Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) odniósł się z zadowoleniem do nowej Wizji dla rolnictwa i żywności Komisji Europejskiej – planu reform mający na celu wzmocnienie pozycji rolników i budowanie zrównoważonych systemów żywnościowych. EKES wzywa jednak, by wspólna polityka rolna (WPR) była ambitniejsza.

Wizja, która była przedmiotem debaty na sesji plenarnej EKES-u 27 marca, obejmuje środki mające na celu zwiększenie siły przetargowej rolników oraz przejrzystości łańcucha dostaw, a także poprawę dialogu na temat polityki żywnościowej. Komisarz UE do spraw rolnictwa Christophe Hansen opisał ją jako „ukierunkowaną odpowiedź na apele o konkurencyjny, sprawiedliwy i odporny sektor rolno-spożywczy” i podkreślił znaczenie ścisłej współpracy ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym ze społeczeństwem obywatelskim.

Przewodniczący EKES-u Oliver Röpke zauważył, że wizja odzwierciedla liczne priorytety EKES-u. Stwierdził: Uznano w niej niebagatelną rolę wszystkich podmiotów sektora rolno-spożywczego w zrównoważoności i konkurencyjności, oraz dodał, że zalecenia EKES-u w niektórych obszarach sięgają znacznie dalej niż propozycje Komisji.

Członkinie i członkowie EKES-u wyrazili uznanie dla inicjatyw zmierzających do wzmocnienia roli producentów w negocjacjach i umowach. Pisemne umowy zawierające klauzule dotyczące renegocjacji zwiększą przejrzystość i wzmocnią siłę przetargową rolników – stwierdził Stojan Czukanow, sprawozdawca opinii EKES-u „Zmiana rozporządzenia w sprawie wspólnej organizacji rynków rolnych (WORR)”, która dotyczy wzmocnienia pozycji producentów w negocjacjach i zawierania umów.

Komisja planuje również zacieśnić współpracę w ramach systemu żywnościowego oraz popularyzować zrównoważoną produkcję i zdrowszy sposób odżywiania. Emilie Prouzet, sprawozdawczyni opinii EKES-u „Nowe przepisy regulujące transgraniczne egzekwowanie przepisów dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych”, uważa, że jest to pierwszy krok w kierunku wspierania rolników, który pozwala też uniknąć niepewności prawa.

Wizja przewiduje zaangażowanie na rzecz nowego ogólnounijnego systemu zarządzania ryzykiem i kryzysami zgodnie z postulatami EKES-u dotyczącymi poprawy narzędzi radzenia sobie ze wstrząsami środowiskowymi, rynkowymi i klimatycznymi. Oczekuje się również przyszłej strategii na rzecz wymiany pokoleń, która ułatwi młodym rolnikom dostęp do gruntów, nabywanie umiejętności inwestowania oraz korzystanie z infrastruktury wiejskiej.

Pomimo szerokiego wsparcia nadal istnieją obawy. Uczestnicy debaty zwrócili uwagę, że bez jasności co do następnego budżetu UE trudno jest omawiać reformę WPR po 2027 r. EKES wezwał również do skuteczniejszego egzekwowania warunkowości społecznej i ostrzegł, że wizja nie uwzględnia w pełni takich kwestii jak koncentracja na rynku i spekulacje finansowe wpływające na ceny żywności.

EKES potwierdził ponownie, że jest kluczowym partnerem Komisji, który pomaga w przełożeniu jej wizji na politykę. Zobowiązał się do dalszej współpracy, by zapewnić rolnikom, producentom, pracownikom oraz konsumentom ochronę ich interesów podczas kreowania przyszłości rolnictwa UE. (ks)