European Economic
and Social Committee
Reet Teder: “Għall-erwieħ erġajna lura”
Meta l-kriżi bdiet f’nofs Marzu, is-sitwazzjoni kollha kienet tassew unika u li ma tantx titwemmen. Kważi kollox kien magħluq kullimkien fl-Ewropa u ħadd ma kien jaf f’dak iż-żmien jekk il-lockdown kienx fil-fatt qed jgħin jew le. Li nsalvaw ħajjet in-nies kienet l-aktar ħaġa importanti u l-ekonomija kellha tiġi ssagrifikata.
Rajna l-erba’ libertajiet tal-Ewropa jisparixxu f’ħakka t’għajn. Is-suq uniku kważi sparixxa. Rajna Stat Membru wieħed jimblokka l-kunsinni lil Stat Membru ieħor u xerrejja litteralment jistennew barra l-fabbriki tal-maskri fiċ-Ċina biex jagħmlu offerti aħjar minn ħaddieħor.
F’pajjiżi, l-Estonja, is-sitwazzjoni ma kinitx ħażina wisq. Is-sistema tas-saħħa kienet kapaċi tlaħħaq, u ma mietux ħafna nies minħabba l-COVID-19 (69 b’kollox). Fil-bidu, kien hemm nuqqas ta’ maskri u tagħmir protettiv ieħor, iżda fl-aħħar mill-aħħar dan ġie solvut. Kien tajjeb naraw kif ċerti kumpaniji bidlu daqshekk malajr il-produzzjoni tagħhom u bdew jimmanifatturaw it-tagħmir meħtieġ, filwaqt li oħrajn għenu bil-kunsinni.
Familti u jien immaniġjana pjuttost tajjeb. Peress li ngħixu f’darna bi ġnien f’żona mħaddra, ma batejniex daqshekk. Naturalment, kważi kollox kien magħluq – ċentri kummerċjali, skejjel, ċinema, teatri u faċilitajiet sportivi, iżda mixja barra (biż-żamma ta’ distanza!) kienet possibbli u saħansitra rrakkomandata.
Kienet eċċezzjonali naraw l-ispinta reali online ta’ kollox – mix-xiri għal seminars u l-komunikazzjoni. F’daqqa waħda kollox beda jsir permezz tal-internet – anke t-tagħlim tal-iskola. Mil-lum għal għada, it-tagħlim beda jsir online. U l-għalliema u t-tfal marru tajjeb. Kulħadd tgħallem ħafna matul il-kriżi u kien tassew pożittiv nara kemm binti mmissjat l-iskola tagħha.
Ix-xogħol, it-tim legali tal-organizzazzjoni tiegħi, il-Kamra tal-Kummerċ u l-Industrija Estonjana, ipprovda numru rekord ta’ konsultazzjonijiet matul dan iż-żmien. Ir-rikonoxximent ta’ force majeure laħaq l-ogħla livell rekord. Is-sitwazzjoni ekonomika qed titjieb bil-mod, iżda xi setturi għadhom qed iħabbtu wiċċhom ma’ diffikultajiet kbar. Nibża li dan jista’ jkun biss il-bidu u li fil-ħarifa, l-affarijiet jistgħu jmorru għall-agħar. Għalissa, il-miżuri tal-gvern qed jgħinu ħafna nies, iżda x’se jiġri jekk dawn jiġu fi tmiemhom?
Żminijiet diffiċli bħal dawn iġiegħlek taħseb u tapprezza l-ħajja li ngħixu u l-libertà tagħna, fl-Ewropa u anke fil-Kumitat. Huwa tassew lussuż ġenwin li nistgħu nivvjaġġaw, niġu Brussell u jkollna d-dibattiti tagħna. Huwa importanti ħafna li nkomplu l-ħidma tagħna, sabiex inżommu rabta reali bejn persuni differenti f’pajjiżi differenti tal-UE, bil-kriżi jew mingħajrha.