Minn Thomas Kattnig

L-akkomodazzjoni m’għadhiex affordabbli għal għadd dejjem jikber ta’ nies minħabba ż-żieda fil-prezzijiet tal-kirjiet u tal-proprjetà immobbli, u minħabba s-salarji li mhux iżommu l-pass mal-inflazzjoni. Il-kriżi tal-akkomodazzjoni fl-UE hija reali.

Dan qed iwassal għal kostijiet ogħla tal-kura tas-saħħa, telf fil-produttività, ħsara ambjentali u konsegwenzi ekonomiċi negattivi minħabba tnaqqis fil-kapaċità tal-akkwist.

Il-KESE, bħala leħen is-soċjetà ċivili organizzata, jemmen li għandha tittieħed azzjoni urġenti biex jiġi indirizzat il-falliment tas-suq fis-settur tal-akkomodazzjoni. Għalhekk, nappellaw lill-Kummissjoni biex taħdem mal-Parlament, l-Istati Membri u s-soċjetà ċivili biex tfassal pakkett komprensiv ta’ miżuri tal-UE li jistabbilixxu kundizzjonijiet qafas u d-dritt għall-akkomodazzjoni, f’konformità mal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali u l-Karta tad-Drittijiet Fundamentali.

Għalhekk nilqgħu l-ħatra ta’ Kummissarju għall-Enerġija u għall-Akkomodazzjoni u t-tħabbira li se jitressaq pjan Ewropew għal akkomodazzjoni affordabbli fil-100 jum li ġejjin. Fost affarijiet oħra neħtieġu reġistru ta’ trasparenza fl-UE kollha għat-tranżazzjonijiet tal-proprjetà immobbli, koordinazzjoni aktar semplifikata, proċeduri għall-għoti ta’ permessi aktar effiċjenti, ippjanar aħjar tal-użu tal-art, art affordabbli għall-akkomodazzjoni soċjali, aktar investiment fir-rinnovazzjoni u kostruzzjoni li ma tagħmilx ħsara lill-klima, u l-programm “L-Akkomodazzjoni l-Ewwel” (Housing First) sabiex il-persuni mingħajr dar jerġgħu jingħataw s-sigurtà u l-prospetti. Nappellaw biex l-akkomodazzjoni tiġi inkorporata fil-liġi primarja tal-UE biex b’hekk tkun rikonoxxuta bħala dritt fundamentali u mhux sepliċi komodità.

Fl-istess ħin, naqblu mar-rapport ta’ Letta li l-aċċess għall-akkomodazzjoni soċjali jeħtieġ li jiġi definit b’mod aktar wiesa’ fil-liġi dwar l-għajnuna mill-Istat.

Barra minn hekk, il-KESE jappella għal żieda sinifikanti fl-appoġġ finanzjarju għall-akkomodazzjoni soċjali. L-ewwel nett, l-investiment pubbliku fl-akkomodazzjoni soċjali jrid jiġi eskluż mir-regoli dwar id-dejn tal-Patt ta’ Stabbiltà u Tkabbir. It-tieni nett, l-iżviluppaturi u l-kooperattivi tal-proprjetà mingħajr skop ta’ qligħ, kif ukoll il-muniċipalitajiet, għandhom ikunu jistgħu jiksbu self fit-tul mingħajr imgħax permezz tal-pjattaforma ta’ investiment ippjanata jew direttament mill-Bank Ewropew tal-Investiment.

L-akkomodazzjoni disponibbli qed tkompli tonqos minħabba l-kirjiet għal żmien qasir, li saru problema f’ħafna bliet Ewropej ewlenin. Biex nindirizzaw dan il-fenomenu, neħtieġu sett ta’ għodod fil-livell tal-UE li jinkludi, fost l-oħrajn, taxxa fuq l-akkomodazzjoni vakanti u limiti massimi fuq il-kera, sabiex l-Istati Membri jkunu jistgħu jieħdu azzjoni adegwata.

Għandha tingħata wkoll attenzjoni partikolari a) biex jiġu ssodisfati l-ħtiġijiet ta’ akkomodazzjoni taż-żgħażagħ permezz ta’ programmi mmirati bħal “L-Akkomodazzjoni l-Ewwel għaż-Żgħażagħ” (Housing First for Youth) u b) għall-inklużjoni tal-persuni b’diżabilità.

Sabiex jiġi żgurat li l-akkomodazzjoni ma tkunx biss affordabbli iżda wkoll sostenibbli, ir-rinnovazzjonijiet ta’ binjiet eżistenti għandhom jingħataw prijorità fuq bini ġdid. Biex jiġu ffaċilitati rinnovazzjonijiet bħal dawn, nappellaw għal taħlita ta’ miżuri obbligatorji u ta’ appoġġ biex jiġi żgurat li tittieħed azzjoni klimatika ġusta. Neħtieġu għodod ta’ finanzjament biex kulħadd, irrispettivament mis-sitwazzjoni finanzjarja, ikun jista’ jwettaq rinnovazzjonijiet termali u tal-enerġija. Fl-istess ħin, iridu jiġu stabbiliti obbligi għas-sidien tal-proprjetà, b’mod partikolari s-sidien tal-kera, sabiex l-inkwilini jiġu protetti minn żidiet eċċessivi fil-kera minħabba trasferiment tal-ispejjeż mis-sidien.

Fl-aħħar nett, nenfasizzaw li l-kriżi tal-akkomodazzjoni ma taffettwax biss b’mod negattiv il-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini Ewropej, iżda thedded ukoll il-funzjonament bla xkiel tas-suq intern tal-UE. Għalhekk neħtieġu strateġija tal-UE dwar l-akkomodazzjoni biex tiżdied il-provvista tal-akkomodazzjoni, jiġu introdotti miżuri biex jitnaqqsu l-ispejjeż tal-kostruzzjoni, tingħata għajnuna biex jittejbu l-ħiliet tal-forza tax-xogħol, tiżdied il-produttività u tittejjeb il-prestazzjoni ambjentali tal-industrija tal-kostruzzjoni.