Kollox beda fuq il-fruntiera. Ftit wara li bdiet il-gwerra fl-Ukrajna, mort fuq il-fruntiera, mhux biex naħdem bħala ġurnalista, iżda biex inġib l-għajnuna umanitarja. Dak iż-żmien kien hemm fluss ta’ nies, prinċipalment nisa u tfal, li kienu qed jaqsmu l-fruntiera u l-pjani kollha li kienu għamlu xxejnu mil-lum għall-għada.
Iltqajt ma’ nisa li rnexxielhom jippakkjaw ħwejjiġhom f’backpack wieħed u mxew għexieren ta’ kilometri lejn il-fruntiera, waqt li jimbuttaw lit-tfal fil-pushchairs. Huma ħallew lil żwieġhom u lis-subien tagħhom f’pajjiżhom u ma kinux jafu fejn kienu se jorqdu billejl jew min seta’ joffrilhom saqaf fuq rashom.
Erġajt mort l-Ukrajna ftit wara, din id-darba bħala ġurnalista, biex nuri kif il-gwerra kienet qed tbiddel ħajjet in-nies.
Smajt l-istorja ta’ Inna minn Mariupol, li nħbiet f’kantina għal tliet ġimgħat sħaħ u rat il-katavri tal-ġirien tagħha mitluqin fit-triq mingħajr ma setgħu jindifnu minħabba l-balal kontinwi li kienu għadhom neżlin kullimkien.
Petro, anke hu minn Mariupol, qalli kif fittex għall-ilma tax-xorb fil-pajpijiet tar-radjaturi tal-ħadid fondut.
U Halina ta’ 82 sena, li tħalliet waħidha fil-gwerra, qalet “Rajt mara anzjana. Mort qrib tagħha, kienet qed tibki. Għidtilna ‘tibkix, se niġi miegħek kull fejn se tmur. Mhux se nitilqed waħdek’”.
Niftakar lit-tfal Ukreni li tkellmu dwar dak li l-gwerra fissret għalihom. Alisa ta’ ħames snin, li kienet taf li fil-gwerra in-nies kienu qed jinqatlu. U Zhenia ta’ 12-il sena, li qaltli b’konvinzjoni li Putin ma kienx president iżda dittatur.
Tgħallimt l-istorja ta’ tifla li l-omm adottiva tagħha telqitha eżatt wara li twieldet u li l-ġenituri bijoloġiċi tagħha qatt ma avviċinawha.
Il-lista ta’ eroj mir-rapport tiegħi hija twila, wara kull isem hemm storja oħra mmarkata bil-gwerra. Mhux faċli tisma’ dawn l-istejjer, iżda fi żminijiet bħal dawn trid iżżomm sod mingħajr ma tħalli l-emozzjonijiet jiġru bik.
Dan mhuwiex il-waqt għall-emozzjonijiet tagħna, m’aħniex hawn biex inxerrdu d-dmugħ mal-eroj tagħna, iżda biex nagħtu widen għall-istejjer tagħhom. Ħin il-biki jiġi aktar tard, wara x-xogħol, id-dar.
L-Ukreni huma ħerqana li jitkellmu. Huma jridu jsemmgħu leħinhom dwar l-atroċitajiet imwettqa mir-Russi, iridu jegħlbu d-diżinformazzjoni Russa, li tgħid li l-Ukreni qed jigdbu dwar l-attakki u li qed joqtlu lilhom infushom.
L-għan tagħna bħala ġurnalisti huwa li nħabbru lid-dinja dak li tabilħaqq qed iseħħ fl-Ukrajna.