Il-bdiewa Ewropej jiffaċċjaw kriżijiet dejjem akbar, minn temp estrem sa instabbiltà tas-suq u kompetizzjoni inġusta. Il-Kumitat Ekonomiku u Soċjali Ewropew (KESE) iwissi li l-politiki attwali tal-UE jonqsu milli jipproteġu lill-bdiewa u jappella għal riformi urġenti biex jiġi żgurat id-dħul, tissaħħaħ is-setgħa tan-negozjar u tiġi żgurata agrikoltura sostenibbli.

F’Opinjoni mitluba mill-Presidenza Pollakka tal-UE, il-KESE appella għal sistema agrikola aktar reżiljenti, li tqiegħed lill-bdiewa fil-qalba tagħha.

“Il-biedja hija professjoni nobbli b’żewġ objettivi ewlenin: il-produzzjoni ta’ ikel sikur tal-ogħla kwalità għall-konsum mill-bniedem u ż-żamma u t-titjib tal-ambjent. Kulma nitolbu għal dan huwa paga onesta għal jum ta’ xogħol ġenwin u rispett u prezz ġust għall-ikel li nipprovdu,” qal Joe Healy, wieħed mit-tliet relaturi tal-Opinjoni.

Skont il-KESE, il-Politika Agrikola Komuni (PAK) mhijiex mgħammra biżżejjed biex tindirizza l-isfidi tal-lum. L-għodod finanzjarji li tirrakkomanda biex jiġu appoġġjati l-bdiewa jinkludu assigurazzjoni pubblika kontra d-diżastri naturali, għajnuna kontroċiklika u pagamenti diretti. Il-fondi mutwi, li diġà jintużaw f’ċerti pajjiżi tal-UE, jistgħu jipprovdu xibka ta’ sikurezza addizzjonali, iffinanzjata b’mod kollettiv mill-bdiewa, l-industrija, il-gvernijiet reġjonali u l-UE.

Peress li hija ppjanata reviżjoni tal-PAK wara l-2027, il-KESE rrakkomanda li l-baġit tagħha jerġa’ lura għal mill-inqas 0,5 % tal-PDG tal-UE. Huma meħtieġa regolamenti kummerċjali aktar stretti biex jiġi żgurat li l-prodotti importati jissodisfaw l-istandards ambjentali u tax-xogħol tal-UE.

Tħassib ewlieni ieħor huwa l-bejgħ bi prezzijiet orħos mill-kost, prattika li tpoġġi lill-bdiewa taħt pressjoni finanzjarja estrema. Il-KESE qed iħeġġeġ lil dawk li jfasslu l-politika tal-UE biex, abbażi tal-liġijiet dwar il-katina alimentari ta’ Spanja bħala mudell, jikkunsidraw bis-serjetà l-projbizzjoni ta’ xiri bi prezzijiet orħos mill-kost biex jiġi evitat li bejjiegħa bl-imnut kbar jimbuttaw lill-bdiewa barra mis-suq.

Sabiex jittejbu t-trasparenza u s-saħħa fis-suq tal-bdiewa, il-KESE ppropona ċentru diġitali tal-UE għall-monitoraġġ tal-prezzijiet, l-ispejjeż u l-profitti. Huwa rrakkomanda wkoll negozjati kollettivi dwar il-prezzijiet u aktar appoġġ għall-kooperattivi u l-organizzazzjonijiet tal-produtturi. Hemm bżonn ta’ aktar indipendenza ekonomika u kompetittività fis-settur tal-agrikoltura tal-UE.

Għalkemm l-għanijiet klimatiċi huma essenzjali, il-bdiewa ma jistgħux iġarrbu l-kostijiet waħedhom. Fond għas-sostenibbiltà jista’ jgħinhom fit-tranżizzjoni lejn prattiki aktar ekoloġiċi. L-Opinjoni wissiet dwar ir-riskju ta’ rilokazzjoni tal-emissjonijiet tal-karbonju, peress li r-regoli stretti tal-UE jpoġġu lill-bdiewa lokali fi żvantaġġ meta mqabbla ma’ kompetituri mhux tal-UE.

Il-KESE enfasizza l-importanza tal-investiment fl-iżvilupp rurali, l-innovazzjoni u regoli tal-PAK aktar sempliċi. Peress li l-bdiewa jinsabu taħt pressjoni dejjem akbar, l-urġenza hija ċara: il-mexxejja tal-UE jridu jaġixxu qabel ma jisparixxu aktar azjendi agrikoli. (ks)