EESC info

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft het Europees Parlement, de Raad van de EU en de lidstaten opgeroepen om de Verkiezingsakte van 1976 dringend zodanig te wijzigen dat alle EU-burgers met een handicap daadwerkelijk kunnen stemmen bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2024.

In zijn advies over De noodzaak om te garanderen dat personen met een handicap daadwerkelijk kunnen stemmen bij verkiezingen voor het Europees Parlement, dat op 2 december is goedgekeurd, dringt het EESC erop aan dat het beginsel dat verkiezingen algemeen, rechtstreeks en geheim moeten zijn, in de tekst van de wet wordt verduidelijkt.

Daarmee zou een einde worden gemaakt aan de discriminatie van kiezers met een handicap als gevolg van de huidige regels of regelingen in verschillende lidstaten, die sterk van land tot land verschillen. Ook juridische of technische belemmeringen waardoor momenteel miljoenen mensen in heel Europa hun stemrecht wordt ontnomen, zouden kunnen worden opgeheven.

Het advies is een follow-up van het informatieve rapport van het EESC, waarin werd vastgesteld dat geen enkel EU-land vanwege deze belemmeringen kon garanderen dat de verkiezingen voor iedereen volledig toegankelijk waren.

De bevindingen van het rapport, dat twee maanden voor de EP-verkiezingen van 2019 werd gepubliceerd, werden later bevestigd door de verkiezingsverslagen van de media en maatschappelijke organisaties.

“Het EESC acht dergelijke discriminatie onaanvaardbaar en in strijd met de fundamentele waarden van de EU, de Verdragen en belangrijke internationale juridische en politieke handelingen”, aldus Krzysztof Pater, auteur van zowel het verslag als het advies.

“Wat wij vragen heeft te maken met het beginsel van gelijke rechten voor iedereen. Hoe is het mogelijk dat miljoenen EU-burgers met een handicap in de 21e eeuw hun stemrecht niet kunnen uitoefenen en dat besluitvormers daar bijna niets aan doen? Dit is een belangrijke kwestie voor de democratie in de EU, maar het is bovenal een kwestie van menselijke waardigheid”, benadrukte de heer Pater.

Volgens het EESC kunnen bestaande praktijken die EU-burgers met een handicap discrimineren, snel worden beëindigd door de Verkiezingsacte zodanig te wijzigen dat de lidstaten verplicht zijn normen toe te passen die garanderen dat deze mensen daadwerkelijk kunnen stemmen.

In deze normen is onder meer bepaald dat EU-burgers met een handicap of gezondheidsprobleem op basis van nationale wetgeving niet het recht mag worden ontnomen om te stemmen bij verkiezingen voor het EP.

Met de normen die nodig zijn om de beginselen van directheid en geheimhouding te verduidelijken, wordt ervoor gezorgd dat alle personen met een handicap, ongeacht het soort handicap, hun stem zonder hulp en in het geheim kunnen uitbrengen. (ll)

Gezamenlijke verklaring van Christa Schweng, voorzitter van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC), en Jack O'Connor, voorzitter van de follow-upgroep voor de brexit van het EESC

Wij feliciteren de onderhandelaars van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk voor de succesvolle afronding van de uiterst complexe en moeilijke onderhandelingen over een handelsovereenkomst die cruciaal is voor de mensen in het Verenigd Koninkrijk en in heel Europa.

Nu kan het EESC elke gelegenheid aangrijpen om banden aan te knopen met het maatschappelijk middenveld in het Verenigd Koninkrijk.

Ten eerste is het een grote opluchting dat de EU en de Britse regering na lange en ingewikkelde onderhandelingen op de valreep overeenstemming hebben bereikt over een partnerschapsovereenkomst.

Na het besluit van het Verenigd Koninkrijk om de Europese Unie op 31 januari 2020 na 47 jaar lidmaatschap te verlaten, was het van vitaal belang te weten te komen hoe de toekomstige relatie tussen de twee partners eruit zou komen te zien.

De partnerschapsovereenkomst vormt de basis waarop de toekomstige betrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk gestoeld zullen worden.

Namens het EESC feliciteren wij van harte de heer Barnier, hoofdonderhandelaar voor de EU, en zijn team, die blijk hebben gegeven van onbetwistbaar professionalisme, veerkracht en ervaring en zich onvermoeibaar hebben ingezet voor een verenigd Europees standpunt.

Onze gelukwensen gaan natuurlijk ook uit naar de Britse delegatie, die zich met succes heeft ingezet om de overeenkomst te bezegelen. We zijn ons er terdege van bewust dat dit geen sinecure was.

Sinds 1 januari 2021 kunnen bedrijven, werknemers en burgers aan beide zijden van het Kanaal zich eindelijk organiseren. De partnerschapsovereenkomst biedt de zekerheid die hard nodig is voor bedrijven om hun investeringen te kunnen plannen, voor werknemers om te beslissen waar ze willen werken en voor burgers om te kiezen waar ze willen wonen.

Als EESC hebben we de brexitonderhandelingen op de voet gevolgd, onder meer in een specifieke ad-hocwerkgroep.

Onze rol zal er nu in bestaan de samenwerking met de andere EU-instellingen en de voornaamste belanghebbenden te optimaliseren en zoveel mogelijk banden met het maatschappelijk middenveld in het Verenigd Koninkrijk aan te knopen. Meer dan ooit zien wij hierin een taak voor de lange termijn voor het EESC.

Christa Schweng

Voorzitter van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC)

Jack O'Connor

Voorzitter van de EESC-follow-upgroep voor de brexit

Het EESC is ermee ingenomen dat de staatshoofden en regeringsleiders van de EU op 10 december jl. het meerjarig financieel kader (MFK) 2021-2027 hebben goedgekeurd. In het compromis voor de Europese begroting en het herstelfonds met rechtsstaatmechanisme is rekening gehouden met de proactieve en uitvoerige bijdrage van het EESC en zijn pleidooi voor een ambitieuzer MFK voor de EU.

Door het Europese herstel te ondersteunen en mee te helpen aan de opbouw van een sterker, groener en digitaler Europa blijft het EESC een unieke rol spelen in de EU-beleidsvorming. Eens te meer bleken zijn bijdragen als spreekbuis van het maatschappelijk middenveld van invloed, aangezien veel EESC-adviezen over de EU-langetermijnbegroting door de andere EU-instellingen in aanmerking zijn genomen.

“Het is onze plicht om te wijzen op de voordelen die de stijging van de begroting 2021-2027 heeft voor het maatschappelijk middenveld. Ik ben heel tevreden dat de EESC-bijdrage een verschil heeft gemaakt. Het akkoord over het nieuwe MFK en de nieuwe faciliteit voor herstel en veerkracht komt op het juiste moment. We hopen dat dit het begin zal inluiden van een vlot herstel van Europa en de grondslag zal leggen voor een sterkere en groenere Unie, en dat de uitkomst overeen zal stemmen met de ambities en behoeften van de EU,” aldus Cillian Lohan, EESC-vicevoorzitter voor communicatie.

Lees de verklaring van EESC-voorzitter Christa Schweng over het meerjarig financieel kader 2021-2027 en het herstelfonds.

Voor meer informatie over de EESC-adviezen die impact hebben gehad op het MFK klik hier. (mp)

De jongste initiatieven van de Europese Commissie om digitale diensten en markten te reguleren zullen ervoor zorgen dat aanbieders de verantwoordelijkheid nemen voor de diensten die zij aanbieden en dat techgiganten niet langer hun eigen regels mogen opleggen aan de Europese markten, zo zei uitvoerend vicevoorzitter Margrethe Vestager tijdens de decemberzitting van het EESC.

De wet inzake digitale diensten en de wet inzake digitale markten, die de Europese Commissie op 15 december heeft bekendgemaakt, zullen de Europese democratie helpen om de digitale ontwikkeling van de afgelopen 20 jaar bij te benen, door te bepalen hoe digitale diensten moeten worden geleverd en hoe de digitale markten moeten werken. Dat was de boodschap die mevrouw Vestager bracht aan de voltallige vergadering van het EESC tijdens een debat over Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk.

EESC-voorzitter Christa Schweng benadrukte dat de digitale transitie belangrijker dan ooit is, als een van de twee bouwstenen voor het herstel van Europa na de COVID-19-crisis, samen met de groene transitie.

De EESC-voorzitter citeerde een recente studie waarin wordt geschat dat tegen 2030 de cumulatieve bijdrage van nieuwe digitale technologieën aan het bbp in de EU 2,2 biljoen EUR zou kunnen bedragen – het equivalent van het gecombineerde bbp van Spanje en Nederland voor 2019.

Mevrouw Schweng zei: “We hebben een Europese, op de mens gerichte aanpak van digitalisering nodig. Zonder het vertrouwen van de burgers en het bedrijfsleven zullen we de kansen die de digitalisering biedt, niet kunnen benutten. Daarom is het belangrijk om een echte Europese dataruimte tot stand te brengen waarin onze gegevens worden beschermd en onze privacy en zelfbeschikking gewaarborgd zijn. Ook moeten we aan de technologische soevereiniteit van de EU werken en tegelijkertijd de wereldwijde digitale handel in stand houden.”

Mevrouw Vestager zette de belangrijkste elementen van de digitale strategie van de Commissie uiteen, waarin de nadruk wordt gelegd op het aantrekken van particuliere investeringen, het belang van vlaggenschipinitiatieven (op het gebied van digitale vaardigheden, digitale overheidsdiensten en cyberveiligheid) en de ontwikkeling en inzet van digitale capaciteiten.

“De wet inzake digitale diensten zal ervoor zorgen dat de aanbieders van digitale diensten verantwoordelijkheid nemen en rekenschap moeten afleggen voor de door hen verleende diensten, en dat het vertrouwen kan worden hersteld”, aldus mevrouw Vestager. “Illegale online-inhoud en producten die niet voldoen aan de regels die we voor fysieke producten hebben, vormen een groot probleem. Beide zaken moeten op Europees niveau worden aangepakt.”

Zij vervolgde: “De wet inzake digitale markten zal tegen de techgiganten zeggen dat ze meer dan welkom zijn om zaken te doen in Europa en dat zij succesvol mogen zijn, maar dat ondernemingen in een dergelijke sleutelpositie zich hebben te houden aan een lijst van do’s en don'ts, zodat er sprake is van eerlijke concurrentie en de consument op de best mogelijke manier kan worden bediend. Waar het om gaat, is dat de markt ons als consumenten moet dienen en dat we technologie willen die we echt kunnen vertrouwen." (dm)

Het EESC pleit voor een reeks uniforme beginselen van openbare dienstverlening om de lidstaten te helpen de democratie en de rechtsstaat volledig in acht te nemen.

In een door de voltallige vergadering op 2 december goedgekeurd advies wijst het EESC erop dat openbare diensten, door te zorgen voor gelijke en universele toegang tot dienstverlening voor iedereen, met inbegrip van kwetsbare en kansarme groepen, bijdragen tot sociale vooruitgang en een dynamische samenleving. Openbare diensten kunnen functioneren als cruciale “automatische stabilisatoren” in tijden van crises, die de afgelopen jaren zijn toegenomen op gebieden als veiligheid, economie, asiel, milieu, klimaat en gezondheid.

EESC-rapporteur Christian Moos: “Openbaar bestuur en openbare diensten zijn de belangrijkste schakel tussen overheid en maatschappelijk middenveld. Ze zijn uiterst belangrijk voor de veerkracht van de liberale democratie in Europa. De EU heeft doeltreffende mechanismen nodig om te garanderen dat in alle lidstaten de rechtsstaat volledig wordt nageleefd en het openbaar bestuur volstrekt onpartijdig is.”

Een reeks gemeenschappelijk beginselen

Het EESC heeft de volgende gemeenschappelijke beginselen van openbaar bestuur en openbare diensten geformuleerd:

• Het recht op behoorlijk bestuur moet het maatschappelijk vertrouwen versterken. Transparante openbare diensten waarborgen een onafhankelijk toezicht en dragen bij tot de bestrijding van corruptie.
• Openbare dienstverlening moet de rechtsstaat beschermen. Personeelsleden van openbare diensten moeten worden beschermd zodat zij kunnen weigeren om onwettige dienstinstructies op te volgen. 
• Openbare diensten moeten vrije toegang tot informatie waarborgen en ondanks de digitalisering moet het voor iedereen mogelijk blijven rechtstreeks contact met hen op te nemen.

Volgens het EESC zouden openbare diensten ook interoperabel moeten zijn op Europees niveau. Uitwisselingen en functieroulatie tussen openbare diensten van de lidstaten moeten mogelijk zijn. Het is van essentieel belang dat alle openbare diensten die deelnemen aan de verstrekking van EU-middelen de beginselen van openbare dienstverlening in acht nemen en uitvoeren. (na)

Tijdens een conferentie op hoog niveau van het EESC is het nieuwe migratie- en asielpact van de EU onder vuur komen te liggen. Volgens vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld, verschillende denktanks en het Europees Parlement brengt het nieuwe pact niet de veranderingen teweeg die nodig zijn voor een volwaardig gemeenschappelijk Europees migratie- en asielstelsel.

Op 26 november hebben belanghebbenden, waaronder de Europese Commissie, het Parlement en de Raad, denktanks, sociale partners en maatschappelijke organisaties, deelgenomen aan een virtuele hoorzitting over het nieuwe migratie- en asielpact. De conferentie, georganiseerd door de afdeling sociale zaken (SOC) van het EESC, draaide om de vraag of het nieuwe pact de systeemverandering teweegbrengt die nodig is om de huidige impasse te doorbreken en een duurzaam, rationeel en op rechten gebaseerd asiel- en migratiebeleid van de EU te ontwikkelen.

De kritiek van verschillende panelleden richtte zich op drie belangrijke aspecten: het wetgevingstraject, waarbij de intergouvernementele methode het uitgangspunt is en onderhandelingen al kunnen beginnen voordat de Commissie een wetgevingsvoorstel heeft ingediend; de dualistische kijk op migranten als echte vluchtelingen of als uitzetbare illegale personen; en het onlangs ingevoerde mechanisme van terugkeersponsoring, waarbij lidstaten uit solidariteit uitzettingsprocedures van andere landen voor hun rekening kunnen nemen.

De leden van de EESC-studiegroep voor dit initiatief betreuren het dat de meeste voorstellen in het pact gericht zijn op het beheer van de buitengrenzen, terwijl er onvoldoende aandacht wordt besteed aan reguliere migratiekanalen, veilige asieltrajecten en de inclusie en integratie van onderdanen van derde landen in de EU. “We zijn een beetje teleurgesteld over de inhoud van dit pact”, zei José Antonio Moreno Díaz, EESC-rapporteur van het advies over het nieuwe migratie- en asielpact. We hopen op een ambitieuzer en constructiever pact dat realistischer is met betrekking tot de mensenrechten.” (n.v.t.)

De Europese Commissie en belanghebbenden uit de luchtvaartsector moeten terug naar de onderhandelingstafel om duidelijkheid te scheppen over wat precies de ambitie is van de nieuwe verordening betreffende het gemeenschappelijk Europees luchtruim (SES), aldus het EESC in een onlangs goedgekeurd advies.

Het is namelijk maar de vraag of het ontwerpvoorstel van de Commissie wel volstaat om enkele van de oorspronkelijke SES-doelstellingen – de CO₂-uitstoot verminderen en het luchtverkeersbeheer en de luchtvaartnavigatiediensten (ATM/ANS) efficiënter maken – te verwezenlijken.

In een door Dumitru Fornea opgesteld advies dat tijdens de zitting is goedgekeurd, gaat het EESC hier nader op in.

In de loop van het debat stelde de heer Fornea dat: "de functie van de netwerkbeheerder moet worden verduidelijkt. Dat geldt met name ook voor het algemene toepassingsgebied van de verordening en het effect ervan op de planning van de luchtvaartmaatschappijen, het capaciteitsbeheer, het ontwerp van het luchtruim, het milieu en de prioritering van de eisen. Alle belanghebbenden in de luchtvaart moeten worden betrokken bij het nemen van belangrijke beslissingen; het beginsel van zinvol overleg moet deel uitmaken van het kadervoorstel.”

In het voorstel van de Commissie wordt verder met geen woord gerept over de dramatische gevolgen van de COVID-19-crisis voor de sector. Daarom pleit het EESC voor een effectbeoordeling waarin de sociale en economische gevolgen van de COVID-19-pandemie voor zowel werknemers als gebruikers van luchtvaartdiensten wel de nodige aandacht krijgen. (mp)

Blockchaintechnologieën kunnen nuttige oplossingen bieden voor de mijnbouwsector van de toekomst, maar bij de digitale transitie moet rekening worden gehouden met de sociale gevolgen. Zo luidde de belangrijkste boodschap van het door de adviescommissie Industriële Reconversie (CCMI) van het EESC op 14 december 2020 georganiseerde rondetafelgesprek dat online heeft plaatsgevonden.

“Mijnbouwbedrijven die de digitale transitie hebben omarmd, hebben hun veiligheid, duurzaamheid, productiviteit en winstmarges verbeterd. Blockchain is de toekomst van de sector, maar de governance daarvan moet wel worden besproken. We moeten ook de sociale en territoriale onevenwichtigheden die het gevolg zijn van de vernieuwde activiteiten in het kader van de nieuwe Green Deal en de circulaire economie tot een minimum beperken”, aldus Pietro De Lotto, CCMI-voorzitter.

Dit werd beaamd door CCMI-lid Hilde Van Laere: “Blockchain staat centraal in de digitale transitie en heeft het potentieel om niet alleen de mijnbouwsector, maar ook het bedrijfsleven en de hele maatschappij te transformeren. Het heeft elke onderneming in elke sector veranderd en heeft ook de mijnbouw in een nieuwe context geplaatst. Blockchaintechnologie kan voor veiligheid en transparantie zorgen bij zakelijke transacties en veranderingen in documenten en zakelijke overeenkomsten vastleggen, en kan daarom van enorm nut zijn in de mijnbouw”.

Aan het debat werd deelgenomen door een breed scala aan operationele en institutionele stakeholders: de Zweedse mijnbouworganisatie, Minespider, Kamni Chain, IndustriALL Norway, de internationale waarnemingspost voor grondstoffen, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), de Europese Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO).

Het webinar maakte deel uit van de follow-up van het advies CCMI/176 over Digitale mijnbouw in Europa: nieuwe oplossingen voor de duurzame productie van grondstoffen, dat werd opgesteld door Marian Krzaklewski en Hilde Van Laere en tijdens de septemberzitting van het EESC werd goedgekeurd. (mp)

Het EESC stelt met genoegen vast dat zijn aanbevelingen zijn terug te vinden in de voorstellen van de Europese Commissie voor een Europees klimaatpact, dat bestaande en nieuwe klimaatacties ondersteunt door middel van intercollegiaal leren, onderwijs, capaciteitsopbouw, het wegnemen van belemmeringen en het vergemakkelijken van de toegang tot financiering.

Door de invoering van het concept van wereldwijde koolstofneutraliteit heeft de Overeenkomst van Parijs het politieke discours veranderd en regeringen en belanghebbenden op een actiegericht pad gebracht. Dit resultaat zou niet mogelijk zijn geweest zonder de ongekende mobilisatie van alle belanghebbenden uit het maatschappelijk middenveld. Actieve deelname van “alle geledingen van de samenleving” is een voorwaarde voor het welslagen van het klimaatbeleid binnen de EU.

EESC-lid Peter Schmidt zei: “Het klimaatpact is een belangrijke kans om een innovatieve participatieve modelaanpak te hanteren die de actie weerspiegelt die al gaande is in het maatschappelijk middenveld en de gemeenschappen, steden en regio’s, en die deze ondersteunt en stimuleert”.

Het EESC wil met de Europese Commissie en andere EU-organen samenwerken om een Europees stakeholdersplatform voor het klimaatpact op te zetten, gestoeld op de beginselen van inclusiviteit, transparantie en concrete participatie door klimaatactoren op alle niveaus.

Bovendien zou door de oprichting van een EU-klimaatfinancieringsforum als onderdeel van het pact een werkelijk wederzijds leerproces worden gestimuleerd, zou de toegang tot financiering worden vergemakkelijkt en zouden belemmeringen worden weggenomen. Een mechanisme voor de betrokkenheid van jongeren bij klimaat en duurzaamheid, zoals de door het EESC voorgestelde rondetafelbijeenkomsten voor jongeren inzake klimaat en duurzaamheid, zou een integraal onderdeel van dit pact moeten zijn. (mr)

Naar aanleiding van de verkiezingen in de Verenigde Staten is het follow-upcomité Trans-Atlantische Betrekkingen op 15 december bijeengekomen om opnieuw een sterk partnerschap met het maatschappelijk middenveld in de Verenigde Staten tot stand te brengen.

Nu de ambtstermijn van de nieuwe president van de VS op het punt staat te beginnen, hebben de EU en de VS na de grote tegenslagen van de afgelopen jaren een unieke kans om hun partnerschap en vriendschap te hernieuwen op basis van gemeenschappelijke democratische waarden, een gedeelde geschiedenis en gemeenschappelijke belangen.

In een poging om de dialoog met het maatschappelijk middenveld nieuw leven in te blazen, is het follow-upcomité Trans-Atlantische Betrekkingen van het EESC op 15 december bijeengekomen. Radosław Sikorski, lid van het Europees Parlement, en William Hurd, lid van het Congres van de Verenigde Staten, waren daarbij virtueel aanwezig.

De heer Sikorski benadrukte de cruciale rol van interpersoonlijke contacten en een sterkere samenwerking met het maatschappelijk middenveld in overeenstemming met de Nieuwe Trans-Atlantische Agenda. “De verschillen in beleid tussen de EU en de VS zijn niet verdwenen, maar de goodwill, de gelijkwaardigheid en het vertrouwen zijn een goed begin”, zei hij.

De heer Hurd steunde de trans-Atlantische dialoog van harte: “Amerika leidt niet alleen Amerika. We moeten laten zien dat we in staat zijn om allianties op te bouwen”. Hij benadrukte dat het voor de EU en de VS absoluut noodzakelijk is om samen te werken, aangezien China zich internationaal steeds assertiever opstelt.

Peter Chase, senior fellow bij het Duitse Marshall Fonds van de Verenigde Staten, wees erop dat een ambitieuze strategie cruciaal is voor de trans-Atlantische economische betrekkingen: “een krachtige economie zal het maatschappelijk middenveld, denktanks, bedrijven en investeringen ‘voeden’”.

Matthias Jørgensen van het directoraat-generaal Handel van de Europese Commissie presenteerde de nieuwe trans-Atlantische agenda van de Commissie en nodigde de VS uit zich aan te sluiten bij de strijd voor een gezondere, veiligere, welvarendere en democratischere wereld na COVID-19, en samen te werken aan de bescherming van de planeet, technologie, handel en normen.

Garrett Workman, senior directeur Europese Zaken bij de US Chamber of Commerce, merkte op dat “de handel de basis is voor het herstel van veel misstanden die de afgelopen jaren zijn ontstaan als gevolg van het beleid van de VS”.

Het EESC presenteerde ook “Verbetering van de trans-Atlantische verstandhouding”, een ambitieus project waarin de rol van het maatschappelijk middenveld en het belang van de impact ervan op het hernieuwde trans-Atlantische partnerschap worden onderstreept. Het doel van het project is om mensen en hun activiteiten met elkaar te verbinden en een liberale stem te laten horen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan in een tijd waarin het vinden van een gemeenschappelijke basis en oplossingen belangrijker zijn dan ooit. (at)