De EU en de lidstaten moeten maatregelen nemen om de levensomstandigheden te verbeteren van mensen die langdurige zorg verlenen aan familieleden met een handicap en chronische en degeneratieve ziekten. Dit stelt het EESC in zijn initiatiefadvies Verlening van mantelzorg aan gehandicapte en oudere familieleden, dat het tijdens de plenaire zitting van oktober heeft goedgekeurd.

De rapporteur voor het advies, Pietro Vittorio Barbieri, vindt dat al die maatregelen gezamenlijk moeten worden vastgesteld door beleidsmakers, werkgevers (via de sociale dialoog), mantelzorgers en de organisaties die hen vertegenwoordigen.

“Om te beginnen moet worden erkend dat mantelzorgers heel waardevol werk verrichten en moeten zij de kans krijgen om mee te praten over de maatregelen die worden genomen met betrekking tot de zorg die zij verlenen. Vervolgens moet worden ingezet op diensten en ondersteuning op het gebied van huisvesting om isolement, marginalisering en psychologische en fysieke overbelasting van mantelzorgers te voorkomen. Als de lidstaten bepaalde dienstverlening kunnen garanderen, dan ontlast dat uiteraard voor een deel de zorgverlenende familieleden.”

Daarbij moet worden gedacht aan adequate gezondheidsdiensten voor mantelzorgers, met inbegrip van preventieve gezondheidszorg, alsmede cursussen over hoe zij voor hun eigen gezondheid kunnen zorgen. Ook noodzakelijk zijn huisvestingssteun en thuiszorg (naargelang van de behoeften op het gebied van gezondheid en verpleging) en psychologische ondersteuning van mantelzorgers en hun gezinnen.

Verder roept het EESC de lidstaten op na te denken over alternatieve vormen van beloning, waaronder financiële steun, voor mantelzorgers die het risico lopen om in armoede te vervallen omdat zij noodgedwongen hun baan hebben moeten opzeggen of minder uren zijn gaan werken.
Tevens zouden werkgevers moeten worden aangemoedigd om flexibele werkregelingen en secundaire arbeidsvoorwaarden, die verder gaan dan op grond van de nationale wetgeving is vereist, in te voeren voor werknemers die permanente zorg verlenen aan familieleden.

De COVID-19-pandemie heeft de situatie van veel mantelzorgers er waarschijnlijk nog schrijnender op gemaakt, maar er is onvoldoende actuele informatie over de omvang van deze problematiek, wat de aanpak ervan in de weg staat. (ll)