Het 9e Europees Migratieforum (EMF), dat werd georganiseerd door het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en het directoraat-generaal Migratie en Binnenlandse Zaken van de Europese Commissie, besteedde met name aandacht aan de vraag hoe het maatschappelijk middenveld een sleutelrol kan spelen bij de komende uitvoering van het migratie- en asielpact, en belichtte daarbij het werk dat de maatschappelijke organisaties in het veld verrichten.

Het Europees Migratieforum, dat eind november in Brussel werd gehouden, richtte de schijnwerper op het migratie- en asielpact dat in juni 2024 in werking is getreden. De deelnemers bogen zich over de komende tenuitvoerlegging van het pact en gingen na hoe het maatschappelijk middenveld kan helpen het pact te ondersteunen en op humane wijze toe te passen. Daarnaast werd dieper ingegaan op het nieuwe permanente solidariteitsmechanisme, dat asiel- en terugkeerprocedures, adequate opvangvoorzieningen en het actieplan inzake integratie en inclusie 2021-2027 beter op elkaar afstemt.

Ylva Johansson, aftredend Europees commissaris voor Binnenlandse Zaken, tijdens de openingssessie: “Het doet mij plezier dat het een van mijn laatste publieke taken als commissaris is om te spreken op het Europees Migratieforum, een cruciaal platform dat maatschappelijke organisaties, EU-lidstaten en beleidsmakers helpt de uitdagingen op het gebied van migratiebeheer aan te gaan en tegelijk de kansen in dat verband te grijpen. Onze discussies door de jaren heen zijn altijd inspirerend geweest. Samen kunnen we sterkere, veerkrachtigere gemeenschappen opbouwen, onze waarden hoog houden en ervoor zorgen dat Europa een toevluchtsoord en een plek van mogelijkheden blijft.”

EESC-voorzitter Oliver Röpke bedankte commissaris Johansson voor haar inspanningen om het migratiebeleid van de EU te hervormen. “We moeten ervoor zorgen dat het migratiepact op de meest humane en duurzame manier wordt uitgevoerd en de enige manier waarop we dat kunnen doen is door ons oor te luisteren te leggen bij de maatschappelijke organisaties in het veld. Dat het pact is goedgekeurd betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten – je zou zelfs kunnen zeggen dat het echte werk nu pas begint,” zo waarschuwde Röpke.

Het Europees Migratieforum werd in 2015 opgericht als platform voor dialoog tussen het maatschappelijk middenveld, instellingen en overheden over kwesties in verband met migratie en de integratie van onderdanen van derde landen. Het komt één keer per jaar bijeen om de laatste beleidsontwikkelingen te bespreken en informatie te verzamelen en uit te wisselen over de manier waarop Europees beleid wordt uitgevoerd op regionaal, lokaal en basisniveau.

Elk jaar richt het forum zich op een ander thema, dat wordt gekozen op basis van de inbreng van maatschappelijke organisaties tijdens raadplegingen in de maanden voorafgaand aan het evenement. Tot nog toe zijn onderwerpen behandeld als veilige migratieroutes, de toegang van migranten tot rechten en diensten en tot de EU, een meer inclusieve Europese arbeidsmarkt voor migranten en de rol van jongeren.

Het EESC heeft al een aantal belangrijke adviezen uitgebracht over grote thema’s in verband met migratie en asiel, onder meer over de ontwikkeling van het migratie- en asielpact, over de verordening asiel- en migratiebeheer, over het Pakket veiligheidsunie / Schengenpakket, en over het actieplan inzake integratie en inclusie 2021-2027. Ook heeft het EESC in 2019 een permanente groep Immigratie en integratie opgezet, die bijdraagt aan de concrete invulling van de rol van het EESC als bemiddelaar tussen het maatschappelijk middenveld en de EU-instellingen op het gebied van migratievraagstukken, en zich tegelijkertijd inzet voor de ontwikkeling van een gemeenschappelijk Europees immigratie- en integratiebeleid. (lm)