Door de groep Werknemers van het EESC 

Er is een tendens om allerlei gebeurtenissen te bestempelen als sleutelmomenten en gebeurtenissen van de eeuw, wat tot een uitholling van deze begrippen leidt. Maar nu, vlak voordat de nieuwe Europese Commissie aantreedt, zijn we echt getuige van zo’n scharniermoment: extreemrechts wint terrein, de onvrede onder de bevolking neemt over het hele continent toe, de oorlog in Oekraïne woedt voort en de Gaza-oorlog dreigt te escaleren tot een open regionale oorlog. 

Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan is de teerling nog niet geworpen, maar de tarieven blijven stijgen en de handelsoorlog met China wordt feller, wat ongetwijfeld zal leiden tot verdere verstoringen in de toeleveringsketens en de consumentenprijzen, die uiteindelijk door de burger zullen worden gevoeld.

Ondertussen bereikten het Europees Parlement en de Raad van de EU in het voorjaar overeenstemming over nieuwe bezuinigingsmaatregelen voor de EU en blijven de “zuinige” EU-lidstaten extra eigen middelen en leenopties blokkeren. De EU wordt geconfronteerd met toenemende klimaatdruk, sociale onrust, extremisme en fascisme, aanvallen op de democratie en de opmars van autoritarisme. Deze problemen en de dreiging van nucleaire vernietiging en een open oorlog aan de buitengrenzen van de EU zouden de EU-leiders ertoe moeten aanzetten hun kortzichtigheid te laten varen en hun interne ruzies bij te leggen. Een beleid dat ongelijkheid en rechtvaardigheid negeert (of zich beperkt tot lippendienst) is gedoemd te mislukken. Burgers zijn het beu om steeds dezelfde riedeltjes te horen, hoe goed verpakt ook, om zich vervolgens te realiseren dat hun situatie steeds onzekerder wordt, dat ze moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen, dat hun banen verdwijnen en dat hun inkomens dalen. Extreemrechts populisme buit deze gevoelens uit en gaat fundamentele vragen uit de weg door immigranten de schuld te geven.

Zonder sociale rechtvaardigheid kan er in de lidstaten geen sprake zijn van stabiliteit of betrouwbare partners, noch van de eendracht die noodzakelijk is om de uitdagingen van de EU de baas te kunnen. Laten we van sociale vooruitgang de verbindende kracht achter deze nieuwe EU-legislatuur maken.