια όμορφη κοινότητα περισσότερων από 2.000 εθελοντών από ολόκληρη την Ευρώπη. Θέλαμε να έχουμε παρουσία στους δρόμους των πόλεων, των κωμοπόλεων και των χωριών ανά την ΕΕ, με τους εθελοντές μας έτοιμους να συγκεντρώσουν υπογραφές. Καταφέραμε να αποκτήσουμε ισχυρή διαδικτυακή παρουσία χάρη στον λογαριασμό μας στο Instagram, καθώς και σε άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το TikTok, το YouTube, το BlueSky, το X κ.λπ.
Ξεπεράσατε το όριο του ενός εκατομμυρίου που απαιτείται για την επιτυχή ανάδειξη μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας πολιτώνέναν μήνα πριν από τη λήξη της προθεσμίας συγκέντρωσης υπογραφών. Τι είδους σχόλια και υποστήριξη ―συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης― έχετε λάβει μέχρι στιγμής;
Καταφέραμε να φθάσουμε στο ένα εκατομμύριο υπογραφών τον Δεκέμβριο, μέσα δηλαδή σε εννέα μήνες, και ολοκληρώσαμε τη συλλογή υπογραφών φθάνοντας το 1,2 εκατομμύριο πριν από τη λήξη της προθεσμίας.
Καταφέραμε να συγκεντρώσουμε τις υπογραφές με τη βοήθεια του δικτύου και της κοινότητάς μας, αλλά υποβάλαμε επίσης διάφορες αιτήσεις χρηματοδότησης καθ’ όλη τη διάρκεια της εκστρατείας μας για να την υποστηρίξουμε καταλλήλως. Η πρωτοβουλία αυτή έχει επίσης κερδίσει το βραβείο της Σλοβενικής Εταιρείας Κοινωνιολογίας και βρίσκεται στην προεπιλογή για το βραβείο SozialMarie. Τυγχάνουμε επίσης στήριξης εκ μέρους όλων των αριστερών και κεντροαριστερών πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και της ατομικής στήριξης από διάφορους ευρωβουλευτές, την Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Nicolae Ștefănuță, τη Γαλλίδα γερουσιάστρια Melanie Vogel, την Πρόεδρο της Σλοβενίας Nataša Pirc Musar και τον Πρωθυπουργό της χώρας Robert Golob. Πολλοί ακτιβιστές και άτομα από διάφορες χώρες της ΕΕ υποστηρίζουν επίσης την εκστρατεία, όπως η Luisa Neubauer από τη Γερμανία και η Alice Coffin από τη Γαλλία.
«Η φωνή μου, η επιλογή μου»είναι μια πρωτοβουλία που εξελίσσεται σε ένα από τα μεγαλύτερα φεμινιστικά κινήματα της Ευρώπης. Περιλαμβάνει περισσότερες από 300 οργανώσεις, αμέτρητους υποστηρικτές και ειδικούς εθελοντές από ολόκληρη την ΕΕ, οι οποίοι συνεργάζονται για να διασφαλίσουν ασφαλή και προσιτή άμβλωση στην ΕΕ.
Φέτος, στις αρχές Μαρτίου, έφυγα από το Κίεβο με πολύ βαριά καρδιά. Πήγαινα για δυο μέρες στη Γαλλία για να συμμετάσχω σε ένα συνέδριο για την Ουκρανία. Ως εκ τούτου, δεν μπόρεσα να συμμετάσχω σε μια σημαντική τελετή στο Κίεβο. Η ποιήτρια φίλη μας Svitlana Povalyaeva θα βρισκόταν στο Maidan, την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, στην τελετή αποχαιρετισμού που διοργάνωσε για τον μεγαλύτερο γιο της, τον Vassyl, ο οποίος, στα 28 του χρόνια, έπεσε στη μάχη. Ο νεότερος αδελφός του Roman σκοτώθηκε μαχόμενος το καλοκαίρι του 2022 για την απελευθέρωση του Χαρκόβου. Ήταν 24 ετών.
Φέτος, στις αρχές Μαρτίου, έφυγα από το Κίεβο με πολύ βαριά καρδιά. Πήγαινα για δυο μέρες στη Γαλλία για να συμμετάσχω σε ένα συνέδριο για την Ουκρανία. Ως εκ τούτου, δεν μπόρεσα να συμμετάσχω σε μια σημαντική τελετή στο Κίεβο. Η ποιήτρια φίλη μας Svitlana Povalyaeva θα βρισκόταν στο Maidan, την κεντρική πλατεία της πρωτεύουσας, στην τελετή αποχαιρετισμού που διοργάνωσε για τον μεγαλύτερο γιο της, τον Vassyl, ο οποίος, στα 28 του χρόνια, έπεσε στη μάχη. Ο νεότερος αδελφός του Roman σκοτώθηκε μαχόμενος το καλοκαίρι του 2022 για την απελευθέρωση του Χαρκόβου. Ήταν 24 ετών.
Επιβιβάστηκα στο τρένο νιώθοντας έναν κόμπο στο στομάχι. Άφηνα πίσω τα τρία παιδιά μου στο οικογενειακό μας σπίτι. Δεν ήταν η πρώτη φορά που έφευγα για λίγο στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αυτήν τη φορά όμως, ήμουν έντρομη.
Γνώριζα ότι, σε περίπτωση επικείμενου κινδύνου εκτόξευσης ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων, το σύστημα προειδοποίησης του τηλεφώνου μου δεν θα έδειχνε κόκκινο. Για λίγες ημέρες θα βρισκόμουν 2.000 χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μου, χωρίς πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια των θυγατέρων μου. Ήταν αφόρητο.
Εάν το σύστημα προειδοποίησης δεν λειτουργούσε, αυτό θα οφειλόταν στο γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κόψει τη ροή πληροφοριών προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης και της έγκαιρης ανίχνευσης βαλλιστικών πυραύλων από το ρωσικό έδαφος. Είχαν επίσης αναστείλει και τη στρατιωτική βοήθεια, σε βαθμό ώστε να μπλοκαριστεί και ο εξοπλισμός που είχε ήδη αποσταλεί στην Πολωνία.
Λίγες ημέρες αργότερα επέστρεψα στην Ουκρανία. Στο μεταξύ διάστημα, πραγματοποιήθηκαν διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιπροσωπειών της Ουκρανίας, της Αμερικής και της Σαουδικής Αραβίας. Η Ουκρανία ήταν έτοιμη για πλήρη και άμεση κατάπαυση του πυρός — εάν η Ρωσία έπραττε το ίδιο. Ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν ικανοποιημένος. Η ροή πληροφοριών της Αμερικής αποκαταστάθηκε, καθώς και η στρατιωτική βοήθεια που είχε συμφωνηθεί κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Μπάιντεν.
Ωστόσο, η εμπιστοσύνη έχει χαθεί. Έτσι και προδοθείς, είναι δύσκολο να παριστάνεις ότι δεν τρέχει τίποτα.
Άραγε νιώθει και η Ευρώπη προδομένη; Η εποχή της ομπρέλας ασφαλείας του ΝΑΤΟ υπό αμερικανική ηγεσία έχει τελειώσει. Οι Τραμπιστές του MAGA γυρνάνε την πλάτη. Σχεδιάζουν να ελαχιστοποιήσουν τη στρατιωτική και ανθρωπιστική παρουσία στην Ευρώπη και βγάζουν τη Ρωσία, τον επιτιθέμενο, από τη διπλωματική και οικονομική της απομόνωση.
Εάν ο Τραμπ επιθυμεί κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατόν και πάση θυσία, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν θεωρεί σημαντική τη δεινή κατάσταση της Ουκρανίας. Επιθυμεί απλώς να ελαχιστοποιήσει το κόστος για τον προϋπολογισμό των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν πλέον σε συνεδριάσεις όπως αυτές που πραγματοποιούνται στη βάση Ramstein και δεν προβλέπεται περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ για το τρέχον έτος.
Η ειρήνη με κόστος την ήττα της Ουκρανίας δεν ανησυχεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Οι απεσταλμένοι Steve Witkoff και Keith Kellogg προτείνουν σχέδια για τη διαίρεση της Ουκρανίας σε δύο ή τρία χωριστά μέρη — κατ’ εικόνα της μεταπολεμικής ναζιστικής Γερμανίας. Λες και η Ουκρανία είναι ο επιτιθέμενος και έχει χάσει τον πόλεμο.
Ωστόσο, η Ευρώπη απειλείται επίσης. Εάν ο Τραμπ σχεδιάζει να μειώσει τον αριθμό των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ευρώπη και απαιτεί συνεισφορές 5 % στον προϋπολογισμό για την άμυνα από κάθε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πιστεύει πως η άμυνα της Ευρώπης αποτελεί και πρόβλημα της Ευρώπης.
Η δε Ρωσία κρατά στάση παρατηρητή. Στη Ρωσία, το ΝΑΤΟ χωρίς την ηγεσία των ΗΠΑ δεν αποτελεί ούτε αμυντική ούτε αποτρεπτική δύναμη. Πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για την οικοδόμηση μιας «Ευρώπης της άμυνας» ικανής να εγγυηθεί από μόνη της τη δική της ασφάλεια; Αν η ερώτηση αυτή φαντάζει πολύ αφηρημένη, προσπαθήστε να απαντήσετε σε μια άλλη ερώτηση: ποιος από τους Ευρωπαίους θα υπερασπιστεί τις χώρες της Βαλτικής αν η Ρωσία εξαπολύσει επίθεση μετά τις εκπαιδευτικές επιχειρήσεις της στη Λευκορωσία τον Σεπτέμβριο του 2025;
Στον απόηχο της προδοσίας της από την Αμερική, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός ξεκάθαρου διλήμματος: να υπερασπιστεί σήμερα την Ουκρανία όπως θα υπερασπιζόταν τον εαυτό της ή να αντιμετωπίσει αύριο τον ρωσικό στρατό στα εδάφη της. Ο αγώνας αυτός δεν θα είναι εύκολος, αλλά καμία μάχη δεν χάνεται προτού δοθεί.
Στα τέλη Μαρτίου, την προσοχή μου τράβηξε μια έρευνα για τη σφυγμομέτρηση της ουκρανικής κοινής γνώμης. Πάνω από το 80 % των Ουκρανών είναι έτοιμοι να συνεχίσουν να μάχονται κατά της Ρωσίας, ακόμη και χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ.
Μένει να δούμε πόσοι Ευρωπαίοι θα σταθούν στο πλευρό μας.
«Στον απόηχο της προδοσίας εκ μέρους της Αμερικής, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός σαφέστατου διλήμματος: να υπερασπιστεί σήμερα την Ουκρανία όπως θα υπερασπιζόταν τον εαυτό της ή να αντιμετωπίσει αύριο τον ρωσικό στρατό στα εδάφη της. Ο αγώνας αυτός δεν θα είναι εύκολος, αλλά καμία μάχη δεν χάνεται προτού δοθεί. Απομένει να δούμε πόσοι Ευρωπαίοι θα σταθούν δίπλα μας», γράφει η προσκεκλημένη-έκπληξη Ουκρανή δημοσιογράφος κ. Tetyana Ogarkova.
Στον απόηχο της προδοσίας εκ μέρους της Αμερικής, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός σαφέστατου διλήμματος: να υπερασπιστεί σήμερα την Ουκρανία όπως θα υπερασπιζόταν τον εαυτό της ή να αντιμετωπίσει αύριο τον ρωσικό στρατό στα εδάφη της. Ο αγώνας αυτός δεν θα είναι εύκολος, αλλά καμία μάχη δεν χάνεται προτού δοθεί. Απομένει να δούμε πόσοι Ευρωπαίοι θα σταθούν δίπλα μας», γράφει η προσκεκλημένη-έκπληξη Ουκρανή δημοσιογράφος κ. Tetyana Ogarkova.
H κ. Tetyana Ogarkova, Ουκρανή δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος και ειδική στη λογοτεχνία, κατοικεί στο Κίεβο.Είναι συντονίστρια του διεθνούς τμήματος του Ουκρανικού Κέντρου Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για την Κρίση και συμπαρουσιάστρια του πόντκαστ «Explaining Ukraine» (Εξηγώντας τι είναι η Ουκρανία). Είναι επίσης λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Mohyla του Κιέβου και διαθέτει διδακτορικό δίπλωμα στη λογοτεχνία από το Πανεπιστήμιο Paris-XII Val-de-Marne.
