EESC info

Verklaring van EESC-voorzitter Christa Schweng

Het doet mij deugd dat de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad een gezamenlijke verklaring over de opzet van de conferentie over de toekomst van Europa hebben ondertekend. Het Europees Economisch en Sociaal Comité is als waarnemer uitgenodigd en verheugt zich erop actief deel te nemen aan de besprekingen.

Ik ben blij dat de belangrijke rol en participatie van het maatschappelijk middenveld in de conferentie zijn bevestigd. Het EESC kijkt ernaar uit om substantiële en waardevolle input te leveren en daarbij nauw samen te werken met de honderden organisaties die door onze leden worden vertegenwoordigd. Wij zijn gaarne bereid onze expertise op het terrein in te brengen in de debatten, om ervoor te helpen zorgen dat er een nieuw, overtuigend narratief voor de EU uit de bus komt.

De conferentie over de toekomst van Europa biedt de Europese Unie een unieke maatschappelijke kans. Bedrijven, werknemers, landbouwers, consumenten en ngo’s krijgen hiermee eindelijk een gestructureerde stem in het kapittel, zodat ze aan de vormgeving van het toekomstige EU-beleid kunnen meewerken. Dit is hoognodig om hun een gevoel van ownership te geven, want de Europese Unie is per slot van rekening hun zaak. Bij de vormgeving van de toekomst van de Europese Unie moet ernaar worden gestreefd dat de EU sterker uit de COVID-19-crisis tevoorschijn komt. Dit doel kan alleen worden bereikt als de burgers en andere belanghebbenden uit alle geledingen van de samenleving er actief bij betrokken worden.

Door de pandemie is de discussie over de toekomst van Europa en de uitdagingen waarvoor de Unie staat belangrijker en actueler dan ooit. Wij moeten van deze crisis leren en verder nadenken hoe wij onze samenlevingen en economieën weerbaarder kunnen maken. Ook zou kunnen worden gesproken over andere belangrijke thema’s, zoals een visie op een veerkrachtig Europa na COVID-19 dat welvarend, sociaal inclusief en economisch duurzaam is en dat een antwoord biedt op het dilemma van nationale soevereiniteit versus de noodzaak om gemeenschappelijke Europese oplossingen te vinden.

De wederopbouw na de pandemie moet worden aangegrepen om Europa een nieuw fundament van democratische participatie te geven. Het zou een grote vergissing zijn om zo weinigen te laten beslissen over het lot en de toekomst van zovelen, zo klonk het op de door het EESC georganiseerde dagen voor het maatschappelijk middenveld 2021.

De dagen voor het maatschappelijk middenveld stonden dit jaar in het teken van een duurzaam herstel voor de toekomst van de Europese burgers. Vijf dagen lang, van 1 t/m 5 maart 2021, werden interactieve onlinediscussies gehouden, die meer dan 1400 deelnemers en kijkers uit verre oorden als Afrika, Azië en Noord- en Zuid-Amerika trokken.

Sprekers zagen een lichtpuntje in de pandemie: weliswaar moest de conferentie over de toekomst van Europa worden uitgesteld, maar de maatschappelijke organisaties hebben zich weten op te werpen als steunpilaar van regeringen die de grootste moeite hebben om de enorme crisis het hoofd te bieden. Volgens hen was dit het beste bewijs dat het maatschappelijk middenveld een plaats verdient aan de onderhandelingstafel waar de toekomst van Europa zal worden beklonken.

“Ik ben blij dat de Commissie het zo belangrijk vindt dat burgers bij de Conferentie over de toekomst van Europa worden betrokken", aldus EESC-voorzitter Christa Schweng. “U kunt erop rekenen dat het Comité een substantiële bijdrage aan de debatten zal leveren door werknemers, werkgevers en het maatschappelijk middenveld te betrekken en door als multiplier en ambassadeur het debat naar onze ledenorganisaties te brengen.”

Brikena Xhomaqi, covoorzitter van de verbindingsgroep die het evenement mede organiseerde, stond bij de afsluiting van het evenement stil bij de prominente rol die jongerenorganisaties vervulden in de workshops: “Ik nodig iedereen uit om van solidariteit tussen de generaties onze valuta te maken voor een duurzaam herstel voor de toekomst van Europa.”

In de conclusies van de acht workshops wordt een pad uitgestippeld naar een betere toekomst voor de burgers van Europa, waarbij onder meer nadruk wordt gelegd op de noodzaak om:

• intermediaire organisaties (maatschappelijke organisaties, partijen, vakbonden enz.) te versterken, burgerschapsvorming en digitaal onderwijs te stimuleren en besluitvormende burgervergaderingen op te richten;
• meer bekendheid te geven aan de sociale economie als een levensvatbaar bedrijfsmodel voor duurzaam herstel dat niet alleen op winst is gericht en dat ongelijkheid en klimaatverandering helpt aan te pakken, met middelen die daarvoor in het herstelplan en NextGenerationEU worden uitgetrokken;
• te investeren in cultuur en onderwijs om een veerkrachtigere en duurzamere toekomst voor Europa op te bouwen. Investeren in “harde” infrastructuur is niet genoeg: mensen moeten centraal komen te staan in het herstel;
• de optie van een universeel basisinkomen en werkgarantieregelingen uit de politieke sfeer halen en beter onderzoeken als een haalbare oplossing die goed is voor mens en planeet; 
• jongeren de kans geven om overal in Europa op zinvolle wijze te participeren en betrokken te blijven en hun stem te laten horen, niet alleen bij kwesties die vooral hen aangaan, maar ook op allerlei andere beleidsterreinen;
• ervoor te zorgen dat de Europese Green Deal beter bijdraagt tot het uitbannen van armoede, onrechtvaardigheid en genderongelijkheid;
• vaart te zetten achter de renovatie van gebouwen in Europa door mensen meer bewust te maken van de desbetreffende kansen en uitdagingen en door groepen uit het maatschappelijk middenveld, zoals vertegenwoordigers van eigenaars van gebouwen en architecten, te mobiliseren om de doelstellingen van de renovatiegolf in Europa te verwezenlijken;
• maatschappelijke organisaties nauw te betrekken bij de uitvoering van de nationale herstelplannen, opdat deze anders verloopt dan de voorbereidingsfase, waarin de maatschappelijke organisaties geen rol van betekenis speelden. Beleidsmakers moeten bij vrijwilligerswerk niet alleen kijken naar wat de geïnvesteerde uren opleveren; vrijwilligerswerk vormt ook een uiting van Europese waarden en een voorbeeld voor anderen van de veranderingen die we kunnen maken op weg naar de op solidariteit, inclusie en democratische beginselen gebaseerde samenleving die we met Europa voor ogen hebben.

De volledige conclusies van de dagen voor het maatschappelijk middenveld zullen binnenkort op de website van het EESC worden gezet. (dm)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft het nieuwe migratie- en asielpact met open armen ontvangen, maar zegt dat de voorstellen moeilijk uitvoerbaar zijn en dat er geen sprake is van een duidelijke stap in de richting van een veerkrachtige en toekomstgerichte gemeenschappelijke EU-strategie voor migratie en asiel. In twee adviezen, waarin het zich buigt over verschillende voorstellen voor verordeningen op het gebied van asielbeheer en -procedures, stelt het EESC dat het nieuwe pact wellicht geen garantie biedt voor een eerlijke en efficiënte behandeling van asielaanvragen.

Integendeel, de last van de verantwoordelijkheid en het ongemak voor de landen van eerste binnenkomst zal alleen maar toenemen, aangezien het voorgestelde solidariteitsmechanisme, dat de migratiestromen aan de grens moet helpen beheersen, gebaseerd is op hypothetische vrijwillige solidariteit.

Dit mechanisme houdt namelijk in dat de lidstaten de mogelijkheid hebben om te kiezen of ze al dan niet willen deelnemen aan herplaatsing of terugkeersponsoring van personen die zich in een irreguliere situatie bevinden. Maar er wordt niet gesproken over de prikkels die nodig zijn om de lidstaten aan te zetten tot deelname aan dit mechanisme, noch over duidelijke criteria voor het bepalen van de bijdrage van elk land.

In combinatie met de nieuwe voorstellen van het pact voor voorafgaande screening en grenstoezicht, die waarschijnlijk zullen leiden tot ingewikkelde en langdurige procedures aan de buitengrenzen van de EU, kan het mechanisme ertoe leiden dat de landen van eerste binnenkomst veranderen in detentie- of pre-departurecentra, waardoor de kans op schendingen van de mensenrechten en druk op de gastgemeenschappen toeneemt.

“We zijn blij dat in de voorgestelde verordeningen de beginselen van solidariteit en billijke verdeling van de verantwoordelijkheid worden ingeroepen, maar de solidariteitsverplichtingen van de landen van eerste binnenkomst zijn onevenredig,” aldus Dimitris Dimitriadis, die het advies over asiel- en migratiebeheer heeft opgesteld.

Panagiotis Gkofas, rapporteur voor het advies over asielprocedures, vreest dat de voorgestelde verordeningen uiteindelijk een enorme last op de schouders van de Zuid-Europese lidstaten zullen leggen: “Ze zullen de facto gedwongen zijn tal van asielaanvragen af te wijzen, zelfs die welke aan de voorwaarden voor het verlenen van asiel voldoen, om te voorkomen dat steeds meer mensen onder onmenselijke omstandigheden worden vastgehouden.

Het onvermijdelijke gevolg zal zijn dat de verordeningen onuitvoerbaar zijn en niet het beoogde resultaat zullen opleveren,” aldus de heer Gkofas. (ll)

Het digitale geldwezen moet dringend worden gereguleerd en de Europese Commissie is goed op koers om dit te doen. Dit is de belangrijkste boodschap in drie, tijdens de februarizitting goedgekeurde adviezen van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) waarin het zich achter de recente voorstellen van de Commissie voor de regulering van de digitale financiële sector schaart.

In het advies van Petru Sorin Dandea en Jörg Freiherr Frank von Fürstenwerth spreekt het EESC zijn steun uit voor het voorstel van de Commissie inzake de strategie voor het digitale geldwezen, en benadrukt het dat de voornaamste met de digitalisering gepaard gaande uitdagingen in de financiële sector van de EU resoluut moeten worden aangegaan. De digitalisering brengt namelijk niet alleen grote kansen met zich mee, maar ook risico’s die niet veronachtzaamd mogen worden en onverwijld moeten worden aangepakt.

Het advies van Giuseppe Guerini, waarin het EESC zich schaart achter de twee initiatieven van de Commissie inzake markten in cryptoactiva en een proefregeling voor marktinfrastructuren op basis van “distributed ledger”-technologie, ligt in dezelfde lijn. Op dit gebied zijn dringend maatregelen geboden ter regulering van deze technologie, die alsmaar aan terrein wint, steeds vaker in de praktijk wordt toegepast en voortdurend en snel evolueert.

Tot slot spreekt het EESC in het advies van Antonio García del Riego zijn steun uit voor het voorstel van de Commissie betreffende digitale operationele veerkracht (DORA), waarmee wordt beoogd juridische duidelijkheid over ICT-risicobepalingen te verschaffen, de complexiteit van de regelgeving te verminderen, een reeks gemeenschappelijke normen voor het verminderen van ICT-risico’s vast stellen en een geharmoniseerde toezichtsaanpak te bevorderen, terwijl tegelijkertijd rechtszekerheid en de nodige waarborgen voor financiële instellingen en ICT-aanbieders worden geboden. (mp)

De nationale plannen voor herstel en veerkracht (NPHV’s) zouden efficiënter en doeltreffender zijn als maatschappelijke organisaties er sneller en op grotere schaal bij zouden worden betrokken. Dit is de kern van de resolutie “Betrekken van maatschappelijke organisaties bij de nationale plannen voor herstel en veerkracht – Wat werkt en wat niet?”, aangenomen tijdens de februarizitting van het EESC en gepresenteerd tijdens een debat met EESC-voorzitter Christa Schweng en Johannes Hahn, Europees commissaris voor Begroting en Administratie.

Over het resultaat zei mevrouw Schweng het volgende: “Met deze resolutie, waarin een breed scala van economische en maatschappelijke aspecten wordt geanalyseerd, kunnen wij een krachtig signaal afgeven dat de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties van cruciaal belang is. De herstelplannen moeten resultaten opleveren om de huidige crisis te boven te komen en om een eerlijke en rechtvaardige groene en digitale transitie daadwerkelijk te ondersteunen. In een tweede fase, als de fondsen eenmaal operationeel zijn, kunnen EESC-leden heel goed beoordelen of het geld op een doeltreffende manier wordt besteed en of het bedrijven, werknemers en maatschappelijke organisaties in nood bereikt."

Van zijn kant zei de heer Hahn dat er regels zijn ingevoerd en dat de Commissie zal blijven aandringen op betrokkenheid van de belanghebbenden bij deze hervormingen: “De verordening inzake de faciliteit voor herstel en veerkracht stimuleert breed overleg, intensieve interacties en communicatie met de lokale en regionale overheden in alle stadia van de uitvoering. Dit zal leiden tot echte betrokkenheid bij de plannen, wat een succesvolle uitvoering ervan zal vergemakkelijken. Meer in het bijzonder moeten de lidstaten ons meedelen hoe uw inbreng als vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld in het plan tot uiting komt.”

De resolutie is opgesteld door de EESC-leden Gonçalo Lobo Xavier (groep Werkgevers), Javier Doz Orrit (groep Werknemers) en Luca Jahier (groep Diversiteit Europa). Zij coördineerden de werkzaamheden van 27 delegaties van elk drie leden, die toezien op de betrokkenheid van maatschappelijke organisaties bij de opstelling, uitvoering en evaluatie van de NPHV’s. (mp, na)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) steunt de wetgevingsvoorstellen van de Commissie inzake efficiëntere en billijkere belastingheffing en prijst het feit dat deze op mondiaal niveau worden gecoördineerd.

In een advies dat door de voltallige vergadering op 24 februari is goedgekeurd, schaart het EESC zich volledig achter het pakket van de Europese Commissie voor billijke en eenvoudige belastingheffing. De rapporteur voor het advies, Krister Andersson, zegt dat deze voorstellen moeten worden afgestemd op de besprekingen die op mondiaal niveau bij de OESO worden gevoerd binnen het Inclusief Kader inzake grondslaguitholling en winstverschuiving. “Dit is van essentieel belang om een wereldwijde consensus te bereiken en unilaterale maatregelen te vermijden”, zo verklaarde hij.

Het EESC deelt de mening dat de totstandbrenging van billijke en efficiënte belastingheffing nog belangrijker is in de nasleep van de COVID-19-crisis. Het ontvouwt in het advies zijn visie op belangrijke onderwerpen als goed fiscaal bestuur in de EU, bestrijding van belastingfraude en -ontduiking, fiscale rapportageverplichtingen, btw-behandeling van financiële diensten, en belasting- en arbeidsvoorschriften voor digitale platforms. Het EESC doet onder meer voorstellen voor een Europees pact om belastingfraude, -ontduiking en -ontwijking en het witwassen van geld doeltreffend te bestrijden. (na)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft zijn standpunt over de economische prioriteiten van de EU voor 2021 bepaald. Het juicht het toe dat de door de Europese Commissie voorgestelde strategie maatregelen bevat om de COVID-19-pandemie het hoofd te bieden tegen de achtergrond van de Europese Green Deal, maar betreurt het wel dat de strategie te weinig aandacht besteedt aan sociale kwesties. Het waarschuwt bovendien voor het al te vroeg afbouwen van steunmaatregelen en pleit voor nieuwe begrotingsregels die de sociale en economische realiteit na de pandemie recht doen.

Het EESC is teleurgesteld dat in de door de Commissie voorgestelde economische strategie, die dit jaar wordt aangevuld met richtsnoeren voor de tenuitvoerlegging van de faciliteit voor herstel en veerkracht, maar weinig aandacht wordt besteed aan sociale kwesties. Dit zal niet de weg banen voor de consistente en langverwachte uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten. Bovendien komt zo een rechtvaardige transitie naar een groene en digitale economie in gevaar. De transitie mag niet nog meer armoede en sociale uitsluiting in de hand werken.

Een en ander staat ook te lezen in een van de conclusies van het op 24 februari goedgekeurde EESC-advies Jaarlijkse strategie voor duurzame groei 2021.

Krzysztof Balon, rapporteur van het advies, zei hierover het volgende: “Het zal van cruciaal belang zijn te zorgen voor een evenwichtige verdeling van de baten van het economisch herstel, die niet alleen zullen bijdragen tot het verbeteren van de sociale rechtvaardigheid, maar ook tot het stabiliseren van de vraag als voorwaarde voor economisch herstel.” (n.v.t.)

De Europese strategie voor Een renovatiegolf voor Europa is een absolute must en van cruciaal belang voor de Europese Unie en haar burgers. In een advies van Pierre Jean Coulon en Laurențiu Plosceanu, dat tijdens de zitting van februari werd goedgekeurd, steunt het EESC het voorstel van de Europese Commissie over de renovatie van gebouwen als een manier om onze gebouwen te vergroenen, banen te scheppen en de levenskwaliteit te verbeteren.

Woningen en andere gebouwen in de EU, die 40% van het totale energieverbruik voor hun rekening nemen, moeten een renovatiegolf ondergaan - een initiatief waartoe de Europese Unie de aanzet heeft gegeven. Deze strategie maakt deel uit van een holistische aanpak die bestaat uit langetermijninvesteringen van de overheid, duurzame ontwikkeling, bescherming van de gezondheid (inclusief de omgang met asbest bij renovatiewerkzaamheden), een groene transitie en een effectieve tenuitvoerlegging van de Europese pijler van sociale rechten met betrekking tot duurzame en betaalbare huisvesting.

Tijdens het debat zei de heer Coulon het volgende: “De renovatiestrategie is voor de Europese Unie een “win-win-win”-aanpak is, dat wil zeggen een aanpak die op drie fronten winst oplevert, namelijk voor het klimaat, voor het herstel van de economie via lokale werkgelegenheid, en ten slotte voor de strijd tegen de pandemie en energiearmoede, met betaalbare huisvesting voor iedereen, inclusief kwetsbare personen.

De heer Plosceanu trok de conclusie dat "deze strategie de Europese Unie dichter bij haar burgers en de plaatsen waar zij wonen moet brengen, en het Comité zal deze strategie steunen en er met zijn bespiegelingen en voorstellen actief aan meewerken. Dit begint met een goede communicatiecampagne over de geldende renovatieregelingen en de toegang daartoe. (mp)

Verklaring over het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten, loontransparantie en de strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030

Wij kijken ernaar uit om ons te buigen over de drie grote initiatieven van de Europese Commissie: een mededeling over het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten, een voorstel voor een richtlijn ter versterking van de toepassing van het beginsel van gelijke beloning van mannen en vrouwen voor gelijke of gelijkwaardige arbeid door middel van belonings­transparantie en handhavingsmechanismen, en de strategie voor de rechten van personen met een handicap 2021-2030.

Europa staat voor de grootste maatschappelijke gelijkheid ter wereld, de strengste normen inzake arbeidsomstandigheden en een verreikende sociale bescherming. Een sterk sociaal Europa vormt de basis voor de welvaart en het welzijn van onze burgers en voor een concurrerende, veerkrachtige, groene en digitale economie, die bestaat bij de gratie van een geschoolde, innovatieve beroepsbevolking.
Het Europees Economisch en Sociaal Comité is vast voornemens om de EU-instellingen en de lidstaten te steunen: het is nu immers van het grootste belang dat we allemaal - besluitvormers en alle belanghebbenden - onze krachten bundelen om ervoor te zorgen dat Europa sterker en veerkrachtiger uit deze pandemie komt en erin slaagt de groene en de digitale transitie in goede banen te leiden, zonder dat ook maar iemand buiten de boot valt.
Het Europees Economisch en Sociaal Comité wil een substantiële bijdrage leveren aan de nieuwe initiatieven van de Commissie waarin het de gemeenschappelijke visie verwoordt van zijn leden, die de werkgevers, werknemers en andere maatschappelijke organisaties uit de 27 EU-lidstaten vertegenwoordigen. Als bijdrage aan de sociale top in Porto in mei 2021 wil het EESC een resolutie opstellen die in april ter goedkeuring zal worden voorgelegd aan de voltallige vergadering. Ook zal het Comité adviezen opstellen over het voorstel voor een richtlijn inzake loontransparantie en de strategie voor de rechten van personen met een handicap.

Christa Schweng, voorzitter van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) en
Laurenţiu Plosceanu, voorzitter van de afdeling Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Burgerschap (SOC)