Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) is ingenomen met de nieuwe visie voor landbouw en voedsel van de Europese Commissie, een routekaart voor hervormingen om de positie van landbouwers te versterken en duurzame voedselsystemen op te bouwen. Het EESC dringt wel aan op meer ambitie in het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB).

De visie, die tijdens de EESC-zitting van 27 maart is besproken, omvat maatregelen om de onderhandelingspositie van landbouwers te versterken, de toeleveringsketen transparanter te maken en de dialoog over voedselbeleid te verbeteren. Christophe Hansen, EU-commissaris voor Landbouw, beschreef de visie als een “gerichte reactie op oproepen om de agrovoedingssector concurrerend, eerlijk en veerkrachtig te maken” en benadrukte het belang van nauwe samenwerking met alle stakeholders, waaronder ook het maatschappelijk middenveld.

EESC-voorzitter Oliver Röpke wees erop dat veel prioriteiten van het EESC in de visie zijn terug te vinden. “De Commissie erkent de cruciale bijdrage die alle actoren in de agrovoedingssector leveren aan duurzaamheid en concurrentievermogen,” zei hij, waarbij hij aantekende dat de aanbevelingen van het EESC op sommige gebieden verder gingen dan de voorstellen van de Commissie.

EESC-leden toonden zich ingenomen met initiatieven om de positie van producenten in onderhandelingen en contracten te versterken. “Schriftelijke contracten met heronderhandelingsclausules zullen voor veel meer transparantie en een veel betere onderhandelingspositie van landbouwers zorgen”, aldus Stoyan Tchoukanov, rapporteur van het EESC-advies Wijziging van de verordening gemeenschappelijke marktordening (GMO) over de versterking van de positie van producenten bij het onderhandelen over en het sluiten van contracten.

De Commissie wil ook de samenwerking in het hele voedselsysteem verbeteren en duurzame productie en gezondere voeding bevorderen. Emilie Prouzet, rapporteur van het EESC-advies Nieuwe regels voor grensoverschrijdende handhaving tegen oneerlijke handelspraktijken, beschouwt dit als een eerste stap om landbouwers te ondersteunen en tegelijkertijd rechtsonzekerheid te voorkomen.

In de visie legt de Commissie zich vast op een nieuw EU-breed systeem voor risico- en crisisbeheer, wat aansluit bij het pleidooi van het EESC voor krachtigere instrumenten om op schokken voor het milieu, de markt en het klimaat te reageren. Ook wordt een strategie voor generatievernieuwing verwacht die jonge landbouwers moet helpen met toegang tot grond, het verwerven van investeringsvaardigheden en plattelandsinfrastructuur.

Ondanks brede steun blijven er punten van zorg. Deelnemers aan het debat wezen erop dat er moeilijk over de hervorming van het GLB in de periode na 2027 valt te discussiëren als er geen duidelijkheid is over de volgende EU-begroting. Het EESC dringt er verder op aan om strenger de hand te houden aan sociale conditionaliteiten en waarschuwt dat zaken als marktconcentratie en financiële speculatie, die van invloed zijn op de voedselprijzen, onvoldoende aan bod komen in de visie.

Eens te meer wees het EESC op de cruciale rol die het vervult bij het omzetten van de visie van de Commissie in beleid. Het beloofde te blijven samenwerken om ervoor te zorgen dat de belangen van landbouwers, producenten, werknemers en consumenten worden behartigd bij het werken aan de toekomst van de landbouw in de EU. (ks)