EESC info

Tijdens een debat in het EESC over de problemen en vooruitzichten van kmo’s in de EU werd de loftrompet gestoken over de in de Staat van de Unie aangekondigde maatregelen en werden de EESC-voorstellen besproken om de overdracht van ondernemingen te vergemakkelijken; de toename van dergelijke overdrachten leidt namelijk ook tot bezorgdheid. 

Tijdens de EESC-zitting van 22 september werd een debat gehouden over “Het midden- en kleinbedrijf in Europa - uitdagingen en perspectieven”, waaraan werd deelgenomen door David Clarinval, Belgisch minister van Kmo’s, Isabelle Schömann, confederaal secretaris van het Europees Vakverbond (EVV), en Véronique Willems, secretaris-generaal van SMEUnited; daarnaast werd van de gelegenheid gebruikgemaakt om het EESC-advies over overdracht van ondernemingen in de EU voor te stellen.

David Clarinval schetste een gemengd beeld van de situatie van de Belgische kmo’s, en stond zowel stil bij hun troeven - digitalisering, innovatie, toegang tot financiering - als bij hun zwakke punten - tekort aan geschoolde arbeidskrachten, automatische loonindexering, betalingsachterstanden. “De eengemaakte markt is voor deze ondernemingen van fundamenteel belang”, aldus de heer Clarinval. “Zij functioneert evenwel niet altijd feilloos, en zelfs nu komt het maar al te vaak voor dat energieproblemen enkel op nationaal niveau worden aangepakt.” Vervolgens beschreef hij de maatregelen die de Belgische overheid heeft genomen om bedrijven te helpen de energiecrisis het hoofd te bieden, waarbij de nadruk ligt op flexibele betalingsregelingen. 

Isabelle Schömann liet weten zich te kunnen vinden in een herziening van de staatssteunregels en het mededingingsbeleid om kmo’s in deze barre tijden te helpen. Ook gaf zij aan voorstander te zijn van investeringen in onderwijs, bijscholing en omscholing om bedrijven door de groene en de digitale transitie te loodsen, met de kanttekening dat bedrijven en kmo’s de sociale dimensie van de dubbele transitie niet alleen vanuit het oogpunt van vaardigheden mogen bekijken. Isabelle Schömann verwees naar de recente crisissituaties: “Het mag nooit zo zijn dat bedrijven, groot of klein, overheidsgeld krijgen zonder dat daar voorwaarden aan verbonden zijn. Steun moet worden gekoppeld aan sociale voorwaarden om de werkgelegenheid — hoogwaardige werkgelegenheid — in stand te houden, wat ook betekent dat de democratie op de werkplek moet worden verzekerd door de werknemers te informeren en te raadplegen. Vooruitlopen op veranderingen is niet alleen een zaak van de ondernemingen. Wil iedereen zich kunnen vinden in de maatregelen, dan moeten bedrijven en werknemers samen oplossingen uitdenken.”

Véronique Willems prees de nieuwe maatregelen die de Commissievoorzitter in de toespraak over de Staat van de Unie aankondigde, met name de inkomstenplafonds voor elektriciteitsproducenten en het steunpakket voor noodlijdende kmo’s, en vooral ook de richtlijn betalingsachterstand: “Het is namelijk gewoon niet eerlijk dat een op de vier faillissementen te wijten is aan facturen die niet op tijd werden betaald. De Commissie heeft tijdens deze ambtstermijn veel initiatieven genomen die gevolgen zullen hebben voor kmo’s. Toch is er in onze ogen nog geen sprake van een efficiënt wettelijk kader”, aldus Véronique Willems. Zo zou volgens haar organisatie met name de kmo-toets efficiënter moeten worden en moet de regeldruk worden verlicht: “De “one in, one out”-aanpak volstaat niet, we hebben behoefte aan een “one-in, more-out”-aanpak”, zo beklemtoonde zij. (dm)

Tijdens zijn septemberzitting heeft het EESC een initiatiefadvies over de EU-jeugdtest goedgekeurd. Jongeren vragen al jaren dat er naar hen geluisterd wordt tijdens besluitvormingsprocessen, en met dit advies schaart het EESC zich nu als eerste EU-orgaan achter hun oproep voor een mechanisme om de gevolgen van toekomstige wetgeving voor jongeren te toetsen.

Als we willen dat het Europees Jaar van de jeugd een blijvende impact nalaat, dan moeten we jongeren bij de beleidsvorming betrekken.

“Jongeren dringen aan op een EU-jeugdtest”, aldus Katrīna Leitāne, de EESC-rapporteur voor het advies. “Die is nodig om betere regels en beleidsmaatregelen uit te werken: het is een effectbeoordelingsinstrument, bedoeld om te voorkomen dat beleid negatieve gevolgen voor jongeren en toekomstige generaties heeft door op betekenisvolle wijze met jongeren in dialoog te gaan en risicobeperkende maatregelen voor te stellen.”

Het EESC is ingenomen met de verwijzing naar de EU-jeugdtest (“jongerentoetsing”) in de mededeling van de Commissie over de resultaten van de Conferentie over de toekomst van Europa. Het benadrukt echter dat het voorstel van de Commissie tekortschiet tegenover de doelstellingen in het oorspronkelijke voorstel en te weinig aandacht schenkt aan betekenisvolle inspraak van jongerenorganisaties en -deskundigen. Ook houdt het voorstel niet systematisch rekening met de langetermijngevolgen van alle beleidsmaatregelen voor jongeren en toekomstige generaties.

Het EESC pleit ook voor meer samenwerking tussen de instellingen om bestaande succesvolle initiatieven op elkaar af te stemmen, zoals de EU-jongerendialoog, “Jouw Europa, jouw mening!” en het Europees Jongerenevenement. Daarnaast somt het een reeks voorstellen op om jongerenparticipatie in het Comité zelf te bevorderen en zal het manieren bekijken om de EU-jeugdtest in zijn werkzaamheden op te nemen. (gb)

In een initiatiefadvies stelt het EESC voor om een klimaataanpassingsfonds in het leven te roepen zodat Europa snel kan reageren op nieuwe klimaat- en energiecrises. Het fonds zou een aanvulling vormen op het huidige EU-beleid en ervoor zorgen dat de bestaande middelen doeltreffender gebruikt worden.

Zo was het Europees Solidariteitsfonds met zijn jaarlijkse budget van 500 miljoen EUR onvoldoende toegerust om de kosten te dekken die veroorzaakt werden door natuurrampen in 2021, al heeft het sinds 2002 wel een indrukwekkende hoeveelheid steun aan de lidstaten verleend. Alleen al de overstromingen in West-Europa hebben echter naar schatting 38 miljard EUR gekost.

Rapporteur Ioannis Vardakastanis legt uit: “Wij zien het klimaataanpassingsfonds als een robuust financieringsmechanisme waarmee we, met behulp van bestaande EU-middelen, snel op noodsituaties kunnen reageren en helpen om getroffen gemeenschappen weer op te bouwen. Het is een heel ambitieuze manier om gebieden die getroffen zijn door zware klimaat-, energie- en milieucrises weer op te bouwen en te beschermen.”

Ook had niemand de huidige energiecrisis zien aankomen toen het meerjarig financieel kader van de EU voor 2021-2027 en het herstelplan NextGenerationEU werden opgesteld. Met het fonds zou de EU doeltreffender kunnen investeren in broodnodige alternatieve energiebronnen dan met de bestaande mechanismen. Zeker nu is dat van belang, aangezien veel mensen hun gas- en elektriciteitsfacturen niet meer kunnen betalen.

“We zijn onvoldoende voorbereid op noodsituaties en rampen als gevolg van de klimaatverandering en de energiecrisis, of het nu om de benodigde middelen of de reactiesnelheid gaat”, aldus Judith Vorbach, corapporteur voor het advies. “Met een klimaataanpassingsfonds zouden we daar een mouw aan kunnen passen.” (tk)

In een initiatiefadvies verzoekt het EESC de Commissie om de nodige bepalingen uit te werken om de duurzaamheidstaxonomie van de EU uit te breiden tot sociale doelstellingen. De Commissie dient op grond van de Taxonomieverordening een desbetreffend verslag te publiceren, maar heeft dat tot dusver niet gedaan.

“Het EESC bepleit een alomvattende EU-taxonomie, die zowel ecologische als sociale duurzaamheid behelst. Een sociale taxonomie zou helpen om investeringen naar sociale doelstellingen te kanaliseren“, aldus rapporteur Judith Vorbach. Zij moet een gouden norm vormen, die een hoger ambitieniveau weerspiegelt dan in de wetgeving is bepaald.

De EU-taxonomie is een classificatiesysteem waarbij een lijst van ecologisch duurzame economische activiteiten wordt opgesteld voor het opvoeren van duurzame investeringen ter ondersteuning van de Europese Green Deal.

Volgens het EESC zou een sociale taxonomie helpen om valse beweringen van bedrijven die maatschappelijk verantwoorde investeerders willen aantrekken, te ontzenuwen omdat daarmee nauwkeurige informatie over hun sociale voetafdruk wordt verstrekt. Een slim opgezette sociale taxonomie kan een flinke steun in de rug zijn om zogenaamde “social washing” (naar het voorbeeld van “green washing”) te voorkomen.

Kęstutis Kupšys, lid van de studiegroep, benadrukt dat de financiële sector staat te popelen om de sociale taxonomie te bespreken. “Er is vraag naar duurzame financiële producten op de markt, ook naar sociale duurzaamheid”, zei hij. “Als we geen duidelijke classificatie krijgen van wat als “sociaal” wordt gezien, zal dit aspect bij duurzame investeringen ontbreken.” (tk)

Op 26 september heeft het EESC een conferentie gehouden over het laatste verslag van de Europese Commissie inzake de rechtsstaat, met als doel na te gaan hoe de aanbevelingen die in het verslag worden gedaan tot tastbare verbeteringen in de lidstaten kunnen leiden.

Het verslag van de Commissie over de rechtsstaat bevat voor de allereerste keer landspecifieke aanbevelingen op het gebied van justitie, corruptie, media en ‘checks and balances’. Niet overal in de Unie wordt evenveel vooruitgang geboekt en in een aantal lidstaten bestaan nog steeds ernstige zorgen.

“De EU mag geen enkel instrument — ook begrotingsconditionaliteit niet — onbenut laten om in het geweer te komen tegen elke nieuwe aanval op de democratie, de rechtsstaat of de mensenrechten, waar en wanneer dan ook”, aldus EESC-voorzitter Christa Schweng tijdens haar openingsspeech.

Didier Reynders, Europees commissaris voor justitie, verwoordde het als volgt: “Dit jaar is opnieuw gebleken dat het verankeren van een sterke rechtsstaatcultuur in de EU van fundamenteel belang is. We staan zij aan zij om Oekraïne te helpen zijn soevereiniteit en integriteit te verdedigen, maar we kunnen alleen geloofwaardig blijven als we ook de rechtsstaat binnen de Europese Unie beschermen.”

De conferentie was tevens een gelegenheid om het tweede samenvattende verslag van de groep Grondrechten en de rechtsstaat (FRRL) van het EESC te presenteren, dat een overzicht bevat van de landenbezoeken die deze groep in 2020 en 2021 heeft gebracht aan Denemarken, Duitsland, Ierland, Tsjechië, Spanje, Cyprus en Litouwen. Volgens Cristian Pîrvulescu, voorzitter van de FRRL-groep, “blijken de democratische stelsels in de bezochte landen over het algemeen behoorlijk veerkrachtig, maar is de behoefte aan waarborgen en effectieve ‘checks and balances’ — inclusief een rol als waakhond voor het maatschappelijk middenveld — dringender dan ooit”.

In haar slotrede benadrukte Edita Hrdá, permanent vertegenwoordiger van de Tsjechische Republiek bij de EU, het belang van het maatschappelijk middenveld: “Het maatschappelijk middenveld kan mensenrechten tot leven brengen. Het bevorderen van de rechtsstaat is een permanente taak die niet alleen onze samenwerking, maar ook onze voortdurende waakzaamheid vereist.” (gb)

Het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft op 23 september de winnaars bekendgemaakt van de allereerste EU-prijzen voor de biologische sector, die het samen met de Europese Commissie en andere partners heeft georganiseerd om uitmuntende prestaties in de Europese biologische waardeketen in het zonnetje te zetten.

De winnaars zijn:
•    Als beste kleine/middelgrote bedrijf dat levensmiddelen verwerkt: Goodvenience.bio GmbH – Magdala, Thüringen, Duitsland
•    Als beste detailhandelaar in biologische voedingsmiddelen: La ferme à l’arbre de Liège – Lantin, Luik, België
•    Als beste biologisch restaurant: Lilla Bjers HB – Visby op het eiland Gotland, Zweden

De winnaars van alle categorieën zijn bekendgemaakt tijdens een speciale ceremonie in de Europese Commissie ter gelegenheid van de EU-Biodag, in aanwezigheid van de EU-commissaris voor landbouw, Janusz Wojciechowski.

EESC-voorzitter Christa Schweng: “Het EESC neemt al jaren het voortouw door te pleiten voor een duurzamer en alomvattend voedselbeleid in de EU. We zijn er dan ook zeer trots op dat we deze prijzen mede-organiseren en zo meer bekendheid geven aan het potentieel van de biologische sector om duurzamere voedselsystemen tot stand te helpen brengen.”

“De winnaars van vandaag laten zien hoe zij in hun dagelijks leven werken aan de transitie naar duurzamere en eerlijkere voedselsystemen”, aldus Peter Schmidt, voorzitter van de afdeling Landbouw, Plattelandsontwikkeling en Milieu (NAT) van het EESC.

De prijzen werden in het leven geroepen naar aanleiding van een toezegging in het actieplan van de Commissie voor de ontwikkeling van de biologische productie om excellentie in de biologische voedselketen, van boer tot restaurant, te erkennen. (ks)

Het EESC heeft tijdens zijn septemberzitting een initiatiefadvies aangenomen over technologieën voor koolstofverwijdering in de Europese industrie.

Met de goedkeuring van de Europese klimaatwet is een ambitieuze emissiereductiedoelstelling voor 2030 vastgesteld en is ook het streefdoel van klimaatneutraliteit in 2050 bevestigd. Om deze doelen te bereiken moeten technologieën voor koolstofdioxideverwijdering (CDR) worden ingezet. Hoe meer we talmen met het terugdringen van de broeikasgasemissies en hoe lager we de lat leggen, hoe meer we afhankelijk zullen zijn van CDR om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te bereiken.

“Om de decarbonisatie te doen slagen is een ingrijpende transformatie van de industriële activiteiten in de komende 30 jaar nodig”, aldus rapporteur Andrés Barceló Delgado. “Het ruime aanbod aan koolstofarme technologieën ten spijt is er nog maar weinig vooruitgang geboekt. Om deze baanbrekende technologieën op te schalen en breed toe te passen hebben we ambitieuze technologie-routekaarten nodig, en de EU moet innovatie bevorderen via het Klimaat- en het Innovatiefonds”, zo voegde hij daar nog aan toe.

Technologieën voor koolstofdioxideverwijdering kunnen twee verschillende doelen dienen, afhankelijk van de vraag wanneer zij worden uitgerold: i) sneller tot klimaatneutraliteit komen via compensatie voor de emissies van sectoren waar reductie lastiger is, en zo de kans vergroten dat de temperatuurdrempels niet worden overschreden; of ii) de opwarming van de aarde weer onder deze drempels brengen nadat ze werden overschreden.

“Technologische ontwikkeling en het opleiden en bijscholen van arbeidskrachten zijn van cruciaal belang voor de groene transitie in de maakindustrie. De sociale dialoog op Europees, nationaal en regionaal niveau moet de bewustmaking verbeteren, een draagvlak creëren en een groene en rechtvaardige transitie in de industrie ondersteunen. Capaciteitsopbouw en projecten voor het vaststellen van belangrijke vaardigheden zullen essentieel zijn om te zorgen voor een geslaagde industriële transitie waarbij niemand aan zijn lot wordt overgelaten”, aldus corapporteur Monika Sitárová. (ks)

In een recent advies betuigt het EESC zijn steun voor het REPowerEU-plan van de Europese Commissie om de EU af te krijgen van gas en olie uit Rusland, maar wijst het erop dat veel van de problemen die nu moeten worden opgelost, vermeden of beperkt hadden kunnen worden als de afhankelijkheid van energie-invoer al veel eerder was verminderd en als de energiemarkt was voltooid, zoals het EESC al jarenlang bepleit.

In het door Stefan Back, Thomas Kattnig en Lutz Ribbe opgestelde advies dat tijdens de zitting van september werd goedgekeurd, benadrukt het EESC dat het democratische systeem van de EU als gevolg van de economische en sociale gevolgen van de huidige crisis onder druk zal komen als er geen adequate oplossingen worden gevonden. Om sociale onrust te voorkomen dienen er onmiddellijk maatregelen te worden genomen ten behoeve van een gewaarborgde energievoorziening tegen “zo betaalbaar mogelijke kosten” voor zowel consumenten als bedrijven, die door de huidige energieprijzencrisis worden getroffen.

Het EESC beschouwt het REPowerEU-plan als een stap in de goede richting, maar waarschuwt dat deze noodmaatregelen niet tot nieuwe afhankelijkheid mogen leiden en niet ten koste mogen gaan van het streven om zo spoedig mogelijk klimaatneutraliteit te bereiken.

Mede gezien de urgente situatie op energie- en klimaatgebied zou de Commissie een geopolitieke strategie voor de invoer van energie moeten ontwikkelen alvorens partnerschapsovereenkomsten te sluiten met niet-democratische of politiek instabiele landen.

Om dringend voor de nodige energie te zorgen is er volgens het EESC flexibiliteit vereist ten aanzien van het tijdelijke gebruik van fossiele en koolstofarme brandstoffen. (mp)

De EU moet de klimaatcrisis het hoofd bieden met een drieledige aanpak: financiering vrijmaken, burgers en de particuliere sector betrekken, en krachtig politiek leiderschap tonen. Het EESC geeft deze boodschap mee in een initiatiefadvies dat het tijdens de zitting van september heeft goedgekeurd.

In het advies, dat is opgesteld door Thomas Kattnig en Lutz Ribbe, zegt het EESC dat de EU alleen aan de toenemende vraag naar elektriciteit kan voldoen en de klimaatdoelstellingen kan verwezenlijken als zij meer investeert in slimme en hernieuwbare energiesystemen en opslaginfrastructuur en als iedereen een bijdrage levert.

Volgens de brancheorganisatie voor de Europese elektriciteitssector, Eurelectric, moet de EU de investeringen in het elektriciteitsnet verdubbelen tot 55 miljard euro per jaar en het budget voor de uitbreiding van schone opwekkingscapaciteit verhogen tot 75 miljard EUR per jaar.

“Er moeten grootschalige overheidsinvesteringen komen om onze doelstellingen op het gebied van energietransitie en klimaat te kunnen realiseren. Dit is van essentieel belang willen we de continuïteit van de energievoorziening waarborgen, energiearmoede aanpakken, de prijzen betaalbaar houden en banen scheppen “, aldus Kattnig.

Wat de toekomstige inrichting van energiesystemen en -infrastructuur betreft steunt het EESC het voornemen van de Commissie om de opzet van de elektriciteitsmarkt te verbeteren, en spreekt het zich krachtig uit voor marktbeoordelingen aan de hand waarvan het gedrag van alle potentiële spelers geanalyseerd wordt. “Met het oog op een goed werkende energiemarkt is het van essentieel belang dat de Commissie de voor- en nadelen van openbaar en particulier eigendom en/of particuliere financiering van energie-infrastructuur beoordeelt”, aldus Ribbe.

Om geld vrij te maken voor investeringen in infrastructuur adviseert het EESC om de uitzonderlijke winsten van energiebedrijven af te romen en een “gouden regel” toe te passen bij projecten die verband houden met energieonafhankelijkheid. (mp)

Tijdens de septemberzitting heeft het EESC in een debat met Margaritis Schinas, vicevoorzitter van de Europese Commissie, er bij de Commissie op aangedrongen ambitie te tonen bij de uitvoering van de nieuwe Europese zorgstrategie. Het EESC legde de nadruk op gezondheidswerkers en hun vaardigheden, opleiding en arbeidsomstandigheden, en wees erop dat vertrouwen het sleutelwoord is om van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens een succes te maken.

Tijdens de zitting van 22 september heeft het EESC samen met Margaritis Schinas, vicevoorzitter van de Europese Commissie en commissaris voor de bevordering van onze Europese levenswijze, een debat over EU-initiatieven op het gebied van gezondheidsbeleid gehouden.
EESC-voorzitter Christa Schweng zei: “Het EESC steunt alle EU-initiatieven om een Europese gezondheidsunie tot stand te brengen en Europa veerkrachtiger te maken en voor te bereiden op toekomstige dreigingen.”

“Wij willen laten zien dat gezondheid niet zomaar een beleidsterrein is, het is wat we zijn; dit past bij de open samenleving waar wij voor staan en bij onze Europese levenswijze”, aldus Schinas.

Het EESC, de eerste EU-instelling die voor een Europese gezondheidsunie pleitte, heeft adviezen over twee recente gezondheidsinitiatieven van de Commissie goedgekeurd, die bedoeld zijn om iedere Europeaan toegang te geven tot betaalbare en hoogwaardige gezondheidszorg.

In het advies over de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS) loofde het EESC het desbetreffende Commissievoorstel als een uitgelezen kans om individuen in staat te stellen hun persoonlijke gezondheidsgegevens te raadplegen en te bepalen wat ermee gebeurt. Het sprak bovendien zijn steun uit voor een grootschalige publieke communicatiecampagne zodat mensen het systeem gaan vertrouwen en inzien dat het voordelen heeft om gegevens te delen.

“Vertrouwen is het sleutelwoord. De burgers moeten zich er goed bij voelen dat hun gegevens worden gebruikt, zowel om de openbare dienstverlening te verbeteren als om eventueel ziekten te bestrijden en onderzoekers in staat te stellen innovatieve oplossingen te ontwikkelen”, verklaarde de rapporteur voor dit advies, Gonçalo Lobo Xavier.

Het EESC keurde ook een advies over gezondheidswerkers en de zorgstrategie goed, waarin het pleitte voor een ambitieuze, mensgerichte zorgstrategie waarmee de gezondheids- en langetermijnzorg in de EU kan worden verbeterd doordat alle lidstaten of regio’s binnen een lidstaat dezelfde kwaliteitsnormen gaan volgen. Het stelde tevens een Europese zorggarantie voor waarmee iedereen die in de EU woont toegang zal hebben tot betaalbare zorgdiensten.

“Het zorgstelsel is een lakmoesproef voor onze Europese levenswijze, die sociaal rechtvaardig en inclusief moet zijn”, aldus de rapporteur voor het advies, Zoe Tzotze-Lanara.

Danko Relić, de corapporteur voor het advies, benadrukte de behoefte aan goed opgeleide, bekwame en gemotiveerde gezondheidswerkers. “Gezondheidswerkers moeten goede arbeidsomstandigheden hebben. Ze moeten naar behoren worden beloond en fatsoenlijke werktijden hebben, een goed evenwicht tussen werk en privéleven en garanties voor hun gezondheid en veiligheid op het werk”, onderstreepte Relić. (ll)

Nu het aantal huishoudens in de EU dat hun woning niet kan verwarmen naar verwachting zal toenemen en de jaarlijkse energie-inflatie meer dan 40 % bedraagt, dringt het EESC er in een recent advies bij de EU en de lidstaten op aan dringend maatregelen te nemen ter voorkoming en bestrijding van energiearmoede.

Het EESC verzoekt de Europese Unie en de lidstaten om van gelijke toegang tot energie alsmede van continu geleverde en betaalbare energie hun absolute prioriteit te maken.

In een tijdens de zitting van september goedgekeurd advies over De energiearmoede aanpakken en de veerkracht van de EU erkent het EESC het belang dat de Commissie aan energie hecht in recente initiatieven zoals het “Fit for 55”-pakket, de uitvoering van de Europese Green Deal en de renovatiegolf. Het EESC waarschuwt er echter voor dat deze initiatieven zonder snelle tenuitvoerlegging, krachtige toezeggingen en concrete maatregelen van de lidstaten niet zullen volstaan om de huidige crisis het hoofd te bieden.

Ioannis Vardakastanis, rapporteur van het advies: “Er is behoefte aan een gezamenlijke aanpak op EU-niveau voor inzicht in en bestrijding van energiearmoede. Dit soort aanpak kan leiden tot een gemeenschappelijke definitie. Tegelijkertijd moet we het uitwerken van oplossingen op maat aan de individuele lidstaten overlaten. Belangrijk is dat zij er daarbij voor zorgen dat de meest kwetsbaren niet aan hun lot worden overgelaten.”
Nationaal beleid om de negatieve gevolgen van de prijsstijgingen voor de meest kwetsbaren te verzachten, kunnen directe financiële steun en sociale maatregelen omvatten, alsmede stimulansen en steun ter vermindering van het energieverbruik, afhankelijk van de specifieke nationale en lokale omstandigheden.

Met het oog op een werkelijk alomvattende aanpak dringt het EESC aan op de oprichting van een brede en ambitieuze politieke coalitie voor de aanpak van energiearmoede, waarvan de acties verder zouden worden uitgewerkt in een EU-strategie. Het doel van de coalitie moet zijn om energiearmoede tegen 2030 tot een minimum te herleiden en op lange termijn helemaal uit te bannen.
Naast de EU-instellingen moeten ook maatschappelijke organisaties deel uitmaken van de alliantie, met inbegrip van organisaties die degenen vertegenwoordigen die het meest met energiearmoede worden bedreigd. Ook de lokale en regionale overheden moeten erbij worden betrokken.

In zijn advies benadrukt het EESC ook het belang van investeringen in hernieuwbare energie, energie-efficiëntie en de grootschalige renovatie van gebouwen. De lidstaten zouden, in samenwerking met de lokale en regionale overheden, prioriteit moeten geven aan grondige renovaties die meer dan 60 % energiebesparing opleveren. In dit verband is er duidelijk behoefte aan aanzienlijke particuliere investeringen. (ll)

Het EESC heeft zich onlangs positief uitgelaten over de richtsnoeren van de Commissie voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten, waarmee de meest dringende problemen op de arbeidsmarkt adequaat worden aangepakt.

In een tijdens de septemberzitting goedgekeurd adviesbenadrukt het EESC dat de toenemende geopolitieke onzekerheid, die de economie van de EU naar verwachting negatief zal beïnvloeden, tot hoge inflatie en een recessie zal leiden en de koopkracht zal doen afnemen, vraagt om doortastend optreden van de lidstaten, die zich zouden moeten inzetten voor een werkelijk geïntegreerde eengemaakte markt en kmo’s zouden moeten helpen op te schalen.

“Personeelstekorten nemen weer toe en daarom pleiten wij voor doeltreffende maatregelen om de sociale partners aan te moedigen op nationaal niveau in te spelen op de vaardigheidsbehoeften en daarbij rekening te houden met de situatie op sectoraal en lokaal niveau. Het verwerven van de nodige vaardigheden en competenties is voor zowel werknemers als bedrijven van steeds groter belang”, zo sprak rapporteur Mariya Mincheva de voltallige vergadering toe.

Het EESC is van oordeel dat de sociale partners nauwer moeten worden betrokken bij het uitstippelen en uitvoeren van hervormingen en beleidsmaatregelen op sociaal, economisch en werkgelegenheidsgebied, onder meer via capaciteitsopbouw.

Een van de belangrijkste opdrachten is het verlagen van het percentage inactieven, waarbij met name moet worden gedacht aan gerichte steun voor langdurig werklozen, zo staat te lezen in het EESC-advies. Voorts wordt in de tekst de nadruk gelegd op armoede onder werkenden en de behoefte aan beleidsinstrumenten zoals fatsoenlijke lonen, met inbegrip van toereikende minimumlonen, en goed doordachte tijdelijke financiële prikkels, die gepaard gaan met gerichte en doeltreffende scholings- en bijscholingsmaatregelen.

Ook moet het beleid resoluter inzetten op ondersteuning van jongeren, mensen met een handicap en andere kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.
De Europese Commissie heeft in 2022 een aantal wijzigingen van het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten voorgesteld, waarmee wordt voortgeborduurd op recente initiatieven en nieuwe elementen worden toegevoegd die verband houden met de Russische inval in Oekraïne. Het EESC is ingenomen met de aandacht van de Commissie voor het post-COVID-tijdperk, waarin duurzame groei voorop moet staan.

De gewijzigde richtsnoeren hebben onder meer betrekking op het stimuleren van de vraag naar arbeid, het verbeteren van de toegang tot de arbeidsmarkt, het verruimen van de mogelijkheden om gedurende het hele leven vaardigheden en competenties te verwerven, het verbeteren van de werking van de arbeidsmarkten en de doeltreffendheid van de sociale dialoog, en het bevorderen van gelijke kansen voor iedereen. (ll)

Door Mira-Maria Kontkanen, lid van de groep Werkgevers van het EESC

In vergelijking met startende ondernemingen presteren succesvol overgedragen ondernemingen beter op het gebied van levensvatbaarheid, omzet, winst, innovatie en werkgelegenheid. Er zijn goede redenen om startende ondernemers in Europa te steunen, maar op Europa’s weg naar herstel en groei is het evenzeer belangrijk om bedrijfsoverdrachten te bevorderen.

Overdracht van eigendom is een natuurlijk onderdeel van de levenscyclus van een bedrijf en wordt steeds belangrijker nu de gemiddelde leeftijd van Europese ondernemers stijgt. In heel Europa gaan er jaarlijks ongeveer 450 000 bedrijven met in totaal 2 miljoen werknemers over in andere handen. Elk jaar echter dreigen naar schatting ca. 150 000 ondernemingen niet met succes te worden overgedragen, waardoor ongeveer 600 000 banen op de tocht komen te staan.
Een toename van het aantal geslaagde bedrijfsoverdrachten komt de Europese economie rechtstreeks ten goede. Goed functionerende bedrijfsoverdrachtssystemen en steunmechanismen dragen er niet alleen toe bij dat banen in Europa behouden blijven, maar bevorderen ook de economische en sociale samenhang in landelijke gebieden en helpen om een gevarieerd aanbod van producten en diensten en de instandhouding van de bestaansmiddelen in deze gebieden te waarborgen. Tevens kunnen bedrijfsoverdrachten de groene en digitale transitie van Europese micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (mkmo’s) vergemakkelijken en stimuleren, aangezien de periode waarin een onderneming in andere handen overgaat vaak als een geschikt moment wordt gezien om een bedrijf te vernieuwen en nieuwe bedrijfsmodellen toe te passen.

De verantwoordelijkheid voor de overdracht van een bedrijf ligt uiteindelijk bij de ondernemer zelf, maar dat neemt niet weg dat er op lidstaat- en Europees niveau meer moet worden gedaan om het aantal succesvolle bedrijfsoverdrachten te vergroten. Hierbij valt te denken aan:

• bewustmakingsactiviteiten, zoals de instelling van een week ter bevordering van bedrijfsoverdracht en nationale forumbijeenkomsten voor belanghebbenden bij bedrijfsoverdracht;
• het opstellen van een EU-brede barometer voor bedrijfsoverdracht ter ondersteuning van empirisch onderbouwde beleidsvorming op zowel Europees als nationaal niveau;
• het opnemen van kennis over het kopen van een bedrijf en over bedrijfsopvolging in het ondernemerschapsonderwijs, en het ontwikkelen van stimulansen voor de overdracht van kleine bedrijven aan jonge ondernemers;
• het ontwikkelen van grensoverschrijdende overdrachten van mkmo’s, bijvoorbeeld door onlinemarktplaatsen voor bedrijfsoverdrachten in de EU met elkaar te verbinden.

Europa moet ernaar streven een punt te bereiken waarop de overname van een bestaand bedrijf erkend wordt als een even aantrekkelijke kans als het zelf opzetten van een bedrijf als startende ondernemer. Dit kan alleen als de EU en de lidstaten de bevordering van bedrijfsoverdrachten een centrale plaats geven in hun beleid inzake herstel, groei en ondernemerschap.

Lees het volledige artikel in het septembernummer van de nieuwsbrief van de groep Werkgevers. Het EESC-advies Overdracht van ondernemingen als stimulans voor duurzaam herstel en groei in het midden- en kleinbedrijf, opgesteld door rapporteur Mira-Maria Kontkanen, vindt u hier.

Door de groep Werknemers van het EESC

Het EESC staat vierkant achter het streven van de Commissie naar waardig werk, maar vreest dat er vanwege hiaten in de huidige voorstellen geen optimaal resultaat zal worden bereikt.

Dwangarbeid is voor veel Europeanen misschien een ver-van-mijn-bed-show, maar in werkelijkheid bevindt het probleem zich veel dichter bij huis dan het lijkt. Veel dagelijkse spullen — van kleding tot smartphones — blijken materialen te bevatten die zijn vervaardigd met behulp van dwangarbeid.
Dankzij inspanningen om moderne slavernij te beteugelen en te voorkomen is het aantal mensen dat onderworpen is aan dwangarbeid gestaag afgenomen. Maar in 2016 is deze trend gekeerd.

Volgens schattingen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) bedroeg het aantal dwangarbeiders in 2021 maar liefst 28 miljoen, 10 miljoen meer dan in 2016.  Het aantal kinderen tussen 5 en 17 jaar dat kinderarbeid verricht, is in dezelfde periode met meer dan 8 miljoen gestegen tot in totaal 160 miljoen.

De pogingen van de Europese Unie om via haar handelsbeleid een vuist te maken tegen moderne slavernij in het buitenland hebben vruchten afgeworpen. Eerder dit jaar verklaarde de IAO Oezbekistan vrij van kinder- en dwangarbeid nadat de EU, de VS, Duitsland, Zwitserland en de IAO zich hiervoor samen sterk hadden gemaakt.

Onlangs nog heeft de EU getracht haar instrumentarium om wanpraktijken op het gebied van arbeidsverhoudingen in derde landen aan te pakken, uit te breiden. In februari heeft de Commissie een mededeling over waardig werk wereldwijd uitgebracht, waarin Europa zich wederom opwerpt als voorvechter van fatsoenlijk werk, zowel binnen haar eigen grenzen als daarbuiten. In deze mededeling geeft de Commissie ook aan op welke specifieke terreinen zij met bestaande en toekomstige instrumenten ten strijde wil trekken. In het voorstel voor een richtlijn over passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid krijgen grote bedrijven de plicht opgelegd om negatieve gevolgen van hun activiteiten voor het milieu en de mensenrechten tegen te gaan. Daarnaast heeft voorzitter Von der Leyen in haar toespraak over de Staat van de Unie een voorstel aangekondigd om met dwangarbeid vervaardigde producten te verbieden op de EU-markt.

Het EESC blijft de inspanningen van de Commissie ten behoeve van waardig werk krachtig steunen. De vrees bestaat echter dat er met de huidige voorstellen geen optimaal resultaat zal worden bereikt omdat ze niet waterdicht zijn. Veel kleine en middelgrote ondernemingen zullen het minimumaantal werknemers of de minimale netto-omzet niet halen, zodat de wetgeving niet op hen van toepassing is. Het gebruik van vage terminologie in de richtlijn brengt de werkzaamheid ervan in gevaar en vergt nadere toelichting. Als de structuren voor sociale dialoog niet geformaliseerd worden, dreigt de stem van werknemers als belangrijk instrument in het toezichtproces niet te worden gehoord. Het streven van Europa naar betere arbeidsnormen wereldwijd is onmiskenbaar nobel, maar het valt nog te bezien of de voorstellen naar behoren in praktijk kunnen worden gebracht. (lc)

Door Danko Relić, lid van de groep Maatschappelijke Organisaties van het EESC en rapporteur voor advies SOC/720

Om sterke en veerkrachtige zorg- en gezondheidsstelsels in de Europese Unie te ontwikkelen, hebben we personeel nodig dat geschoold, bekwaam en gemotiveerd is. In onze zorg- en gezondheidsstelsels moeten mensen en hun rechten en behoeften centraal staan.

Dit betekent ook dat mensen moeten deelnemen aan alle discussies, raadplegingen en besluiten ter zake. Is aan deze voorwaarden voldaan, dan wordt het mogelijk dat iedereen zorg krijgt waarin de mens vooropstaat en kunnen we het “recht op gezondheid” verwezenlijken, zoals aanbevolen door de Conferentie over de toekomst van Europa. Alleen zo kunnen we gelijke en duurzame toegang van alle Europeanen tot betaalbare, preventieve en curatieve gezondheidszorg van hoge kwaliteit waarborgen.

In zijn onlangs uitgebrachte initiatiefadvies Gezondheidswerkers en zorgstrategie voor de toekomst van Europa (SOC/720) pleit het EESC voor de oprichting van een Europese dienst voor monitoring van het zorgpersoneel om de lidstaten te helpen bij het opzetten en onderhouden van planningsstructuren en het coördineren van grensoverschrijdende planningsaspecten. Dit zou gekoppeld moeten worden aan het recht op vrij verkeer voor zorg- en gezondheidswerkers. Het EESC stelt voor om het actieplan voor zorg- en gezondheidswerkers in de Europese Unie te actualiseren, waarbij ook voor geïntegreerde planning en prognoses betreffende zorg- en gezondheidswerkers moet worden gezorgd en de vaardigheden van gezondheidswerkers en werknemers in de langdurige zorg moeten worden aangepast, met name in het licht van de kansen die geboden worden door de digitalisering.

Lees meer over het advies SOC/720 op: https://europa.eu/!9YgygW

Het jaarlijks seminar van het EESC voor communicatiemedewerkers van maatschappelijke organisaties, dat op 24-25 november plaatsvindt in Zagreb, zal hoofdzakelijk zijn gewijd aan de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor de EU. Daarbij zal worden ingezoomd op drie netelige kwesties.

Tijdens het seminar “Geopolitieke onrust voor de deur van Europa: het perspectief van het maatschappelijk middenveld” zullen drie belangrijke aspecten van de oorlog aan bod komen:

• Uitbreiding van de EU: zal de oorlog het verloop van de EU-uitbreiding veranderen? In hoeverre is Oekraïne, nu kandidaat-lidstaat, er klaar voor om toe te treden tot de EU? In hoeverre is deze speciale behandeling eerlijk tegenover kandidaat-lidstaten die al jaren in de wachtkamer van Europa zitten? En hoe past een eventuele toekomstige Europese geopolitieke gemeenschap in dit alles?
• Energie: wat kunnen de EU-landen doen om mensen te helpen de storm te doorstaan, nu de EU zich afkeert van goedkopere Russische gas- en olieleveranties en de Europese industrie en werknemers onder druk komen te staan? Zullen ze in de verleiding komen om terug te grijpen op sterk vervuilende steenkool of zal deze crisis de groene transitie versnellen? Kan de EU haar lidstaten net zo succesvol uit deze crisis leiden als het geval was met COVID-19?
• Communicatie: communicatie is een van de belangrijkste wapens in deze oorlog en daarbij wordt gebruikgemaakt van alle nieuwe mogelijkheden die de technologie biedt. Hoe maken de strijdende partijen hiervan gebruik? Wie is aan de winnende hand op dit vlak en hoe gaat de EU om met de nieuwe golf van desinformatie?

Prominente sprekers zijn de journalisten Tim Weber, specialist in online-desinformatie en de man achter BBC Online, Regis Genté, co-auteur van het boek “Volodymyr Zelensky: in the mind of a hero”, en Dušan Gajić, maker van de documentaire “The Graduates” over de identiteitscrisis in Servië als gevolg van de oorlog.

Het seminar maakt deel uit van de serie “Connecting EU”, die nu haar 16^e jaar ingaat en een platform wil bieden aan pers- en publieksvoorlichters van maatschappelijke organisaties om te netwerken en actuele kwesties van gemeenschappelijk belang in Europa aan te kaarten. Het evenement brengt EESC-leden en vertegenwoordigers van andere EU-instellingen, partnerorganisaties uit de lidstaten, journalisten en onderzoekers bijeen om zich over de hete hangijzers van vandaag te buigen.

Het volledige programma vindt u binnenkort op de website van het EESC. Het evenement is alleen voor genodigden, maar er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar voor geïnteresseerde belanghebbenden. Indien u een uitnodiging wenst te ontvangen, kunt u een mail sturen naar: pressofficers@eesc.europa.eu (dm)

Op de website van het EESC staat een reeks videointerviews met muziekprofessionals over de manier waarop de COVID-19-pandemie hun werk heeft veranderd.

De culturele en creatieve sectoren behoren tot de sectoren die het hardst zijn getroffen door de COVID-19-pandemie. Met behulp van digitale instrumenten, creativiteit en innovatie konden kunstenaars en artiesten echter in contact blijven met hun publiek. Er zijn nieuwe vormen van inhoud ontstaan, waarbij sommige artiesten thuis opnamen maken en zo een meer persoonlijke relatie met hun publiek tot stand brengen. Dankzij digitalisering is muziek ook toegankelijker geworden voor gemarginaliseerde en kwetsbare groepen.

In deze interviewreeks, getiteld “COVID kan creativiteit niet uitschakelen”, wordt nagegaan hoe de sector zich heeft aangepast aan de coronamaatregelen door slim gebruik te maken van digitalisering en innovatie, hoe de pandemie de digitalisering in de muzieksector heeft versneld en hoe innovatie ook na de pandemie vruchten kan afwerpen. Bijzondere aandacht zal uitgaan naar de voordelen die de digitalisering oplevert voor de muzieksector.

Het project, een gezamenlijk initiatief van de drie groepen die samen het EESC vormen (Werkgevers, Werknemers en Diversiteit Europa), laat zien dat cultuur cruciaal is, ook in tijden van crisis, en dat overlevingssteun voor de sector van essentieel belang is voor onze samenleving en een fundamentele rol speelt bij het aanzwengelen van het herstel.

Op 26 oktober wordt officieel het startsein gegeven tot “COVID kan creativiteit niet uitschakelen”. De video’s zijn te bekijken via deze link. (ck)

De tentoonstelling “The Journey of the Euro” of “De lange weg van de euro” verbeeldt de geschiedenis van de eenheidsmunt, met materiaal afkomstig van het historisch archief van de Europese Unie, de Europese Commissie en collecties van de Kroatische Nationale Bank.

Terwijl we de twintigste verjaardag van de euro vieren en er zelfs stemmen opgaan om een digitale munt in te voeren, neemt het aantal eurolanden verder toe: op 1 januari 2023 wordt Kroatië het volgende lid van de eurozone.

Bezoekers kunnen tijdens de tentoonstelling de lange weg van de euro volgen, van het eerste concept tot de eigenlijke invoering van de euromunten en -biljetten. Ook worden ze geprikkeld om na te denken over het belang van een eenheidsmunt. De euro is zowel een vredessymbool als het tastbaarste voorbeeld van Europese integratie.

De tentoonstelling vindt plaats bij het EESC en loopt van 5 tot 31 oktober 2022. (ck)