EKES info

W debacie plenarnej na temat przyszłości polityki handlowej UE w zmieniającej się globalnej rzeczywistości EKES podkreślił, że tylko otwarty, sprawiedliwy, inkluzywny i zrównoważony handel zapewni odbudowę i odporność oraz przyniesie dobrobyt przedsiębiorstwom i obywatelom. Uznał również kluczową rolę Światowej Organizacji Handlu w tych wysiłkach.

Wyniki światowego handlu pokazują, że odbudowa postępuje nierównomiernie.

Zdaniem przewodniczącej EKES-u Christy Schweng handel międzynarodowy powinien być wolny, sprawiedliwy, zrównoważony i przewidywalny. Ma on zasadnicze znaczenie dla naszych przedsiębiorstw i dla ludzi. Tylko zrównoważony handel zapewni odporność i zrównoważoną odbudowę po pandemii COVID-19.

Na październikowej sesji plenarnej gościem EKES-u był ambasador Jean-Marie Paugam, zastępca dyrektora generalnego Światowej Organizacji Handlu (WTO), który stwierdził, że międzynarodowy system handlu wykazał się odpornością w obliczu pandemii. Z początku obserwowaliśmy liczne ograniczenia w handlu, ale stosunkowo szybko państwa weszły na drogę współpracy i ułatwień.

W opinii z inicjatywy własnej „Rozdziały nowej generacji dotyczące handlu i zrównoważonego rozwoju – Przegląd 15-punktowego planu działania”, do której odniesiono się w debacie, EKES wyraził pragnienie, by tym razem hasło „opartego na wartościach programu w dziedzinie handlu” zostało jasno określone jako integralna część strategii handlowej UE.

Sprawozdawczyni tej opinii Tanja Buzek zwróciła w szczególności uwagę na to, że rozdziały dotyczące pracy i środowiska nie w pełni uwzględniają prawnie wiążące zobowiązania. Proponujemy ambitny przegląd, mający na celu zmianę podejścia w kierunku egzekwowania ustaleń pod groźbą sankcji, przy lepszym monitorowaniu ze strony społeczeństwa obywatelskiego, z wykorzystaniem innowacyjnych narzędzi i większym potencjale stymulacyjnym rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju.

Non aes sed fides – „Nie pieniądze, lecz zaufanie”

Jean-Marie Paugam uznał, że najważniejsze jest odbudowanie zaufania do systemu, który od dłuższego czasu był dyskredytowany przez wiele podmiotów i państw. W pierwszej kolejności musimy odbudować minimalny poziom zaufania, gdyż bez tego żadne negocjacje nie będą możliwe. Mówca dodał, że największą wartością WTO nie są pieniądze, lecz właśnie zaufanie – non aes sed fides.

Odnosząc się do artykułu Davida Heniga opublikowanego niedawno na stronach Borderlex i prezentowanych w nim trzech możliwych scenariuszy dla WTO – „odrodzenie, rozpad lub regres” – Jean-Marie Paugam opowiedział się za „odbudową”. Dlatego też UE i europejskie społeczeństwo obywatelskie powinny być aktywnie zaangażowane, gdyż, jak stwierdziła Tanja Buzek: Nie może być zrównoważonego rozwoju bez społeczeństwa obywatelskiego.

Podsumowując to wydarzenie Christa Schweng powiedziała: Aktywne zaangażowanie i udział zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, we wszystkich jego przejawach, jest podstawą zrównoważonego systemu handlu, który przynosi korzyści obywatelom. (at)

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przychylnie przyjął nową, przedstawioną przez Komisję Europejską strategię UE na rzecz przyszłości strefy Schengen. Ostrzegł jednak, że UE i państwa członkowskie są zobowiązane do przestrzegania Karty praw podstawowych w odniesieniu do zarządzania granicami unijnymi i krajowymi, współpracy policyjnej i sądowej oraz polityki migracyjnej i azylowej.

Wezwanie do działania zawarte w przyjętej na październikowej sesji plenarnej opinii w sprawie nowej strategii było reakcją na przytłaczające – i zdaniem EKES-u bardzo niepokojące – doniesienia o naruszeniach praw podstawowych, do których dochodzi na granicach zewnętrznych UE.

Zwracamy się do Komisji Europejskiej i Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej o monitorowanie i rozwiązanie tych niepokojących problemów i bezzwłoczne reagowanie na doniesienia o naruszaniu praw podstawowych – stwierdził sprawozdawca opinii Ionuţ Sibian.

EKES odnotował, że w ostatnich latach strefa Schengen musiała stawić czoła poważnym wyzwaniom z punktu widzenia spójnego zastosowania jej zasad. Kryzys uchodźczy z 2015 r. ujawnił niedociągnięcia w podejściu UE do zarządzania granicami zewnętrznymi i migracją, a pandemia COVID-19 spowodowała tymczasowe przywrócenie granic wewnętrznych. Zakłócenia strefy Schengen naraziły na szwank przedsiębiorstwa, pracowników, społeczności przygraniczne oraz współpracę transgraniczną.

EKES podkreślił, że Komisja powinna regularnie i starannie monitorować i oceniać potrzebę przywrócenia granic wewnętrznych i jego zakres, w stosownych przypadkach podejmując działania.

W opinii wezwał również Radę do szybkiego zaradzenia stałemu wykluczeniu Bułgarii, Chorwacji, Cypru i Rumunii z pełnego zastosowania traktatu z Schengen.

Obywatelki i obywatele Cypru, Rumunii, Bułgarii i Chorwacji nadal nie cieszą się pełnią praw związanych z obywatelstwem UE, gdyż są wykluczeni ze strefy Schengen. EKES popiera ich włączenie. Kraje te bardzo chętnie przystąpią do strefy Schengen, a Bułgaria, Chorwacja i Rumunia kontrolują już granice zewnętrzne zgodnie z unijnym kodeksem zasad regulujących przepływ osób przez granice – dodał Ionuţ Sibian.

EKES zdecydowanie popiera aktualizację kodeksu granicznego Schengen w celu uwzględnienia wniosków wyciągniętych podczas pandemii. Apeluje również o wzmocnienie forum konsultacyjnego ds. praw podstawowych oraz o włączenie – za pośrednictwem EKES-u – zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. (ll)

Pytanie o to, jak najlepiej zapewnić strategiczną autonomię przemysłu europejskiego, znalazło się w centrum debaty na temat polityki przemysłowej na październikowej sesji plenarnej EKES-u.

Podczas sesji plenarnej EKES-u w dniu 21 października miała miejsce debata z udziałem Padmashree Gehl Sampath, stypendystki Berkman Klein Center na Uniwersytecie Harvarda, na temat sposobów wspierania dwojakiej transformacji w kierunku zielonej i cyfrowej gospodarki, przyczynienia się do odbudowy Europy i zwiększenia jej strategicznej autonomii i odporności.

Padmashree Gehl Sampath, wiodąca ekspertka w dziedzinie technologii, rozwoju i światowej ekonomii politycznej, przedstawiła postulat nowego rodzaju interwencji publicznej, która nie będzie się koncentrować tylko na usuwaniu niedoskonałości rynku, lecz na przesunięciu zmian technologicznych w kierunkach produktywnych społecznie.

Musimy wreszcie przemyśleć politykę przemysłową w sposób śmiały i nieszablonowy – stwierdziła. Nie powinniśmy powtarzać tego, co nie zadziałało w przeszłości.

Pierwszym krokiem w ukształtowaniu tej nowej polityki przemysłowej powinno być uznanie, że spadek przedsiębiorczości, innowacji i konkurencyjności, który obserwujemy w zaawansowanych gospodarkach, jest stale wzmacniany poprzez nowe paradygmaty i trendy technologiczne w wielu sektorach i procesach. Niepewność w świecie po pandemii COVID-19 jest nie tylko wynikiem pandemii.  Jest to także pochodna wielorakich konsekwencji sieci opartych na danych, nierównego podziału zysków z cyfryzacji w ciągu ostatnich 15 lat, presji wywieranej przez zmianę klimatu i transformacji energetycznej na kraje, jak również spowolnienia, a czasami załamania globalnych łańcuchów handlu i dostaw, starannie budowanych od momentu rozpoczęcia procesu globalizacji w latach osiemdziesiątych.

Drugim krokiem byłoby opracowanie nowej strategii w oparciu o trzy śmiałe propozycje:

1) Uznanie, że istnieją większe współzależności między trzema najważniejszymi trendami przyszłości: przygotowaniem opieki zdrowotnej na wypadek pandemii, działaniami w zakresie transformacji energetycznej i w zakresie przeciwdziałania zmianie klimatu oraz gospodarką opartą na danych – i wykorzystanie tych współzależności. Nie potrzebujemy polityki przemysłowej, w której te megatrendy jednocześnie byłyby traktowane priorytetowo w różnych ścieżkach działania, lecz polityki, w której przemiany te będą ujęte w modelu zmian o obiegu zamkniętym.

2) Zwiększenie dynamiki w sektorze technologii poprzez skupienie na utrzymaniu rynku i jego wynikach, co jest istotniejszą sprawą niż wejście na rynek we wszystkich głównych sektorach, zwłaszcza w sektorze środków farmaceutycznych i szczepionek, gdzie obecnie można zauważyć silne tendencje oligopolistyczne.
 
3) Przyjęcie faktycznego podejścia sektorowego do polityki przemysłowej, wykraczającego poza zwyczajowe cele takie jak polityka konkurencji, ponieważ, mimo że wszystkie te sektory wiążą się z wysoka technologią, intensywnością pod względem badań i rozwoju i zależnością od innowacji i nagród, mają zupełnie odmienne cechy szczególne.

Na przykład – zadała pytanie Padmashree Gehl Sampath – gdybyśmy naprawdę chcieli promować rynek opieki zdrowotnej w Europie w oparciu o istniejące mocne strony, czy UE mogłaby wesprzeć program celów publicznych w zakresie ekosystemu sektora ochrony zdrowia na wzór operacji Warp Speed opracowanej w Stanach Zjednoczonych jako bezpośrednie następstwo pandemii COVID-19? Czy Europa może ułatwić zwiększenie możliwości istniejących firm biotechnologicznych w ramach podobnych programów inwestycji publicznych, które ułatwiają opracowywanie produktów?

Strategia przemysłowa jest ostatnio głównym przedmiotem prac EKES-u. Odbywają się obecnie liczne seminaria internetowe,podczas których analizowane są punkty newralgiczne dzisiejszego przemysłu. Cykl ten, zatytułowany „Ścieżka do naszej przyszłości przemysłowej” zakończy się dużą konferencją w marcu 2022 r., podczas której EKES omówi swoje wnioski z francuską prezydencją w Radzie UE i Komisją Europejską. (dm)

Konferencja na temat praw podstawowych i praworządności zorganizowana przez Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny ujawniła poważne naruszenia i negatywne tendencje w czterech obszarach objętych europejskim mechanizmem praworządności (wymiar sprawiedliwości, korupcja, media oraz mechanizmy kontroli i równowagi). EKES podkreślił, że społeczeństwo obywatelskie jest dynamicznym podmiotem broniącym tej podstawowej zasady UE.

Przewodniczący Grupy PPiP Cristian Pirvulescu podkreślił rolę społeczeństwa obywatelskiego: Nie zwracamy się do przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego „dla zasady”. Słuchamy go, gdyż jego udział jest w tych kluczowych sprawach niezbędny.

Giulia Barbucci, wiceprzewodnicząca EKES-u, stwierdziła: Polityczne i prawne reakcje UE nie mogą być jedyną odpowiedzią. Musimy bardziej zaangażować podmioty społeczeństwa obywatelskiego, gdyż one łączą oczekiwania społeczeństwa i instytucji.

Jednak obecny kryzys zdrowotny i środki podejmowane przez władze zwiększyły wyzwania, które już istniały. W sprawozdaniu Komisji na temat praworządności z lipca 2021 r. podkreślono te negatywne tendencje, lecz również pozytywne zjawiska obserwowane w niektórych państwach członkowskich.
Gašper Dovžan, słoweński sekretarz stanu do spraw zagranicznych, dodał: Poszanowanie praworządności nigdy nie powinno być przedmiotem wątpliwości ani też paść ofiarą kryzysu.

Jednak, jak stwierdził Matthew Caruana Galizia, jeszcze wiele jest do zrobienia i długa droga przed nami. Jego matka, Daphne Caruana Galizia, maltańska dziennikarka, została zamordowana podczas prowadzenia dochodzeń w sprawie korupcji, prania pieniędzy i przestępczości zorganizowanej. Niestety moja matka jest przykładem tego, że problemy w zakresie praworządności i rozpowszechniona korupcja to zbrodnie, które pociągają za sobą ofiary.

Uczestnicy byli zgodni co do tego, że praworządność ma podstawowe znaczenie dla funkcjonowania UE jako całości. Chodzi o jej wiarygodność, odporność i wzajemne zaufanie.

Jak podsumowała Debbie Kohner z Europejskiej Sieci Krajowych Instytucji Praw Człowieka, wszystkie cztery filary objęte europejskim mechanizmem praworządności: system wymiaru sprawiedliwości, wolność mediów i pluralizm, ramy antykorupcyjne oraz inne mechanizmy kontroli i równowagi są ze sobą wzajemnie powiązane.
Nicole Romain z Agencji Praw Podstawowych UE podkreśliła także, że wszystkie podmioty instytucjonalne powinny podjąć większe wysiłki na rzecz informowania opinii publicznej o prawach podstawowych i praworządności.

Eszter Nagy (Europejscy Federaliści) zwróciła uwagę, że najwyższy czas, by UE w pełni wykorzystała dostępne narzędzia, począwszy od mechanizmu warunkowości budżetowej w związku z praworządnością. (at)

Wdrożenie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności w większości państw członkowskich UE wymaga sprecyzowania systemów zarządzania. Podział obowiązków między szczeblem centralnym, regionalnym i lokalnym jest nadal niejasny. EKES bije na alarm i w opinii w sprawie rocznej strategii zrównoważonego wzrostu gospodarczego na 2021 r., sporządzonej przez Gonçala Lobo Xaviera i przyjętej na październikowej sesji plenarnej, podkreśla, że mechanizmy włączania organizacji społeczeństwa obywatelskiego i partnerów społecznych w fazę wdrażania, monitorowania i dostosowywania krajowych programów reform wymagają większej przejrzystości.

EKES zwracał już uwagę na ten problem w swej lutowej rezolucji, ale pomimo wysiłków Komisji Europejskiej sytuacja nie zmieniła się. W związku z tym EKES zdecydowanie wzywa do zajęcia się tymi kluczowymi aspektami odbudowy Unii.

Zwracamy uwagę na potrzebę pomiaru postępów we wdrażaniu krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności. Potrzebujemy dobrych wskaźników monitorowania, ponieważ są one niezbędne do określenia kierunku przyszłego rozwoju i odbudowy. Państwa członkowskie muszą odpowiednio zareagować na to wyzwanie: trzeba odważnie mówić obywatelom o spodziewanych ogromnych trudnościach, powiedział w czasie debaty Gonçalo Lobo Xavier.

W opinii „Polityka gospodarcza w strefie euro w 2021 r.” opracowanej przez Kristi Sõber EKES zwraca uwagę, że pandemia się nie zakończyła, a jej skutki gospodarcze będą odczuwalne przez wiele lat. W tej nadzwyczajnej sytuacji potrzebna jest zatem odpowiednia, nowa kombinacja działań w ramach polityki gospodarczej. Gospodarki UE i strefy euro ponownie odnotowują szybki wzrost. Jednocześnie jednak UE przechodzi przez najtrudniejszy okres w historii gospodarczej procesu integracji europejskiej. W tak krytycznym okresie jedynie wydatki publiczne mogą pomóc poprawić sytuację.

EKES docenia szybką reakcję zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, by przeciwdziałać pandemii, i z zadowoleniem stwierdza, że wspólne wysiłki stały się istotną częścią strategii na rzecz odbudowy. Zabierając głos na sesji plenarnej, Kristi Sõber powiedziała: Zwłaszcza w pierwszej połowie 2020 r. inicjatywy inwestycyjne podejmowane w odpowiedzi na pandemię – głównie poprzez stabilizację rynków, miejsc pracy i dochodów osobistych – przyczyniły się do złagodzenia bardzo trudnej sytuacji gospodarczej. Po tym pierwszym etapie przyszedł czas na NextGenerationEU, solidny i wysoce innowacyjny element fiskalny. Obie inicjatywy były szybką i elastyczną reakcję na pandemię. (mp)

Komisja Europejska powinna poczynić postępy w procesie oceny wielosektorowego wpływu nowych technologii 5G i 6G. Aby zaradzić zagrożeniom i podatności na nie, potrzebne są narzędzia i środki. W opinii autorstwa Dumitru Fornei przyjętej przez Zgromadzenie na październikowej sesji plenarnej EKES zajął zdecydowane stanowisko i odnotował, że konieczne jest przeanalizowanie kwestii społecznych, zdrowotnych i środowiskowych z udziałem obywateli i wszystkich zainteresowanych stron pomimo, że debata na temat wdrożenia sieci 5G nabrała kontrowersyjnego i politycznego charakteru.

Przy okazji sesji plenarnej Dumitru Fornea stwierdził: „szybka cyfryzacja i rozwój łączności elektronicznej w zasadniczy sposób oddziałują na funkcjonowanie gospodarki i ogółu społeczeństwa. Dzięki odpowiedzialnemu wykorzystaniu tych technologii ludzkość staje przed historyczną szansą na budowę lepszego społeczeństwa. Niemniej bez należytej staranności i kontroli demokratycznej administrowanie systemami technologicznymi może być w przyszłości poważnym wyzwaniem dla naszych społeczności”.

Pandemia pokazała, że infrastruktura łączności elektronicznej odgrywa istotną rolę w społeczeństwie i może znacznie poprawić jakość życia obywateli, wywierając bezpośredni wpływ na walkę z ubóstwem. Należy jednak nieustannie oceniać potencjalne zagrożenie. Dlatego też EKES zaleca, by fundusze europejskie i krajowe były przeznaczane na bardziej dogłębne, multidyscyplinarne badania i analizy oddziaływania, koncentrujące się zarówno na ludziach, jak i na środowisku, a także na rozpowszechnianie tych wyników w celu edukowania obywateli i decydentów. (mp)

Nowa inicjatywa Komisji Europejskiej na rzecz przyspieszenia wzrostu rynku zrównoważonych paliw lotniczych jest krokiem we właściwym kierunku, ale konieczne są pewne zmiany, aby zapewnić jej skuteczne wdrożenie bez wywoływania zakłóceń. Takie jest główne przesłanie opinii w sprawie wniosku dotyczącego RefuelEU Aviation, opracowanej przez Thomasa Kroppa i przyjętej na październikowej sesji plenarnej.

„Rzeczywiście prawdą jest, że zrównoważone paliwa lotnicze – pod warunkiem, że są produkowane w wystarczającej ilości i dostępne dla wszystkich linii lotniczych – w znaczący sposób ograniczyłyby emisje CO₂ tej branży. Nie jest jednak jasne, czy podejście, które przyjęła Komisja pozwoliłoby uniknąć zakłócania konkurencji” – powiedział Thomas Kropp.

Lotnictwo to międzynarodowa branża usługowa, zasadniczo obejmująca dwa oddzielne rynki o różnej dynamice: jednolity rynek EOG, z jednej strony, i rynek regulowany na szczeblu międzynarodowym, z drugiej. Projekt wniosku Komisji powinien jasno odzwierciedlać tę różnicę i mieć na celu utrzymanie równych zasad działania w ramach EOG, a jednocześnie proaktywnie promować stosowanie na całym świecie norm w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Na październikowej sesji plenarnej przyjęto również opinię Thomasa Kroppa w sprawie „Powiadamianie w sprawie mechanizmu kompensacji i redukcji CO2 dla lotnictwa międzynarodowego (CORSIA)”, dotyczącą emisji dwutlenku węgla. W dokumencie tym EKES popiera wniosek Komisji dotyczący zmiany dyrektywy 2003/87/WE w odniesieniu do powiadamiania w sprawie kompensacji w 2021 r., a także popiera jej pilne przyjęcie w celu osiągnięcia pewności prawa. (mp)

Ostatnie wydarzenia związane z pandemią COVID-19, ekstremalne zjawiska pogodowe wynikające z zaburzeń klimatu, cyberataki i brexit wskazują na potrzebę przemyślenia priorytetów oraz poprawy odporności i zrównoważoności systemów żywnościowych w UE poprzez wzmocnienie ich niezależności. Dla wielu obywateli UE bezpieczeństwo żywnościowe nie jest oczywistością.

Zdaniem EKES-u konieczne jest opracowanie zestawu narzędzi obejmującego środki zarządzania ryzykiem, aby w obliczu ekstremalnych sytuacji zabezpieczyć łańcuchy dostaw żywności, a władzom, rolnikom i przedsiębiorstwom pomóc w podjęciu natychmiastowych działań.
W opinii z inicjatywy własnej „Strategiczna niezależność, bezpieczeństwo żywnościowe i zrównoważony rozwój” EKES proponuje definicję otwartej strategicznej autonomii mającą zastosowanie do systemów żywnościowych i opartej na produkcji żywności, zatrudnieniu w tym sektorze i uczciwym handlu żywnością. Nadrzędnym celem jest przy tym zapewnienie wszystkim obywatelom UE bezpieczeństwa żywnościowego i zrównoważoności poprzez sprawiedliwe, trwałe i odporne dostawy zdrowej żywności.
Gospodarstwa, żyzne grunty rolne oraz woda mają strategiczne znaczenie i muszą podlegać ochronie w całej UE, gdyż stanowią podstawę naszej otwartej strategicznej autonomii żywnościowej, podkreślił sprawozdawca opinii EKES-u Klaas Johan Osinga.

EKES wzywa decydentów do opracowania i wdrożenia kompleksowej i całościowej strategii, która sprzyjałaby wyważonemu, spójnemu, sprawiedliwemu i zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich i miejskich. Obejmie to wykorzystanie roli społeczności lokalnych, pobudzanie tradycyjnych gałęzi przemysłu oraz tworzenie nowych form działalności gospodarczej i możliwości zatrudnienia na obszarach wiejskich przy jednoczesnym wspieraniu synergii z obszarami miejskimi.

W swej opinii „W kierunku całościowej strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i miejskich” EKES przedstawia kilka zaleceń w oparciu o zaangażowanie wielu zainteresowanych stron i podejście oddolne, które mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zrównoważonego charakteru i poczucia odpowiedzialności za ten obszar polityki na szczeblu lokalnym.

Koordynacja przekrojowa i polityka dostosowana do potrzeb mają kluczowe znaczenie

Niezbędne jest przejście na zintegrowane podejście do działań i finansowania w różnych obszarach polityki, które mają wpływ na obszary wiejskie. Musimy zapewnić nie tylko zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, ale także ich atrakcyjność jako miejsca do życia. Jakość życia w środowisku wiejskim będzie mierzona wzrostem liczby młodych ludzi i nowymi inicjatywami, które zapewniają wysokiej jakości i dobrze płatne miejsca pracy – podkreślił sprawozdawca Josep Puxeu Rocamora. (mr)

Konieczny jest przegląd reguł fiskalnych UE. Należy to zrobić nie tylko w celu ustabilizowania gospodarki w perspektywie średnioterminowej, lecz również w celu sfinansowania przemiany społeczno-ekologicznej gospodarki oraz zagwarantowania pełnego zatrudnienia, wysokiej jakości miejsc pracy i sprawiedliwej transformacji. Przesłanie przyjętej przez Zgromadzenie na październikowej sesji plenarnej opinii autorstwa Dominiki Biegon jest jasne: Komisja Europejska musi kontynuować przegląd ram zarządzania gospodarczego UE.

Podczas debaty Dominika Biegon stwierdziła: EKES zaleca pragmatyczne rozwiązania dotyczące przyszłych reguł fiskalnych UE. Opinia pokazuje, w jaki sposób można przezwyciężyć podziały ideologiczne w debacie nad długiem państwowym. Można znacznie poprawić przepisy fiskalne UE bez zmiany traktatów UE. Możemy zaradzić chronicznemu brakowi inwestycji publicznych i dać państwom członkowskim większą swobodę odpowiedniego przeciwdziałania pogorszeniu koniunktury gospodarczej w przyszłości, nie narażając na szwank stabilności budżetowej. Instytucje UE powinny jak najszybciej zaproponować reformy, by przygotować grunt pod trwałą odbudowę i sprawiedliwą transformację.

Organizacje społeczeństwa obywatelskiego muszą również w większym stopniu uczestniczyć w europejskim semestrze zarówno na szczeblu krajowym, jak i UE. Zasada partnerstwa, która od dawna tradycyjnie należy do zarządzania europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi, powinna stanowić wzorzec skutecznego angażowania społeczeństwa obywatelskiego. (mp)

W opinii z inicjatywy własnej przyjętej na październikowej sesji plenarnej EKES przedstawił działania dotyczące reklamy, mające na celu dostosowanie tej dziedziny do wyzwań związanych ze zmianą klimatu i odbudową po pandemii, tak aby nadal odgrywała ważną rolę w gospodarce i kulturze Europy.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny zaleca nowoczesnemu przemysłowi reklamy ramy, dzięki którym zostanie zachowana fundamentalna rola tej dziedziny we wzroście gospodarczym, tworzeniu miejsc pracy i wspieraniu kultury Europy. Jednocześnie ramy te staną się wiarygodną dźwignią odpowiedzialnej konsumpcji.

Według różnych badań każde euro wydane na reklamę przynosi pięcio- lub siedmiokrotnie większy impuls dla gospodarki europejskiej. Dzięki temu rozpowszechnia się nowe produkty i usługi, rośnie konkurencja i finansowany jest publiczny dostęp do mediów, sztuki i sportu. Jednak jednocześnie krytykuje się często ten przemysł za promowanie nadmiernej konsumpcji i negatywny wpływ na społeczeństwo i środowisko.

Próbujemy znaleźć sposób rozwoju tego sektora, tak aby pozostał wydajny, lecz zarazem zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju – wyjaśnia Thierry Libaert, sprawozdawca opinii.

Po pierwsze EKES wzywa przedsiębiorstwa i agencje do rozważenia, w jaki sposób mogą ograniczyć swoje emisje gazów cieplarnianych o 55% do 2030 r. i osiągnąć neutralność emisyjną do 2050 r.

Wszystkie kampanie promocyjne powinny uwzględniać aspekt zrównoważonego rozwoju. W praktyce można by zachęcać operatorów reklamowych do ograniczenia zużycia energii przez cyfrowe billboardy lub poprzez zwiększenie możliwości ich recyklingu. Aby zmniejszyć wpływ drukowanych reklam na środowisko, przedsiębiorstwa mogłyby przestawić się na papier z etykietami PEFC i FSC pochodzący z lasów zarządzanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz na tusze o niskiej toksyczności, zgodne z normami REACH i GreenGuard.

Działania reklamowe mogą także skłonić konsumentów do zmniejszenia ich zbiorowego śladu środowiskowego. Na przykład reklamy mogłyby zachęcać do wspólnego korzystania z samochodów, pokazując mniej kierowców jadących samotnie. Można wzmocnić dobre praktyki poprzez większe skupienie na kwestiach środowiskowych na kursach uniwersyteckich związanych z komunikacją.

Kolejna kwestia, którą już od dawna należy się zająć, to nierealistyczne przedstawianie produktów, tak jak prezentowanie szkodliwych artykułów jednorazowego użytku jako „zrównoważone”. Podczas badania Komisji Europejskiej i krajowych instytucji zajmujących się ochroną konsumentów w 2020 r. ustalono, że 42% twierdzeń na stronach firm o rzekomej „ekologiczności” ich produktów było przesadne lub całkowicie niezgodne z prawdą.

EKES uważa, że szersze porozumienie wśród twórców reklam dotyczące dostarczania prawdziwych i dokładnych informacji umożliwiłoby większej liczbie konsumentów znalezienie artykułów, które wywierają faktycznie mniejszy wpływ na środowisko. Komisja Europejska może tu odegrać istotną rolę w działaniach na rzecz ogólnoujnijnych przepisów wspierających przemysł reklamowy w jego walce z dezinformacją.

Podejście to powinno także obejmować bodźce dla podmiotów, które stosują się do tych norm. Wsparcie zmniejszyłoby ryzyko migracji reklamodawców do zagranicznych przedsiębiorstw technologicznych kontrolujących znaczną część systemów reklamy cyfrowej oraz wzmocniłoby przemysł, który nadal ma kluczowe znaczenie dla przejścia Europy na bardziej zrównoważoną konsumpcję. (dm)

 

Popandemiczna strategia przemysłowa, która ma zapewnić silne ożywienie gospodarcze, musi obejmować społeczeństwo obywatelskie, podkreśla EKES w niedawnym raporcie w sprawie projektu nowej strategii przemysłowej UE. Musi koncentrować się na zrównoważonym rozwoju i dobrostanie, mierzyć skutki społeczne i promować skuteczny i dostępny system opieki zdrowotnej.

Pandemia COVID-19 ujawniła słabości gospodarki europejskiej, zwłaszcza nierówności regionalne, niedobory kwalifikacji oraz zagrożenia dla jednolitego rynku i zaopatrzenia w strategiczne produkty. W oparciu o te doświadczenia Komisja Europejska uaktualniła projekt strategii na rzecz bardziej ekologicznego, cyfrowego i konkurencyjnego przemysłu – nowej strategii przemysłowej dla Europy.

EKES opracował raport w sprawie aktualizacji oraz opinię uzupełniającą, gdzie podkreślił warunki niezbędne do stworzenia inkluzywnego i innowacyjnego ekosystemu opieki zdrowotnej, który może stać się podstawą przemysłu w UE.

W swym raporcie EKES wezwał wszystkie grupy zaangażowane w europejską gospodarkę do wpłynięcia na jej przyszły kształt, od związków zawodowych, przemysłu i MŚP po inne organizacje społeczeństwa obywatelskiego i władze publiczne. EKES twierdzi, że obecna strategia koncentruje się na przedsiębiorstwach, jednak przy opracowywaniu celów, wartości docelowych i wskaźników niezbędnych do skutecznej zmiany konieczne jest również uwzględnienie stanowiska partnerów społecznych. Ponadto konkurencyjność nie może być jedynym wskaźnikiem realnej długoterminowej strategii. Potrzebny jest szerszy zestaw kluczowych wskaźników efektywności niż w obecnej propozycji. EKES uważa, że konkurencyjność i inwestycje są niewystarczające. Jeżeli przemysł europejski ma być rzeczywiście zrównoważony, wskaźniki efektywności muszą również obejmować dobrostan społeczny i zrównoważony rozwój.

Ważnymi obszarami, w których należy dokonywać pomiarów, są skutki warunków pracy i produkcji dla społeczeństwa i środowiska, a także jakość miejsc pracy.

Inny zestaw wskaźników powinien obejmować przejście na bezodpadową gospodarkę o obiegu zamkniętym. Aby zagwarantować funkcjonowanie przedsiębiorstw i miejsca pracy w perspektywie długoterminowej, należy monitorować także czynniki przekrojowe, takie jak inwestycje badawczo-rozwojowe.

Ważne projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (projekty IPCEI) to projekty na skalę UE, które wspierają rozwój innowacji o kluczowym znaczeniu dla transformacji ekologicznej i cyfrowej. EKES uważa, że do prawidłowego wdrożenia tych projektów niezbędna jest przede wszystkim wiedza fachowa organizacji pracowników. Ponadto projekty te należy oceniać z punktu widzenia tworzonej przez nie wartości i miejsc pracy oraz umiejętności potrzebnych pracownikom i przedsiębiorstwom w nowoczesnym przemyśle.

Innym ważnym narzędziem odzyskiwania przez Europę pozycji lidera produkcji przemysłowej są wysokie standardy. Komitet podkreśla, że standardy opracowane przez europejskie przedsiębiorstwa nie powinny być rozpowszechniane tylko przez same firmy: Komisja również musi być zaangażowana w ich upowszechnianie.

Opinia uzupełniająca dotyczy tego, jak strategia może poprawić dostęp do sprawiedliwszej i lepiej skoordynowanej opieki zdrowotnej w Europie.

EKES zaleca skupienie się na zarządzaniu, dywersyfikacji źródeł dostaw i cyfryzacji opieki zdrowotnej, które to elementy są ze sobą ściśle powiązane. Lepiej zarządzane przedsiębiorstwa sprawią, że jednolity rynek będzie działać lepiej, co z kolei wspierać będzie nowe przedsiębiorstwa. Natomiast większa liczba producentów, a także zachęty na rzecz repatriacji do Europy produkcji podstawowych materiałów i produktów poprawią dostęp do dóbr i usług w dziedzinie opieki zdrowotnej.

Środki sprzyjające tworzeniu cyfrowych systemów opieki zdrowotnej działających pomiędzy organizacjami i ponad granicami wpłynęłyby również na wzmocnienie jednolitego rynku przemysłowego i na poprawę opieki. Z tych samych powodów EKES wzywa do podjęcia działań na rzecz zwiększenia synergii między sektorem publicznym i prywatnym oraz między dużymi przedsiębiorstwami i MŚP, a także do inwestycji w badania i rozwój oraz szkolenia wszystkich pracowników związanych z opieką zdrowotną. (dm)

W ramach dialogu na temat transformacji w kierunku społeczeństwa neutralnego dla klimatu Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) wezwał do podjęcia intensywniejszych działań w celu ochrony europejskiego przemysłu szklarskiego.

EKES zwrócił się do decydentów UE, by przemysł szklarski znalazł się wśród obecnych priorytetów politycznych, takich jak pakiet „Gotowi na 55”, pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, agenda cyfrowa, program dotyczący strategicznych łańcuchów wartości, międzynarodowa polityka handlowa UE oraz pokrewne instrumenty.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) odniósł się pozytywnie do polityki UE wspierającej przemysł szklarski, by umożliwić transformację w kierunku społeczeństwa neutralnego dla klimatu. Jego zdaniem inicjatywa UE „Fala renowacji” jest źródłem znaczących możliwości biznesowych dla przemysłu szklarskiego, pobudza do inwestycji i znacznie przyczynia się do zmniejszenia emisji CO₂ pochodzących z budynków. Jednak stanowczo zalecił, by transformacja energetyczna nastąpiła również w sektorze szklarskim, który otrzyma wsparcie finansowe na wydatki zarówno kapitałowe, jak i operacyjne i nie będzie narażony na nieuczciwą konkurencję spoza rynku UE.

W przyjętej na październikowej sesji plenarnej opinii na ten temat EKES zaapelował o podejmowanie równolegle wielu działań w celu stworzenia bardziej ekologicznego i efektywnego energetycznie przemysłu szklarskiego przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności i utrzymaniu wysokiej jakości miejsc pracy.

Szkło jest wszechobecne, od mobilności i budownictwa po obronę i smartfony. By w pełni wykorzystać potencjał nowych rynków szkła i sprostać wyzwaniom związanym z transformacją ekologiczną i cyfrową, UE potrzebuje strategii przemysłowej na rzecz szkła – stwierdził sprawozdawca opinii Aurel Laurenţiu Plosceanu.

EKES wezwał Komisję i Parlament Europejski do opracowania nowych strategii politycznych UE odnoszących się do celów klimatycznych i strategicznych łańcuchów wartości, aby wznowić produkcję ogniw fotowoltaicznych w Europie i zabezpieczyć produkcję innych strategicznych wyrobów szklanych oraz powiązane z nimi łańcuchy wartości.

Odnotował, że przemysł szklarski UE znalazł się na rozdrożu. Z jednej strony musi radzić sobie z przemianą strukturalną towarzyszącą transformacji cyfrowej i ekologicznej. W ciągu 30 lat produkcja będzie musiała stać się neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla i nabrać charakteru obiegu zamkniętego, podczas gdy w najbliższych latach procesy staną się jeszcze bardziej zautomatyzowane i cyfrowe.

Z drugiej strony szkło będzie głównym pierwiastkiem tych przemian i w najbliższych latach pojawią się nowe możliwości biznesowe dla wielu produktów szklanych.

UE powinna zaklasyfikować szkło jako trwały materiał oraz uznać jego zalety, gdyż przyczynia się ono do zrównoważonych systemów opakowaniowych i do zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. W sektorze recyklingu szkła kryje się duży potencjał tworzenia nowych miejsc pracy oraz przyciągnięcia nowych utalentowanych pracowników – powiedział współsprawozdawca opinii Gerald Kreuzer.

EKES wezwał zatem UE do dostrzeżenia, że szkło jest nieodzowne w produkcji ekologicznej energii. (ks)

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) wyraził zastrzeżenia do niedawnego wniosku Komisji w sprawie wprowadzenia kształcenia mieszanego – tradycyjnego uczenia się pod kierunkiem nauczyciela w połączeniu z nauką online lub inną formą samodzielnej nauki – w szkolnictwie podstawowym i średnim. Zakwestionował mianowicie, czy wniosek został przedstawiony w odpowiednim czasie, biorąc pod uwagę znaczny wpływ pandemii COVID-19 na systemy kształcenia w Europie i poza nią.

W przyjętej na październikowej sesji plenarnej opinii w sprawie kształcenia mieszanego EKES wyraził również zastrzeżenia do stosowności tego modelu nauczania dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów i stanął na stanowisku, że należy je najpierw wprowadzić w starszych klasach, gdyż młodsze dzieci, zwłaszcza w pierwszych klasach szkoły podstawowej, są na ogół niewystarczająco dojrzałe, by uczyć się samodzielnie.

Zastanawiamy się, czy jest to odpowiedni czas na wprowadzenie czy też forsowanie kształcenia mieszanego w szkołach. Pandemia COVID-19 wywarła ogromny wpływ na systemy kształcenia i na dzieci, zwłaszcza młodsze, które dopiero rozpoczęły naukę szkolną. Kształcenie mieszane obejmuje samodzielną naukę i wymaga pewnych umiejętności – stwierdziła sprawozdawczyni opinii Tatjana Babrauskienė.

EKES przyznał, że – jak unaocznił kryzys związany z COVID-19 – kształcenie mieszane może poprawić dostęp do edukacji, szkolenia i nauki umiejętności cyfrowych.

Jednak pandemia pokazała również, że niektórym uczniom brakuje zasobów – praktycznych lub osobistych – do uczenia się w ten sposób, co w najgorszym razie może doprowadzić do porzucenia szkoły. Ponadto pandemia dowiodła, że kształcenie oparte na bliskim kontakcie z rówieśnikami ma kluczowe znaczenie dla socjalizacji i zdrowia psychicznego dzieci.

Nie możemy bagatelizować wartości społecznej kształcenia. Nie chodzi jedynie o nauki przyrodnicze, fizykę czy matematykę: dzieci muszą chodzić razem do szkoły, nawiązywać kontakty i spotykać się z rówieśnikami. Jest to kwestia wychowania fizycznego i zdrowia psychicznego – dodał współsprawozdawca Michael McLoughlin.

EKES przedstawił dwadzieścia jeden zaleceń w sprawie kształcenia mieszanego, by zapewnić jego pozytywne oddziaływanie na edukację. Jednym z głównych punktów jest ten, że powinno ono być wprowadzane i finansowane w celu poprawienia kształcenia i szkolenia wszystkich uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z rodzin o niższych dochodach, z niepełnosprawnościami i na obszarach wiejskich.

Podczas kryzysu związanego z COVID-19 stało się jasne, że kształcenie mieszane wymaga znacznych nakładów czasu i kreatywności ze strony i tak już przeciążonych nauczycieli, którzy mają kluczowe znaczenie dla zaplanowania i nadzorowania samodzielnego uczenia się.  

Liczba nauczycieli w Europie jest niewystarczająca, częściowo ze względu na wynagrodzenie i trudne warunki pracy. Aby uniknąć wypalenia zawodowego, istotne jest zatem monitorowanie wpływu kształcenia mieszanego na warunki i obciążenie pracą. Z myślą o zmniejszeniu presji EKES wzywa władze krajowe do wsparcia nauczycieli przygotowujących się do zastosowania tej nowej metody nauczania. (ll)

Nadmierne współczynniki umieralności w czasie kryzysu pandemicznego ujawniły strukturalne i systemowe problemy w modelu opieki pielęgniarskiej. Ponadto wzrost średniej długości życia i wynikająca z niego większa liczba osób starszych w nadchodzących latach wskazują na potrzebę zreformowania modelu opieki.

Podczas wysłuchania EKES-u nt. „W kierunku nowego modelu opieki nad osobami starszymi – wnioski z pandemii COVID-19” określono kluczowe wyzwania, m.in. sposoby zagwarantowania większej dostępności, przystępności cenowej i jakości opieki, a także odpowiedniej liczby pracowników opieki, którym należy zapewnić lepsze warunki pracy.  Wkład z tego wysłuchania wzbogaci przygotowywaną obecnie przez Komitet opinię z inicjatywy własnej.

Sprawozdawca opinii Miguel Ángel Cabra de Luna stwierdził, że „opinia nie ma być wyczerpującym podejściem do kwestii starzenia się, tylko koncentrować się nad opieką nad osobami starszymi, ponieważ to na nie wywarła największy wpływ pandemia COVID-19”.

Podczas wysłuchania przedstawiono modele opieki zdrowotnej w państwach członkowskich, a także różne podejścia i trudności związane z pandemią.

Zgodnie ze sprawozdaniem z 2021 r. o opiece długoterminowej, przygotowanym przez Komisję i Komitet Ochrony Socjalnej, starzenie się ludności doprowadzi do wyraźnie większego zapotrzebowania na opiekę długoterminową. W ciągu najbliższego trzydziestolecia liczba osób w wieku ponad 65 lat ma wzrosnąć o 41%, do liczby 130,1 mln.

„Opracowanie dobrych systemów opieki stanowi szansę, a usługi pomagają wspierać autonomię, niezależność i jakość życia osób starszych” – powiedział sekretarz generalny AGE Platform Europe Maciej Kucharczyk.

Tuscany Bell z Europejskiej Federacji Związków Zawodowych Służb Publicznych (EPSU) stwierdziła: „Aby zapewnić odpowiednie usługi osobom wymagającym opieki potrzebujemy odpowiednich warunków pracy i wystarczającej liczby wykwalifikowanego personelu. Często zbyt mała liczba pracowników opieki zajmuje się zbyt dużą liczbą osób”.

Aktywne starzenie się ma charakter przekrojowy i jest powiązane z polityką gospodarczą i społeczną, dlatego niezbędna jest koordynacja usług socjalnych i zdrowotnych z myślą o większej dostępności opieki długoterminowej, a co za tym idzie, umożliwieniu osobom starszym godnego życia. (at)