Pakkett ta’ riformi leġiżlattivi dwar id-dmirijiet ta’ rappurtar korporattiv, magħruf bħala l-“Pakkett Omnibus”, dalwaqt se jiġi żvelat mill-Kummissjoni Ewropea.  Il-pakkett għandu l-għan li jissimplifika r-regolamenti dwar is-sostenibbiltà, u jagħmel l-obbligi ta’ rapportar aktar sempliċi għan-negozji. Minn mindu tħabbar f’Novembru, kien xokk madwar l-UE, u qanqal ħafna dibattitu u argumenti kontra minn diversi gruppi. L-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivilli, it-trade unions, in-negozji, investituri, avukati u akkademiċi kollha qajmu tħassib dwar il-potenzjal tal-Pakkett Omnibus li jwassal għad-deregolamentazzjoni, u ħeġġew lill-Kummissjni tipproteġi, mhux iddgħajjef, dawk l-istrumenti.  Andriana Loredan tal-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva tispjega x’inhu involut u għaliex l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili bħall-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva jopponu l-Pakkett Omnibus.

Il-kompetittività tintuża bħala pretest għad-deregolamentazzjoni tar-regolamenti dwar is-sostenibbiltà li huma tant meħtieġa

Il-Pakkett Omnibus jiffoka fuq tliet strumenti ewlenin ta’ sostenibbiltà fil-qalba tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, jiġifieri d-Direttiva dwar ir-Rappurtar Korporattiv dwar is-Sostenibbiltà (CSRD), id-Direttiva dwar id-Diliġenza Dovuta tas-Sostenibbiltà Korporattiva (CSDDD) u r-Regolament dwar it-Tassonomija. Dan il-pakkett huwa riżultat dirett tal-bidla fid-direzzjoni tal-Kummissjoni l-ġdida, li bdiet bir-rapport ta’ Mario Draghi dwar il-Futur tal-Kompetittività Ewropea f’Settembru 2024. Ir-rapport ta’ Draghi parzjalment jattribwixxi l-istaġnar tas-swieq tal-UE għal piżijiet regolatorji eċċessivi għan-negozji, waqt li b’mod konvenjenti jinjora fatturi ewlenin oħra, bħall-inflazzjoni taż-żejt, tal-gass u tal-ikel xprunata mill-ispekulazzjoni minn kumpaniji multinazzjonali. Skont ir-rapport ta’ Draghi, il-qafas tal-UE għar-rapportar dwar is-sostenibbiltà u d-diliġenza dovuta huwa sors ewlieni ta’ piż regolatorju. Mingħajr evidenza li torbot il-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà man-nuqqas perċepit ta’ kompetittività tal-UE, din il-perspettiva dejqa saret pretest biex potenzjalment titneħħa għal kollox il-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà.

B’dan il-Pakkett Omnibus partikolari, il-Kummissjoni beħsiebha tissimplifika wħud mill-aktar strumenti kritiċi adottati reċentement biex jindirizzaw l-impatti tan-negozji l-kbar fuq in-nies u l-ambjent. Dan jinkludi s-CSDDD, li ġie adottat biss is-sena l-oħra u li għad irid jiġi implimentat.

Kwalunkwe diskussjoni dwar il-kontenut ta’ Omnibus għadha spekulattiva għalissa. Madankollu, wieħed mill-aktar riskji sinifikanti assoċjati ma’ Omnibus huwa l-ftuħ mill-ġdid leġiżlattiv tal-istrumenti ta’ sostenibbiltà, li jista’ jirriżulta fin-negozjar mill-ġdid ta’ dispożizzjonijiet ewlenin (bħar-responsabbiltà ċivili jew il-pjani ta’ tranżizzjoni klimatika skont is-CSDDD). Il-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva topponi bil-qawwa l-ftuħ mill-ġdid ta’ leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà maqbula preċedentement. Dan iżid l-inċertezza regolatorja, jipperikola r-rispett tan-negozji għad-drittijiet tal-bniedem u l-ambjent u jippenalizza lil dawk li jidħlu l-ewwel.

Influwenza kummerċjali sproporzjonata f’nofs proċess ta’ konsultazzjoni difettuż

It-tħabbira tal-Pakkett Omnibus u l-iżvilupp mill-Kummissjoni tal-proposta tagħha twettqu b’nuqqas totali ta’ trasparenza u mingħajr ebda kunsiderazzjoni għal-liġi tat-trattati tal-UE jew għar-regoli proċedurali tal-Kummissjoni stess.

Il-Kummissjoni beħsiebha tippreżenta l-inizjattiva Omnibus tagħha fi żmien qasir ħafna, li ma jippermettix valutazzjoni tal-impatt u konsultazzjoni pubblika adegwata. Dan l-approċċ huwa inkompatibbli mad-dritt ta’ parteċipazzjoni fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-UE, prinċipju demokratiku protett mil-liġi tat-trattati tal-UE. Dan jikkontradixxi wkoll il-Linji Gwida għal Regolamentazzjoni Aħjar tal-Kummissjoni stess, li jirrikjedu konsultazzjoni wiesgħa u trasparenti mal-partijiet ikkonċernati matul il-proċess tat-tfassil tal-politika tal-Kummissjoni.

Minflok, fi Frar 2025, il-Kummissjoni organizzat konsultazzjoni fid-dehra biss, l-hekk imsejħa ‘verifika tar-realtà, ma’ grupp żgħir u selettiv ta’ partijiet ikkonċernati, primarjament kumpaniji kbar u assoċjazzjonijiet tan-negozju. Ħafna minn dawn il-kumpaniji bħalissa qed jiffaċċjaw azzjoni legali minħabba abbuż tad-drittijiet tal-bniedem jew ambjentali fl-operazzjonijiet jew fil-katina tal-valur tagħhom stess. Għalhekk, huma għandhom interess qawwi li jdgħajfu l-leġiżlazzjoni dwar is-sostenibbiltà, għad-detriment tal-ħaddiema, tal-komunitajiet lokali u tal-klima. Barra minn hekk, ir-rappreżentanza sproporzjonata tan-negozji l-kbar ikkuntrastat ħafna mas-sottorappreżentanza tas-soċjetà ċivili. L-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili, it-trade unions u n-negozji ż-żgħar kienu rappreżentati b’mod simboliku biss, waqt li l-vittmi tal-abbuż korporattiv u n-negozji li jippromovu r-regolamenti dwar is-sostenibbiltà ġew kompletament esklużi mill-konverżazzjoni.

Pakkett Omnibus: theddida potenzjali għal politiki tal-klima ambizzjużi

Il-President Ursula von der Leyen u l-Kummissarju Valdis Dombrovskis, li jissorvelja l-isforz koll favur is-“simplifikazzjoni”, jidhru li qed jallinjaw mal-aġenda tal-akbar korporazzjonijiet u dawk l-aktar b’saħħithom. B’mod partikolari, l-imsieħba ewlenin tal-Kummissjoni matul l-hekk imsejħa verifika tar-realtà inkludew kumpaniji li l-attivitajiet kummerċjali tagħhom jikkontribwixxu b’mod sinifikanti għat-tibdil fil-klima u li għandhom interess li jnaqqsu l-obbligi klimatiċi, bħal kumpaniji fis-setturi taż-żejt, tal-gass, tal-petrokimika, tal-karozzi u dawk finanzjarji. Minħabba l-kriżi klimatika attwali u l-impatti negattivi tagħha fuq in-nies u l-ambjent, dan iqajjem tħassib dwar jekk il-Pakkett Omnibus huwiex se jkun pass lura għall-politiki dwar il-klima.

Il-prijorità tal-Kummissjoni għandha tkun l-implimentazzjoni aktar milli d-deregolamentazzjoni

Jekk il-Kummissjoni hija verament imħassba dwar il-kompetittività u piż regolatorju mnaqqas, kif ukoll id-drittijiet tal-bniedem u l-ġustizzja klimatika, għandha tikkunsidra kif timplimenta b’mod effettiv l-istrumenti ta’ sostenibbiltà. Dan jista’ jsir faċilment billi jiġu żviluppati linji gwida biex jassistu lill-kumpaniji u lill-awtoritajiet tal-Istati Membri, kif speċifikat fis-CSDDD, kif ukoll billi jiġu żviluppati l-finanzjament u l-bini tal-kapaċitajiet. Dan l-approċċ jindirizza l-kritika tar-rapport ta’ Draghi dwar nuqqas ta’ gwida biex tiġi ffaċilitata l-applikazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar is-sostenibbiltà.

Fl-aħħar mill-aħħar, il-kitba mill-ġdid b’mod sigriet ta’ regolamenti kruċjali dwar is-sostenibbiltà wara bibien magħluqa, b’xi wħud mill-akbar korporazzjonijiet tad-dinja, ċertament mhijiex it-triq lejn il-kisba ta’ kompetittività ġenwina. 

Andriana Loredan hija uffiċjal tal-politika fil-Koalizzjoni Ewropea għall-Ġustizzja Korporattiva u ilha involuta fil-promozzjoni tad-Direttiva dwar id-Diliġenza Dovuta tas-Sostenibbiltà Korporattiva minn mindu l-proposta ġiet ippubblikata għall-ewwel darba fl-2022. Qabel kienet taħdem fuq is-suġġett tan-negozju u d-drittijiet tal-bniedem minn perspettiva ta’ xogħol furzat, mal-Anti-Slavery International.